گلریزان «خیرین میراث» برای مرمت پل باستانی دزفول
به گزارش جهان صنعت نیوز: پل باستانی این شهر در زمان ساسانیان بنا شده و قدمتی ۱۷۵۰ ساله دارد و افزون بر آن بیش از دوهزار خانه تاریخی آجری در این شهر هست که دزفول را تبدیل به یک موزه آجری کرده‌اند.
قرارگیری آرامگاه افراد شناخته‌شده‌ای همچون یعقوب لیث صفاری، حزقیل نبی و سبزقبا در دزفول و نیز وجود چندین آسیاب آبی در رودخانه این شهر بر جاذبه‌های گردشگری آن افزوده است.
انتشار خبر بروز مشکل برای یکی از پایه‌های پل باستانی دزفول بهانه‌ای شد که مصاحبه‌ای با «عباس چراغ‌چشم» رییس جدید اداره میراث فرهنگی این شهر داشته باشیم.
وی در مصاحبه با خبرنگار ما با شور و هیجان فراوانی که نسبت به دزفول زادگاه تاریخی‌اش دارد طرح‌ها و برنامه‌های خود را برای مرمت آثار تاریخی و توسعه گردشگری در این شهر مطرح کرد و از اقدامات مردمی برای کمک به مرمت آثار تاریخی دزفول خبر داد.
مشروح مصاحبه «جهان‌صنعت» با رییس اداره میراث فرهنگی دزفول در پی می‌آید.
*در خصوص پل باستانی دزفول که از زمان ساسانیان به‌جا مانده است گفته می‌شود یکی از ستون‌هایش دچار مشکلی شده و با خطر ریزش مواجه شده است. مشکل پل دقیقا چیست و چه اقداماتی برای رفع این مشکل صورت گرفته است؟ چرا از خیرین برای مرمت پل کمک خواسته شده و وزارت میراث تامین اعتبار لازم را صورت نداده است؟
خودتان از وضعیت بودجه کشور اطلاع دارید و وزارت میراث فرهنگی نیز یک وزارتخانه مظلومی است و به عنوان آخرین وزارتخانه به آن نگاه می‌کنند و بودجه آن نیز خیلی محدود است.
از سوی دیگر بافت تاریخی دزفول نیز بسیار گسترده است و بیش از۲۰۰ هکتار وسعت دارد و بالای ۵۰ هزار نفر در این بافت تاریخی زندگی می‌کنند.
در نتیجه امکان ارائه خدمات و امکانات برای همه آنها از سوی دولت وجود ندارد؛ اگر دولت موافقت کند که فقط وام و تسهیلات بانکی برای تعمیر و مرمت خانه‌های تاریخی که دراختیار بخش خصوصی است ارائه دهد اقدام بسیار بزرگی را به انجام رسانده است.
در زمینه تامین اعتبار برای مرمت بافت‌های تاریخی کشور محدودیت‌های متعددی نه تنها در دزفول بلکه در کل کشور وجود دارد.
بافت‌ها و ابنیه تاریخی نیز به دلیل قدمتشان همیشه در معرض مواجهه با خطرات و مشکلات جوی و حوادث غیرمترقبه قرار دارند. یعنی مساله فرسایش این بناها خصوصا در خوزستان که مشکل ریزگردها و خشکی هوا و گرمای طاقت‌فرسا نیز وجود دارد تخریب و لطمات زیادتری به خانه‌های تاریخی موجود در بافت تاریخی ایجاد کرده است.
ابنیه تاریخی دزفول با قدمت بالای صد سال و در مواردی همچون پل و سازه‌های آبی و شهر تاریخی جندی‌شاپور نزدیک به ۱۷۰۰ سال قدمت دارند و لذا همچون یک بیمار نیاز به حفظ و نگهداری مداوم دارند. از سوی دیگر دولت نیز اعتبار کلانی برای اختصاص به این ابنیه ندارد. لذا باتوجه به علاقه مردم به بافت‌های تاریخی ما از خیرین کمک می‌گیریم و در این زمینه نیز دزفول پیشتاز است. در دزفول خیرین مدرسه‌ساز، خیرین سلامت و خیرین امنیت از قبل وجود داشته و فعالیت کرده‌اند و به تازگی هم ما خیرین میراث فرهنگی را در این شهر تشکیل داده‌ایم.
*برخی از پایه‌های پل باستانی دزفول در دوره پهلوی بازسازی شده و برخی از پایه‌ها باستانی است و مربوط به دوره ساسانیان است؛ آسیب‌دیدگی واردشده مشخصا به کدام یک از پایه‌ها وارد شده است؟
در سیل‌های متعددی که به وقوع پیوسته در یکی از پایه‌های پل، سفره‌ای ایجاد شده است که این خطر بسیار زیادی دارد و در دستور کار و برنامه‌ریزی قرار گرفته است تا ورود خیرین با فوریت در خصوص آن اتفاق بیفتد. مشکل دیگر در خصوص طاق‌های پل است که در این خصوص یک بودجه یک میلیاردی و یک بودجه ۵۰۰ میلیون تومانی از سوی دولت اختصاص داده شده است. به این ترتیب از سال ۱۴۰۰ دو پیمانکار ما مشغول ترمیم طاق‌های پل هستند.
*برآورد شما از هزینه مورد نیاز برای تعمیر و مرمت کامل پل باستانی دزفول چقدر است؟
یک بخش از مساله زیرساختی بوده و مربوط به پایه‌های پل است که برای حفظ پل و در جهت پیشگیری، همه پایه‌ها باید مستحکم شوند. البته در حال حاضر فقط یکی از پایه‌های پل مشکل دارد و بقیه پایه‌ها سالم هستند اما جهت پیشگیری از فرسایش باید در خصوص تمام پایه‌ها استحکام‌بخشی صورت گیرد.
در مرحله بعد برای طاق‌های پل که در معرض ریزش قرار گرفته است و نیز برای مرمت و بهسازی آن نیاز به اعتبار داریم. نکته بعدی نورپردازی و روشنایی پل است و در آخر ابنیه‌های (تاریخی) همجوار پل یا محدوده و حریم شماره یک پل است که باید مورد مرمت قرار گیرند. مجموعه این موارد ممکن است اعتباری بین ۴۰ تا ۵۰ میلیارد تومان نیاز داشته باشد.
البته ما اینها را اولویت‌بندی کردیم و اولویت نخست ما طاق‌هایی است که فرو ریخته بود. الان کار مرمت چند طاق به اتمام رسیده است و اگر اعتبارات تکمیلی به ما برسد و نیز با کمک خیرین، این کار رو به اتمام خواهد بود.
نقش خیریه میراث فرهنگی در این زمینه پررنگ است و اعلام کرده‌ایم هر کس هر کمکی که می‌تواند صورت دهد. در روز نوزدهم ماه جاری نیز سازمان‌های مردم‌نهاد مراسم گلریزان برای پل دارند. این اقدام می‌تواند موثر باشد چراکه مردم وقتی خودشان به صحنه می‌آیند خودشان نیز در حفظ و نگهداری بنا اقدام می‌کنند. لذا مردمی که توان مالی داشته و به ابنیه تاریخی علاقه دارند می‌توانند اقدام کنند؛ این کار می‌تواند در تداوم حفظ و نگهداری بناهای تاریخی موثر باشد.
*در هفته‌های گذشته در خصوص ثبت جهانی پل باستانی دزفول اقداماتی صورت داده بودید؛ این اقدامات به کجا رسیده است؟
در حریم پل ساخت‌وسازهایی صورت گرفته که داریم مشکل را رفع می‌کنیم تا موضوع ثبت جهانی پل نیز محقق شود.
*حدود سه سال پیش که بازدیدی از آرامگاه یعقوب لیث صفاری در نزدیکی شهر دزفول داشتم وضعیت این بنا بسیار نامناسب بود؛ در سال‌های اخیر این وضعیت نامناسب آرامگاه یعقوب لیث تاریخ‌پژوهان و مردم تاریخ‌دوست کشورمان را آزرده‌خاطر کرده است. وضعیت فعلی آرامگاه یعقوب لیث چگونه است و چه اقداماتی برای مرمت و ارائه بهتر خدمات گردشگری در آنجا صورت گرفته است؟
اقداماتی صورت گرفته است اما در خصوص بحث حصار دور آرامگاه در تعارض با کشاورزان و کسانی که آنجا اسکان موقت می‌یابند -عشایر- هستیم. از سوی دیگر پایگاه حفاظت آرامگاه باید یک پایگاه حفاظت ملی باشد، نیروی انسانی آن باید تقویت شود و مرمت آن باید ادامه داشته باشد. اگر گردشگری مثلا از خارج از کشور آمد باید امکانات بهداشتی مناسبی برایش در آنجا فراهم کنیم که الان این امکانات بهداشتی اولیه وجود ندارد.
لذا مساله آرامگاه یعقوب لیث نیازمند یکسری اعتبارات است که داریم در خصوص آن با انجمن خیرین میراث فرهنگی رایزنی می‌کنیم. در حال حاضر یکسری از افراد نیز اعلام آمادگی کرده‌اند که آنجا ورود پیدا کنند. باتوجه به این چالش که به دلیل مشکلات مالی نمی‌توانیم از اعتبارات دولتی نیازمان را مرتفع کنیم از افراد خیر با نگاه خیرین میراث کمک می‌گیریم.
*دکتر احمدی مدیرکل پایگاه‌های میراث فرهنگی کشور در مصاحبه‌ای که با «جهان‌صنعت» داشتند اعلام کردند برای توسعه گردشگری در خوزستان «مثلث طلایی» که یکی از اضلاعش جندی‌شاپور خواهد بود تشکیل می‌شود و با مشارکت شرکت‌های تعاونی ایتالیایی اقدام به توسعه و ارائه خدمات گردشگری در شمال خوزستان می‌کنند؛ در این زمینه تاکنون چه اقدامی صورت گرفته است؟
بله، این طرح وجود دارد و پیشنهاد اولیه آن مطرح شده است که اگر ما بتوانیم این طرح را گسترش داده و عملیاتی کنیم می‌تواند راهگشا باشد.
*دزفول به عنوان موزه آجر کشور شناخته می‌شود و بافت تاریخی آن آجرهایی از تمام ادوار تاریخی را دارد برای معرفی آن چه برنامه‌ای دارید؟
در خصوص این مساله ما یک بنایی را که سابق بر این اداره طرق یا راهداری بوده و چسبیده به پل باستانی دزفول است را به عنوان موزه پل و آجر می‌خواهیم معرفی کنیم. اقدامات راه‌اندازی این موزه صورت گرفته و در حال مرمت و بهسازی این ساختمان هستیم.
*برای حفظ و مرمت آسیاب‌های آبی دزفول که یک‌بار نیز با سیل مواجه شده و زیر آب رفتند چه اقداماتی صورت گرفته است؟
آسیاب‌های آبی دزفول توسط وزارت میراث بازسازی شد اما متاسفانه به علت آنکه آنها را به بخش خصوصی دادند و تبدیل به سفره‌خانه شد آنها را از دست دادیم.
البته خوشبختانه در سیلی که آمد آسیاب‌های آبی دزفول آسیب ندیدند. مصالحی که در ابنیه داخل آب و سازه‌های آبی تاریخی به کار رفته است نیازمند آب است یعنی اگر آب نباشد از بین می‌روند. مصالح به کار رفته در این بناهای داخل آب از جنس ساروج است و دوام ساروج با آب است یعنی هرچه که آب بخورد دوام آن بیشتر می‌شود.
منظور آنکه در سیلی که آمده آسیاب‌ها تخریب نشده‌اند بلکه این آدمی است که به این بناها آسیب می‌زند. متاسفانه این آسیاب‌ها تحت عنوان سفره‌خانه به بخش خصوصی واگذار شد و آنها نیز به دلیل منافع خود و اینکه می‌خواهند درآمدی داشته باشند آسیاب‌ها را از برنامه کیفی خودشان خارج کردند.
اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهخواندنیلینک کوتاه :
