شمارش معکوس انفجار در کاخ سعدآباد
به گزارش جهان صنعت نیوز: این خبر را رییس سابق مجموعه کاخ سعدآباد در تهران در مراسم خداحافظی خود اعلام کرد و با جدیت هشدار داد که این مجموعه تاریخی «در معرض خطر انفجار قرار دارد».با وجود اعلام این هشدار اما تا این لحظه هیچ گزارش رسانه‌ای از اقدامات صورت گرفته در خصوص ایمن‌سازی کاخ سعدآباد منتشر نشده و مسوولان روابط عمومی وزارت میراث و گردشگری نیز پاسخ مشخصی به ابهامات موجود نداده‌اند.
موقعیت و اهمیت کاخ سعدآباد
مجموعه فرهنگی و تاریخی سعدآباد مجموعه‌ای ۳۰۰ هکتاری در شمال تهران است که توسط شاهان در دوره قاجار و دوره پهلوی، بنا شده و مورد بهره‌برداری قرار گرفته است. این مجموعه تاریخی دارای حدود ۱۸۰ هکتار جنگل طبیعی، به همراه چندین کاخ، عمارت، موزه و ساختمان‌های متعدد، قنات‌ها، باغ‌ها، گلخانه‌ها و خیابان است.
مجموعه سعدآباد چهار دوره تاریخی قاجاریه، پهلوی اول و پهلوی دوم و پس از انقلاب ایران را پشت سر گذاشته است و حالا موزه‌ها، ساختمان‌ها و حتی درختان آن روایت‌کننده زندگی شاهان چند سلسله بوده و فراز‌و‌نشیب‌های روسای جمهور پس از انقلاب را در ذهن یادآوری می‌کند.
سعدآباد در دوره قاجار ساخته شده و سکونتگاه تابستانی (ییلاق) شاهان این سلسله بود. پس از کودتای ۱۲۹۹ و تصرف آن توسط خاندان پهلوی ساختمان‌های متعددی در آن ساخته شدند که بالغ بر ۱۸ کاخ در ابعاد مختلف را شامل می‌شوند. هر یک از ساختمان‌ها محل سکونت یکی از افراد خاندان پهلوی بوده است. محمدرضا پهلوی نیز در دهه ۱۳۵۰ در این مکان سکنی گزید و براساس روایت‌های موجود در اوایل سلطنت او ساخت این مجموعه به پایان رسیده است.
پس از انقلاب ۱۳۵۷ این مجموعه به شکل موزه درآمد؛ کاخ کنونی ریاست‌جمهوری نیز در کنار این مجموعه قرار دارد. در حال حاضر چندین کاخ و ساختمان این مجموعه در اختیار نهاد ریاست‌جمهوری ایران است.
با وجود این گذشته تاریخی جالب توجه اما شواهد گویای آن است که در سال‌های اخیر توجه لازم برای حفاظت از کاخ سعدآباد در مقابله با آتش‌سوزی صورت نگرفته و حالا شمارش معکوس بروز یک انفجار و از بین رفتن آثار تاریخی مجموعه سعدآباد آغاز شده است.
بی‌توجهی چهارساله به خطر انفجار در کاخ
آن‌طور که پارسا مدیر سابق کاخ سعدآباد اعلام کرده در طول زمان مدیریتش در این کاخ و در سال‌های ۹۶ تا ۱۴۰۰ حدود ۱۱ نامه به وزارت میراث فرهنگی، شهرداری و نهادهای دیگر درباره موضوعات مرتبط با آب و برق و گاز این مجموعه تاریخی نوشته و هشدارهایی داده است.
یکی از این نامه‌ها خطاب به سازمان آتش‌نشانی و به جهت درخواست استقرار پایگاه آتش‌نشانی در مجموعه سعدآباد بوده است اما چون در پاسخ به این نامه‌ها جوابی نگرفته در نهایت در مراسم تودیع خود سرفصل‌هایی از آن را در حضور متولیان جدید کاخ توضیح داده است.
یکی از مواردی که او ذکر کرده بود، هشدار درباره یک انفجار بزرگ در کاخ سعدآباد است؛ انفجاری که می‌تواند در پی آتش‌سوزی لوله‌های گاز فرسوده به وجود آید.
لوله‌های پوسیده گاز این کاخ متعلق به قبل از پیروزی انقلاب اسلامی است و در این مدت بازسازی مهمی روی آنها صورت نگرفته است. حفاظت از این لوله‌ها کاتدیک نیست یعنی هیچ حفاظی ندارد تا در مقابل نشت گاز و یا فرسودگی در امان بماند. آتش‌سوزی در این شرایط تنها با یک جرقه یا اتفاق فاجعه بزرگی به وجود می‌آورد.
رییس سابق کاخ سعدآباد در این نامه‌ها پیشنهاد کرده بود که باید تمام لوله‌کشی کاخ سعدآباد تعویض شده و از جنس لوله‌های پلی‌اتیلن شود، چراکه اگر گاز در محدوده وسیع کاخ و زیر یکی از موزه‌های آن نشت کند حتما اتفاق خطرناکی خواهد افتاد که غیرقابل جبران است. فراموش نکنیم که جدا از ساختمان‌ها این مجموعه دارای میراث تاریخی گرانبهایی در ویترین موزه‌ها و گنجینه‌های خود است.
ضمن اینکه شعله‌ای کوچک در فضای باز این مجموعه می‌تواند به سرعت به تمام جنگل سعدآباد سرایت کند. با وجود تمام هشدارها، نامه‌نگاری‌ها و البته رسانه‌ای شدن این موضوع اما تا این لحظه اقدامی موثر برای دفع خطر انفجار در کاخ گلستان که بدون شک یکی از مهم‌ترین موزه‌های فعال کشور است صورت نگرفته و یا لااقل مسوولان امر ترجیح داده‌اند در این خصوص اطلاع‌رسانی و شفاف‌سازی نکنند.
سابقه آتش‌سوزی در موزه‌های کشور
موضوع آتش‌سوزی و خطرات آن برای موزه‌های کشور مساله جدیدی نیست. مردادماه امسال آتش گرفتن یک درخت تنومند در محوطه موزه هنرهای معاصر و سرایت آن به پایه ترانس برق باعث بروز یک حادثه شد که البته خوشبختانه با مهار آتش، آسیبی به موزه وارد نشد.
آن‌طور که مقامات رسمی در آن مقطع اعلام کردند این آتش‌سوزی بر اثر گرما و آتش گرفتن گیاهان خشک مرتعی و نیزارها و سرایت آن به درخت تنومند محوطه موزه هنرهای زیبا ایجاد شده و در نتیجه اتاقک مجاور موزه که ترانس‌های برق ساختمان در آن تعبیه شده بود آتش گرفته است.
در مورد دیگری اما در اواسط خرداد ماه امسال آتش‌سوزی دیگری این بار در موزه سینما رخ داد. هرچند که بعدها اعلام شد این آتش‌سوزی مربوط به بخشی از کافه‌های غربی موزه سینما بوده و آسیبی به عمارت، سالن‌های سینما و بخش اداری و غرفه‌های فرهنگی وارد نشده است اما نگاهی به تعدد آتش‌سوزی‌ها در همین یک ساله گذشته گویای این امر است که وضعیت موزه‌های کشور نیاز به رسیدگی و برآورد و سنجش خطرات احتمالی آتش‌سوزی باید در دستور کار قرار گیرد.
فراموش نکنیم آتش‌سوزی مهیب سال ۲۰۱۸ در موزه ملی برزیل موجب شد که بیش از ۹۰ درصد ۲۰میلیون اثر تاریخی این موزه بزرگ «ریو دوژانیرو» از بین رفته و تبدیل به خاکستر شوند.
حالا اظهارات تکان‌دهنده مدیر سابق موزه سعدآباد در خصوص خطر انفجار در این موزه زنگ خطر را نه تنها برای کاخ موزه سعدآباد بلکه برای تمام موزه‌های کشور به صدا در آورده است و انتظار می‌رود که در این زمینه مسوولان امر اطلاع‌رسانی کرده و به رسانه‌ها به عنوان رکن چهارم دموکراسی و نمایندگان مردم پاسخگو باشند، اما تا این لحظه این اتفاق نیفتاده است.
پاسخگو نبودن روابط‌عمومی‌ها در خصوص بحران سعدآباد
با وجود اهمیت بالای کاخ موزه سعدآباد در تاریخ و فرهنگ معاصر و ارزش بالای موزه‌های آن انتظار می‌رفت که روابط عمومی وزارت میراث سریعا ضمن انتشار اطلاعیه‌ای روند رسیدگی به موضوع را اطلاع‌رسانی کند، اما نه تنها این اقدام صورت نگرفت بلکه در پاسخ به «جهان‌صنعت» نیز اعلام شد که با توجه به تعدد رسانه‌هایی که خواستار پاسخگویی وزارت میراث هستند امکان پاسخگویی وجود ندارد و در آینده موضوع صرفا از طریق خبرگزاری میراث اطلاع‌رسانی خواهد شد.
این در حالی است که ابهامات و شبهات زیادی در خصوص خطرات و بحران ایجاد شده در کاخ موزه سعدآباد وجود دارد و انتظار می‌رفت مسوولان وزارت میراث پاسخگوی سوالات چالشی رسانه‌های مستقل در خصوص دلایل اهمال و به تاخیر انداختن چهارساله وضعیت اسفناک لوله‌های گاز کاخ سعدآباد باشند.
گفتنی است پیگیری‌های «جهان‌صنعت» از روابط عمومی سازمان آتش‌نشانی هم به نتیجه نرسید و مسوولان امر حاضر به پاسخگویی و شفاف‌سازی در خصوص موضوع نشدند.
براساس رویه جاری سازمان آتش‌نشانی، این سازمان پس از بررسی‌ها و اعلام نکاتی که باید در هر ساختمان برای حفظ ایمنی رعایت شود تاییدیه‌های ایمنی را به ساختمان‌ها اعطا می‌کند، اما هنوز مشخص نیست که آیا در سال‌های گذشته مجموعه کاخ سعدآباد این تاییدیه‌ها را گرفته یا خیر و در صورت اخذ این تاییدیه‌ها صدور آنها بر اساس چه متر و معیاری بوده است.
از سوی دیگر مشخص نیست که چرا سازمان آتش‌نشانی به درخواست رییس سابق مجموعه کاخ سعدآباد پاسخ مثبت نداده و ایستگاه آتش‌نشانی در این مجموعه ایجاد نکرده است.
شایان ذکر است روزنامه «جهان‌صنعت» در راستای تکالیف رسانه‌ای خود در شماره‌های آتی نیز این موضوع را بررسی و روند رسیدگی به موضوع توسط متولیان امر را اطلاع‌رسانی خواهد کرد.
اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :