زوایای پنهان تغییرات تیک قیمتی سهام

به گزارش جهان صنعت نیوز: کارشناسان بازار سرمایه نیز عموما از این تغییر جدید استقبال کرده و آن را با توجه به محدودیت‌های مشاهده سفارش‌ها در تابلوی معاملات، مثبت ارزیابی می‌کنند. تیک قیمتی از آن جهت مورد توجه معامله‌گران است که می‌تواند روند معاملات روزانه نمادها و جهت‌گیری بازار در قبال کاهش و افزایش قیمت‌ها را تا حدودی نمایان کند. مهران کاویانی کارشناس بازار سرمایه نیز در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» بر همین نکته تاکید کرده است اما بر این باور است که میزان افزایش تیک قیمتی برای برخی نمادهای گران‌قیمت بازار چندان کارساز نیست. او عنوان می‌کند شاید بهتر بود مانند برخی بورس‌های جهانی، تیک قیمتی نیز بر اساس نرخ سهام در بازه‌های متنوع‌تری تعیین می‌شد.

فرابورس ایران طی اطلاعیه‌ای از افزایش تیک قیمتی در بازارهای اول، دوم و پایه خبر داده است که بر اساس آن از شنبه هجدهم دی‌ماه، اگر قیمت سهم زیر ۵۰۰ تومان باشد، اختلاف هر ردیف سفارش یک ریال خواهد بود. در همین حال اگر قیمت سهمی بین رقم ۵۰۰ تومان تا ۲۰۰۰ تومان باشد اختلاف ردیف سفارشات ۱۰ ریال است و اگر قیمت سهم بیش از ۲۰۰۰ تومان باشد اختلاف سفارشات ۵۰ ریال خواهد بود. برخی بر این باورند که تغییرات صورت‌گرفته می‌تواند عمق سفارش‌ها را افزایش داده و روند معاملات را به نحو بهتری نمایان سازد. بسیاری از افراد از نمودار تیک به عنوان نمودار معاملات روزانه یاد می‌کنند که می‌تواند معاملات را به طور موثر اندازه‌گیری کند. تیک در واقع یک شاخص گسترده در بازار است که صعود و نزول هر یک از اوراق بهادار را که اغلب توسط معامله‌گران کوتاه‌مدت روزانه استفاده می‌شود‌، تجزیه و تحلیل می‌کند و برای درک احساسات کلی بازار مفید است. از مزایای تیک قیمتی در معاملات بازار می‌توان به تشخیص ورود پول هوشمند، حمایت‌های انجام‌گرفته از سهم، رسیدن به خطوط مقاومت و بررسی سیگنال‌های ورود و خروج از سهم اشاره کرد. در همین حال ساده‌سازی معاملات و تشخیص تغییرات در روندهای معاملاتی از دیگر مزایای تیک قیمتی است. تیک قیمتی در برخی بازارهای سهام با توجه به نوع و قیمت نماد در بازه‌های متنوعی تعریف می‌شود. به عنوان مثال، در بورس سهام توکیو  اندازه تیک بسته به قیمت سهام متفاوت است. بورس اوراق بهادار لندن هم از روش پیچیده‌تری برای محاسبه اندازه تیک استفاده می‌کند و قیمت و نوع سهام آن را در نظر می‌گیرد. در صرافی‌های ایالات‌متحده‌، اندازه تیک ساده‌تر است. از سال ۲۰۰۱‌، اندازه تیک برای هر سهام با ارزش بالاتر از یک دلار‌، بدون در نظر گرفتن اندازه یا نوع آن‌، یک سنت است. قبل از سال ۲۰۰۱‌، اندازه تیک سهام در صرافی‌های ایالات متحده یک شانزدهم دلار بود. این بدان معنی است که قیمت سهام فقط می‌تواند با افزایش

۰۶۲۵/۰ دلار یا شش و یک‌چهارم سنت حرکت کند. تغییر در اندازه تیک کوچک‌تر به معنی قیمت‌گذاری دقیق‌تر است. با این حال اما برخی موافق افزایش تیک قیمتی به ویژه در سهم‌های گران‌قیمت هستند تا بدین ترتیب سفارش‌ها واقعی‌تر باشد و عمق معاملات نیز افزایش یابد.

مزایا و معایب تیک قیمتی پایین

مهران کاویانی کارشناس بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» درباره تغییرات جدید بیان می‌کند: «به نظر من در حال حاضر در بازار هر چه تیک قیمتی کمتر باشد بهتر است زیرا هم چینش سفارشات روی تابلو بهتر و بهینه خواهد بود و هم می‌تواند ارزش معاملات را به نوبه خود افزایش دهد.» او در ادامه عنوان می‌کند: «در همین حال با توجه به اینکه تابلوی ما تنها ۵ خط را نشان می‌دهد هر چه این تیک معاملاتی کمتر باشد -مانند قبل که برای کل نمادها به ریال بود- ما اردرهای کمتری را می‌توانیم روی تابلو ببینیم که این امر البته مشکل‌آفرین است.» کاویانی بیان می‌کند: «بر همین اساس این موضوع را از دو جنبه می‌توان بررسی کرد؛ یکی از این نگاه که هر چه تیک پایین‌تر باشد، حجم معاملات تیکر بهینه‌تر خواهد بود و می‌تواند حجم معاملات را بالا ببرد. به عبارتی می‌تواند چینش را روی تابلو از لحاظ حجمی بهتر کند. اما از لحاظ دیگر با توجه به تعداد ردیف‌های سفارش یا همان اردرهای آنلاین که در TSE قابل مشاهده است، وقتی این تیک بیشتر شود و مثلا به یک تومان برسد، اردرهای بیشتری را در دامنه‌های بالایی و پایینی نماد می‌توان مشاهده کرد که این امر مزیت محسوب می‌شود.» این کارشناس بازار سرمایه بیان می‌کند:  «از سمت دیگر هم ما از لحاظ سخت‌افزاری و نرم‌افزاری وضعیت خوبی نداریم. درست است که ارزش معاملات در حال حاضر خیلی پایین است و اردرهایی که به صورت آنلاین در سیستم ثبت می‌شود نسبت به اوج سال ۹۹ اعداد بسیار پایین‌تری است اما به نظر من اگر تیک قیمتی قرار باشد روی ارقام بسیار پایین مانند یک ریال باشد، مجددا مشکلات سخت‌افزاری سیستم‌های معاملاتی کارگزاری‌ها بروز خواهد کرد.» کاویانی می‌افزاید: «بر این اساس اگر چه به نظر من با توجه به شرایط فعلی بازار هر چه تیک سایز پایین‌تر باشد بهتر خواهد بود  اما اگر بخواهیم به اوج معاملات قبل بازگردیم با توجه به شرایط سخت‌افزاری موجود در بازار سرمایه، با تیک قیمتی پایین، اتفاق خوبی در بازار نخواهد افتاد.»

ضرورت افزایش تنوع بازه‌های قیمتی

کاویانی در ادامه عنوان می‌کند: «تیک قیمتی که اخیرا اعلام شده طی مدت اخیر هم روی تابلو برای برخی نمادها وجود داشته است اما همان‌طور که آقای فدایی اظهار کرده‌اند به نظر می‌رسد از این جهت که ۵ خط سفارش روی تابلو قابل رویت است، این رخداد مثبت تلقی می‌شود و هر چه این فاصله بیشتر شود و تیک قیمتی افزایش یابد، دفتر سفارش‌ها خلاصه خواهند شد.» این کارشناس بازار سرمایه بیان می‌کند: «با توجه به اینکه ما نمادهایی با قیمت بالا داریم اما این طرح با مشکل مواجه می‌شود. آیا بهتر نبود به جای اینکه این دامنه برای ارقام اعلامی تعریف شود، در یک بازه قیمتی بر اساس نمادها عنوان می‌شد؟ این تعریف برای نمادی مانند پارس که ۱۸ هزار تومان است کارایی چندانی ندارد. در این نماد حتی اگر تیک ۱۰ تومان هم باشد، اختلاف زیادی ایجاد نمی‌کند؛ زیرا آنقدر تیک قیمتی باید زیاد باشد که اردرهای قابل مشاهده روی تابلو از لحاظ درصدی اختلاف محسوسی با هم داشته باشند.» او می‌افزاید: «اردرهایی که روی تابلو نمایان می‌شود باید برای معامله‌گر روشن کند که جهت معاملات و تغییرات قیمتی به کدام سمت است.» کاویانی تصریح می‌کند: «فکر می‌کنم این طرح در کل با توجه به محدودیتی که ما در دیدن سفارشات روی تابلو با آن مواجه هستیم خوب است. اما از این بابت که همه نمادها را در یک معیار بگنجانیم به نظر می‌رسد چندان جالب نیست. اگر می‌شد برای هر دامنه قیمتی یک تیک قیمتی تعریف کرد، از لحاظ انباشت سفارشات روی تابلو می‌توانست عملکرد بهتری داشته باشد.»