بودن یا نبودن ارز ۴۲۰۰ تومانی

دکتر ولی‌اله آقایارزاده * مساله بود و نبود ارز ۴۲۰۰ تومانی که چند وقتی است کلیات گفت‌وگوی مابین کارشناسان و اساتید عزیز را دربر گرفته است جالب توجه است که عده‌ای با بودن آن و تعدادی با نبودن آن موافق هستند و سوالاتی که مطرح است این است که بود و نبود ارز ۴۲۰۰ تومانی چه مساله و مشکلاتی را از وضعیت کنونی معیشت مردم قرار است برطرف کند. تا زمانی که این ارز بود عده‌ای به آن حمله می‌کردند و اکنون که تصمیم بر نبودن آن گرفته شده است عده‌ای به نبودن آن حمله می‌کنند و سوال بنده این است که این حجم از بمباران رسانه‌ای به یک مساله اینچنینی چه سودی برای عده‌ای دارد که در بود و نبود آن نمی‌توانند خود را دخیل نبینند. حذف ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی روی چه کالاهایی تاثیر خواهد گذاشت؟ نهاده‌های دامی یکی از آن اقلام است که این موضوع به طور مستقیم بر قیمت مرغ، تخم‌مرغ و گوشت تاثیر مستقیم خواهد گذاشت که جزو سبد خانوار هر ایرانی است، روی داروهای وارداتی که در داخل تولید نمی‌شوند تاثیر مستقیم خواهد گذاشت که خود این بخش نیز با سلامت مردم و در نتیجه جامعه ارتباط دارد. حال وارد فاز دیگری از این موضوع می‌شویم که آن هم در مورد کسانی است که ثبت سفارش موضوعی کرده‌اند و کالاهای آنها در زمان طولانی‌تری از زمان اعلامی جهت حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد خواهد شد و باید تخصیص ارز آن مشخص شود که با توجه به این موضوع (حذف ارز ترجیحی) آنها نیز بلاتکلیف می‌مانند و باید وارد مراحل اداری شوند که خود فرسایشی و زمانبر است و با توجه به اینکه در لایحه تقدیمی دولت محترم سیزدهم به مجلس محترم هیچ اثری از ارز ۴۲۰۰ تومانی وجود ندارد باید منتظر اثرات تورمی در صنایع تولیدی، خدمات و کالاها باشیم و از آن‌سو با توجه به اتفاقات سنوات گذشته حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی اقدامی ضروری از بابت جمع شدن بساط رانت و رانت‌خواری است، که در مورد این موضوع همگان متفق‌القول موافق هستند. بازار خودرو نیز از آن دست اقلامی است که با آزاد‌سازی قیمت ارز دستخوش تلاطم خواهد شد چه وارداتی، چه مونتاژ و چه تولید داخلی که این موضوع در سال آینده خود را نشان خواهد داد. هر چند که بازار خودرو با ارز ۴۲۰۰ تومانی ارتباط مستقیم چندانی ندارد، اما تامین قطعات ارتباط مستقیم دارد. در مورد خودروهای وارداتی این موضوع کاملا مشهود خواهد بود. به نظر می‌رسد که اهمیت مدیریت کلان موضوع ارزهای ۴۲۰۰ تومانی اینجا خود را نشان خواهد داد که چقدر مهم خواهد بود؛ مدیریت در بحث تولید و رفع نگرانی‌های تولید‌کنندگان چراکه خواه‌ناخواه قسمتی از بخش تولید به واردات بستگی دارد و به تبع آن واردات نیز به ارز وابسته است.مطلب آخر اینکه ارز نباید چند نرخ داشته باشد، زیرا باعث فساد و رانت می‌شود و چندنرخی بودن ارز اصلا منطقی نیست و تا زمانی که ارز چندنرخی وجود داشته باشد فساد و رانت هم وجود خواهد داشت. اما واضح است که حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی شوک بزرگی به بازار وارد خواهد کرد که این موضوع نیازمند مدیریت درست و بادرایت و اقتصادی است که بتوان مشکلات به وجود آمده را کنترل کرد و همچنین فرهنگ‌سازی اقتصادی ضروری است تا همگان بدانند که شفاف‌سازی پولی و اقتصادی برای همگان است و عده‌ای نمی‌توانند خود را خاص تلقی کنند و از میان توده مردم جدا باشند و خود را موظف ندانند که بابت استفاده از امکانات کشور به هیچ مرجع و دادگاهی پاسخگو باشند. به نظر بنده اقتصاد سالم و پویا اقتصادی است که مولد باشد و همه مردم از آن سود برده و بهره‌مند شوند.