چرا باید اومیکرون را جدی بگیریم؟

پرهام هرسنی *  بعد از اولین مورد از ابتلا به کرونا از سویه «اومیکرون» در آفریقای‌جنوبی، در حال حاضر خبرها حکایت از آن دارند که ۱۱۰ کشور جهان، درگیر جهش جدید از این سویه از کرونا شدند. آن‌گونه که ایمنی‌شناسان  و اپیدمی لوژیست‌ها گفته‌اند، سرعت انتشار سویه «اومیکرون» به جهت جهش‌های چندکروموزمی سه تا چهار برابر بیشتر از سویه «دلتا» است، اما با توجه به چنین سرعتی این ویروس همانند سویه «دلتا» مخاطره‌آفرین و مرگبار نیست و حتی نمی‌تواند منجر به عفونت ریه شود. در واقع در سایه همین اطلاع‌رسانی، برخی گمان برده‌اند که چون چنین ویروسی مرگبار نیست، لاجرم نباید همانند موج «دلتا» جدی گرفته شود. اما یافته‌های‌ میدانی در ایران موید این حقیقت است که همین اطلاع‌رسانی از شیوع کم‌خطر اومیکرون سبب شده است که برخی از شهروندان و ارگان‌ها و نهاد‌های تابع دولت مخاطرات چنین ویروسی که در حال گسترش است را جدی نگیرند، چراکه باورشان بر این است که روند‌های واکسیناسیون صورت گرفته و حتی روند‌های واکسیناسیون در مرحله دوز سوم یا همان بوستر قرار گرفته است. افزون بر این، چون برخی از مبتلایان بدان جهت که بعد از ابتلا در موج‌های پیشین بدن آنها دارای آنتی‌بادی لازم است، لاجرم اپیدمی و گسترش اومیکرون نمی‌تواند موجب مخاطرات جانی همانند سویه «دلتا» شود. اما اخیرا  سازمان جهانی بهداشت از زبان «تدروس آدهانم» رییس این سازمان گفته است، تمام انواع ویروس کرونا از جمله سویه جدید یعنی «اومیکرون» می‌تواند منجر به ابتلا شدید یا مرگ افراد شود. در ایران متاسفانه گزارش شده است که ۲۴۴ مورد قطعی به اومیکرون مشاهده شده و احتمالا آمار بستری‌ها بالا خواهد رفت. حال اگر پیش‌بینی کنیم روزانه ۱۰۰ هزار مبتلا به اومیکرون داشته باشیم، حداقل پنج درصد این افراد بستری خواهند شد که عدد بالایی است. اگرچه این رقم در مقایسه با موج‌های قبلی ناچیز است، اما قطعا چنین ویروسی با قدرت انتشار بالا می‌تواند در وضعیت طبیعی، جانشین سویه‌های دیگر کرونا شود. در واقع عادی‌انگاری وضعیت و عدم رعایت پروتکل‌های پزشکی و همچنین بی‌توجهی به سبک زندگی کرونایی یعنی رعایت فاصله‌گیری اجتماعی، استفاده از ماسک و سایر موارد پروتکل‌های بهداشتی یک علت این اپیدمی در سویه اومیکرون است. ضمن آنکه رعایت پروتکل‌های بهداشتی در اماکن عمومی تعریفی ندارد و سایر اجتماعات از جمله اجتماعات دینی و غیردینی نظیر بازگشایی مدارس نیز قرار است بدون توجه به خطر اومیکرون برگزار شوند و تداوم یابند. در این ارتباط مساله ضروری و لازم آن است که با توجه به خستگی کادر درمان و با توجه به هزینه‌های ابتلاء این بیماری و همچنین فراهم نبودن واکسن‌های کافی در دوز سوم، شهروندان بخواهند همه پروتکل‌های ایمنی‌بخش را در دستور کار قرار دهند، چراکه خفیف قلمداد کردن اومیکرون و بی‌تفاوت بودن به پروتکل‌های بهداشتی سبب خواهد شد که  تعداد مبتلایان به زودی زیاد شود و به تبع آن تعداد بستری‌ها هم افزایش یابد. اگر چنین شرایطی پیش آید، سیستم بهداشت و درمان کشور تحت فشار مضاعف قرار خواهد گرفت که در شرایط حاضر نیازی به این فشار کاری نیست. باید بیاموزیم که پیشگیری بهتر از درمان است و این زخم مشترک، هرگز جدا جدا درمان نمی‌شود.

* پژوهشگر پزشکی اجتماعی