همزمان با پایان سال ۲۰۲۱ حضور نظامیان آمریکایی در عراق به انتها رسید
به گزارش جهان صنعت نیوز: برخی از گروه‌ها در این کشور بر این باور هستند که تغییر ماموریت نظامیان آمریکایی در عراق از رزمی به مستشاری به معنای خروج آنها از این کشور نیست و تفاوت بسیار زیادی میان عقب‌نشینی، خروج کامل و تغییر ماموریت وجود دارد ضمن آنکه هیچ تضمینی نیز در این زمینه وجود ندارد که نیروهای آمریکایی صرفا به اقدامات مستشاری در این کشور بپردازند.
بر اساس توافق امضاشده میان مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق و جو بایدن، رییس‌جمهور آمریکا در ۲۶ ژوئیه در واشنگتن در جریان چهارمین و آخرین دور مذاکرات راهبردی عراق و آمریکا، این دو کشور توافق کردند که آمریکا نیروهای رزمی خود را تا پایان ۳۱ دسامبر سال جاری میلادی از عراق خارج کند، چنان که در همین راستا جو بایدن اعلام کرد: «آمریکا همزمان با پایان سال به ماموریت رزمی نیروهایش در عراق پایان خواهد داد تا مرحله جدیدی از همکاری‌های نظامی با این کشور آغاز شود. ما با پایان سال، دیگر ماموریت رزمی نخواهیم داشت، اما همکاری ما علیه تروریسم حتی در این مرحله جدید که در حال بحث و تبادل نظر درباره آن هستیم، ادامه پیدا خواهد کرد و نقش آمریکا در عراق به مشاوره‌دهی و آموزش تغییر خواهد یافت.»
امضای این توافق میان دو دولت عراق و واشنگتن با واکنش‌های مختلف روبه‌رو شد، برخی از گروه‌ها در عراق این ادعا را مطرح کردند که خروج تمامی نیروهای رزمی آمریکا در عراق با توجه به برخی از ضعف‌هایی که در نیروهای نظامی و امنیتی عراق وجود دارد، ممکن است تبعات امنیتی برای این کشور به همراه داشته باشد، برخی از دیگر گروه‌ها نیز از این توافق استقبال کردند و تغییر نوع ماموریت نیروهای آمریکایی از حالت رزمی به مستشاری را توافقی مناسب بین تهران و بغداد عنوان کردند، اما تعدادی دیگر از جریان‌های سیاسی این کشور که عمدتا به جریان مقاومت در این کشور نزدیک هستند، تاکید کردند که خواسته آنها خروج کامل نیروهای نظامی آمریکا از عراق است نه اینکه نوع ماموریت آنها در این کشور تغییر کند. آنها بر این باور هستند که این توافق برخلاف مصوبه پارلمان عراق در ژانویه ۲۰۲۰ است که بر اخراج نیروهای نظامی بیگانه تاکید دارد و دولت الکاظمی باید به شکل جدی‌تری در راه اجرای این مصوبه قدم بردارد.
در حالی که مقامات عراقی از خروج نظامیان آمریکایی خبر می‌دهند، رابرت مک گورک، رییس سازمان سنتکام (فرماندهی مرکزی آمریکا) گفته بود که هیچ نیرویی قرار نیست عراق را ترک کند و صرفا کار ویژه این نیروها از حالت رزمی به حالت آموزشی و مستشاری تغییر خواهد کرد.
با وجود این اظهارنظرها، کمتر کسی در عراق موضوع خروج نظامیان آمریکایی از این کشور را پذیرفته است. به عبارتی، مخالفان حضور آمریکا در عراق بر این باور هستند آنچه درباره خروج نظامیان آمریکایی گفته می‌شود صرفا برای کاستن از تنش‌ها درباره این نظامیان، دور زدن مصوبه ۵ ژانویه ۲۰۲۰ پارلمان و فریب افکار عمومی است.
مطابق مصوبه ۵ ژانویه ۲۰۲۰ پارلمان عراق، همه نظامیان خارجی باید به طور کامل از این کشور خارج شوند. بنابراین در مصوبه پارلمان موضوعی به نام حضور مستشاران خارجی با هر هدفی در عراق مطرح نشده است. بنابراین اقدام دولت الکاظمی برای نگه داشتن نظامیان آمریکایی با ادعای اهداف مستشاری و آموزشی، خلاف مصوبه پارلمان عراق است.
امکان سوءاستفاده داعش از خلأ قدرت
حمزه مصطفی، کارشناس حوزه سیاست از اربیل، پایتخت اقلیم کردستان عراق، پس از اعلام این توافق میان دو کشور در تابستان گذشته، در یک مصاحبه تلویزیونی نسبت به پایان عملیات رزمی آمریکا در عراق هشدار داد و گفت: «اگر چنین شود، این امر می‌تواند یک خلاء قدرت برجای گذارد و نیروهای مختلفی از آن بهره‌برداری کنند، و مطمئنا داعش یکی از آنهاست. در نهایت می‌تواند همان اتفاقی بیفتد که در مورد خروج آمریکا از افغانستان رخ داد و نیروهای طالبان قدرت بیشتری یافتند. این نگرانی واقعی است و بسیاری آن را بیان می‌کنند.»
این در حالی است که محمد الحلبوسی، رییس پارلمان عراق و رییس ائتلاف گروه‌های سنی‌مذهب «تقدم» در توییتر نوشت: «من این موفقیت را به نخست‌وزیر تبریک می‌گویم و از تلاش‌های او در این زمینه تشکر می‌کنم.» همزمان ائتلاف الفتح این اقدام را گامی مثبت ارزیابی کرد و افزود که حال می‌توان به حاکمیت ملی کامل عراق دست یافت. در این میان، بسیاری از مردم عراق با نگاهی خوش‌بینانه به آینده می‌نگرند.
معنای نمادین عملیات رزمی
از زمان اعلام پایان عملیات رزمی ایالات متحده در عراق، تاکنون در عمل اتفاق خاصی نیفتاده است. هنوز ۲۵۰۰ نیروی نظامی آمریکا در این کشور به سر می‌برند. برخلاف وضعیت افغانستان، پایان عملیات رزمی هنوز به معنای پایان حضور آمریکا در عراق نیست.
ماتیو تولر، سفیر آمریکا در عراق در یک مصاحبه تلویزیونی در مورد معنای پایان عملیات رزمی گفت: این اقدام بدان معناست که ما وظیفه اصلی مبارزه با داعش را به نیروهای امنیتی عراقی واگذار کرده‌ایم. سفیر آمریکا در بغداد اضافه کرد: «ایالات متحده آمریکا و هم‌پیمانانش همچنان به حمایت‌های اطلاعاتی و مشورتی خود از عراق ادامه خواهند داد. ما همچنین برای مشارکت در کانون‌های عملیات نظامی آمادگی خواهیم داشت.»
این در حالی است که نارضایتی و شکاف در جامعه عراق شدید است و تظاهرات‌های اعتراضی گسترده در اوایل سال جاری شاهد آن بود. معترضان رهبری کشور را متهم به سوءمدیریت اقتصادی و فساد می‌کنند. از سوی دیگر در ماه اکتبر گذشته انتخابات پارلمانی زودهنگام برگزار شد. چند روز پیش دیوان عالی عراق نتایج رسمی اعلام شده و بدین گونه پیروزی جناح مقتدی صدر را قانونی دانست و مورد تایید قرار داد. این روحانی شیعه بارها مخالفت خود را با حضور نظامی آمریکا در عراق اعلام کرده بود. اینکه آیا پایان عملیات رزمی آمریکا در عراق منشاء تغییرات واقعی در این کشور خواهد بود و یا جنبه نمادین خود را حفظ خواهد، هنوز زود است بتوان در این باره پیشگویی کرد و باید در انتظار روند واقعی رویدادها بود.
در این میان، مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق در بیانیه‌ای به مناسبت آغاز سال ۲۰۲۲ اظهار کرد: سال گذشته سال خروج نیروهای خارجی از عراق و جایگزینی آنها با گروهی از مشاوران برای حمایت از نیروهایمان در جنگ علیه داعش پس از موفقیتشان در هلاکت بزرگترین رهبران این گروه تروریستی بود.
نخست‌وزیر عراق گفت: سال ۲۰۲۲ سال بازگرداندن اعتماد مردم به نهادهای کشور و ساختار دموکراسی و ایجاد افق‌های گفت‌وگوی اجتماعی است، کشور موجودیت خود را از انسجام مردمش می‌گیرد. مردم ما شایسته حاکمیت خوبی هستند که برایشان تلاش کند. الکاظمی افزود: در بهبود روابط خارجه عراق، آرام کردن فضای منطقه و بازگرداندن عراق به جایگاه منطقه‌ای و بین‌المللی‌اش موفق بودم.
یک مسوول عالیرتبه عراقی نیز به العربی الجدید گفت: دولت در طول چند ماه گذشته تلاش‌های بسیاری جهت تضمین اجرای توافقنامه و دور کردن کشور از یک بحران امنیتی دیگر و بی‌ثباتی انجام داد به ویژه که عراقی‌ها دیگر به حمایت نظامی نیاز ندارند و پایگاه‌های عراق امروز کاملا از نظامیان خارجی خالی شده‌اند.
او تاکید کرد: نیاز به نیروهای نظامی خارجی تمام شده و آنچه امروز عراق به آن نیاز دارد، محدود به مشورت‌دهی است که مشاوران می‌توانند آن را انجام دهند و آنها نیز در صورتی که فرماندهان نظامی تایید کنند نیازی به آنها نیست، خاک عراق را ترک خواهند کرد.
یحیی رسول، سخنگوی دفتر فرمانده کل نیروهای مسلح عراق روز جمعه اظهار کرد: در حال حاضر هیچ نیروی نظامی وابسته به ائتلاف ضدداعش در عراق حضور ندارد و آنهایی که باقی مانده‌اند، در واقع مشاورانی هستند که در زمینه‌های آموزشی، تسلیحاتی و تبادل اطلاعات مشاوره می‌دهند و حمایت می‌کنند.
یحیی رسول افزود: نیروهای عراقی به تقویت قدرت خود به ویژه در مورد نیروی هوایی، پدافند هوایی، یگان هوایی ارتش و دستگاه اطلاعات نیاز دارند، همچنین عراق برای اجرای حملاتی علیه داعشی‌های باقیمانده در برخی مناطق به ویژه مرزها با سوریه به جنگنده‌های ائتلاف ضدداعش نیاز دارد.
اخبار برگزیدهسیاسیلینک کوتاه :