سایه‌روشن حذف دامنه نوسان
به گزارش جهان صنعت نیوز: برخی از کارشناسان این محدودیت را به ویژه در محدوده کنونی، ضامن کنترل ریسک برای سهامداران خرد بازار می‌دانند و بر این باورند که از طریق این ابزار کنترلی می‌توان معاملات عادلانه‌تری را در بازار سرمایه رقم زد. در همین حال برخی دیگر از صاحب‌نظران نیز با اصل محدودیت دامنه موافقند اما تاکید می‌کنند که این بازه باید اندکی وسیع‌تر باشد تا سهام بتوانند نوسانات قیمتی واقعی‌تری را تجربه کنند و به وسیله دامنه‌ای کوچک سرکوب نشوند.
اما در مقابل، مخالفان محدودیت دامنه نوسان عنوان می‌کنند که این ابزار، معاملات آزادانه خریدار و فروشنده بر اساس مکانیسم عرضه و تقاضا را زیر سوال برده است. آنها ریسک را جزو ذات سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه می‌دانند و بر این باورند که به جای محدود کردن معاملات، لازم است مقام ناظر به مسوولیت نظارتی خود عمل کرده و داد و ستدها را پایش کند. مخالفان به ویژه به نمونه‌های موفق معاملات بدون محدودیت دامنه در بورس‌ها و بازارهای جهانی اشاره می‌کنند. بر همین اساس به تازگی زمزمه‌های تازه‌ای از سوی فرابورس برای حذف دامنه نوسان در برخی نمادهای دارای بازارگردان شنیده می‌شود. علیرضا تاجبر، تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» موضوع حذف دامنه نوسان را اساسا مطلوب می‌داند اما تاکید می‌کند که با توجه به شرایط کنونی بازار، این اقدام باید به صورت تدریجی و با در نظر گرفتن جمیع شرایط صورت پذیرد.
معاون نظارت بر بازار فرابورس به تازگی از احتمال حذف بدون سقف دامنه نوسان به صورت مشروط خبر داده است. سروش خواجه‌حق‌وردی در این باره اظهار کرده است: «در دستورالعمل بازارگردانی موضوعاتی اضافه شده است؛ از جمله اینکه به بورس‌ها اختیار داده شده تا ضوابطی تهیه شود که برای نمادهای دارای بازارگردان، حجم مبنا حذف شود. البته بر اساس ضوابطی که بورس‌ها تهیه و مصوب می‌کنند، نمادهایی که ضوابط را دارند دیگر حجم مبنا نخواهند داشت.» گفتنی است فرابورس به تازگی حجم مبنای برخی نمادهای دارای صف فروش را حذف کرده بود که این اقدام از سوی فعالان بازار نیز مورد استقبال قرار گرفت و موجب تحرک دوباره نمادها طی روزهای گذشته شد. معاون نظارت بر بازار فرابورس در ادامه با بیان اینکه در بحث حذف حجم مبنای نمادهای دارای بازارگردان، بحث دامنه نوسان نیز مطرح می‌شود، توضیح داده است: «نمادهایی که بازارگردان دارند با شرایط هیات‌مدیره بورس‌ها می‌توانند دامنه نوسان را افزایش دهند و این افزایش هیچ سقفی ندارد؛ هیات‌مدیره فرابورس در حال تهیه ضوابط دقیق این موضوع است تا برابر با این ضوابط، حذف دامنه نوسان هم انجام شود.» وی با تاکید بر اینکه باید ضوابط اجرای این موضوع بسیار دقیق تنظیم شود تا آربیتراژ مقرراتی ایجاد نشود و سرمایه‌گذاران از افزایش دامنه قیمتی آسیب نبینند، عنوان کرده است که در مقرراتی که تنظیم می‌شود سعی می‌کنیم هارمونی تابلوها برهم نخورد. خواجه‌حق‌وردی با بیان اینکه در بازار پایه اختیارات کامل است، تاکید کرده است: «در خصوص بازارهای اول و دوم، هیات‌مدیره فرابورس اختیاری برای تغییر مقدار و عدد حجم مبنا ندارد و این اختیار با هیات‌مدیره سازمان بورس است.» انتشار این خبر واکنش‌های مختلفی را به دنبال داشته است. موافقان وضع موجود این اقدام را برای سهامداران خرد ریسک‌افزا توصیف می‌کنند و بر این باورند که ممکن است برخی دستکاری‌های قیمتی زیان سهامداران را در دامنه‌های نوسانی بالا افزایش دهد. با این حال اما موافقان بر این باورند که این اقدام می‌تواند شروع خوبی برای حذف دامنه نوسان از معاملات بازار سرمایه ایران و احترام به ساز‌و‌کار عرضه و تقاضا باشد.
حذف تدریجی دامنه نوسان
علیرضا تاجبر تحلیلگر بازار سرمایه اما از موافقان حذف دامنه نوسان به صورت مشروط و با توجه به تمامی شرایط پیرامونی بازار سرمایه است. او در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» عنوان می‌کند: «وجود محدودیت دامنه نوسان در بازار سرمایه ایران، مشکلاتی را ایجاد کرده است.» تاجبر تاکید می‌کند: «حذف دامنه نوسان گریزناپذیر است و بالاخره یک روز باید به این موضوع برسیم.» او با این حال تصریح می‌کند: «در این میان اما حذف یکباره دامنه نوسان، تصمیم بسیار سختی است و مطمئنا یکی از مهم‌ترین و مخاطره‌آمیزترین تصمیماتی است که ارکان بازار تاکنون با آن مواجه بوده‌اند.» این تحلیلگر بازار سرمایه عنوان می‌کند: «به نظر من حذف دامنه نوسان باید به صورت تدریجی انجام شود؛ به این نحو که هر شش ماه یا سه ماه یک درصد به دامنه منفی و مثبت اضافه شود تا اندک‌اندک به نقطه‌ای برسیم که بتوانیم دامنه نوسان را به راحتی حذف کنیم.» تاجبر تاکید می‌کند: «به نظر من در شرایط کنونی حذف یکباره دامنه نوسان حتی با وجود صندوق‌های بازارگردان ممکن است مخاطراتی ایجاد کند. کمااینکه در بازگشایی‌هایی که بدون دامنه نوسان انجام گرفته، یکسری از ناهنجاری‌ها در بازار دیده شده است.» او می‌افزاید: «بنابراین به نظر من این تصمیم، تصمیم سختی است و تمامی ارکان باید در کارشناسی دقیق آن مشارکت داشته باشند. اعتقاد شخصی من راهکار بهینه، حذف تدریجی دامنه نوسان به صورت افزایش دامنه طی دوره‌های زمانی چندماهه است.»
نمادهای بزرگ در اولویت حذف دامنه نوسان
این تحلیلگر بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که بهتر است حذف دامنه از کدام نمادها آغاز شود به «جهان‌صنعت» می‌گوید: «نمادهایی در بازار اول بورس معامله می‌شوند که سهامداران عمده متمولی دارند؛ این سهامداران عمده، سهم را رصد می‌کنند و می‌توانند نسبت به خرید سهم یا فروش در حجم بالا اقدام کنند، بر این اساس این دسته از نمادها در اولویت اول حذف دامنه قرار دارند.» تاجبر تاکید می‌کند: «با این حال اما حتی در مورد همین نمادها هم نمی‌توان دامنه را به یکباره حذف کرد! به نظر من در مورد بازکردن دامنه نوسان یا حذف آن در این دسته از نمادها در بازار اول بورس می‌توان یک مقدار شتاب بیشتری به خرج داد اما در مورد کل بازار باید این اقدام به صورت تدریجی انجام شود.» وی درباره ریسک حذف دامنه در بازار پایه می‌افزاید: «یک مقطعی دامنه نوسان در بازار پایه وجود نداشت و بر همین اساس ناهنجاری زیادی در این بازار وجود داشت. بازار هم البته بالغ نبود و به همین دلیل شاهد اتفاقات بدی در بازار پایه بودیم. به همین علت دامنه نوسان در این بازار ایجاد شد. بنابراین حذف دامنه نوسان در این بازار حتما ریسک بالاتری خواهد داشت.»
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانبانک و بیمهپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :
