واکنش‌های بازار سرمایه در قبال متغیرهای اقتصادی/بی‌حسی بورس

به گزارش جهان صنعت نیوز:  نرخ بهره بین‌بانکی برای بازار سرمایه از اهمیت بالایی برخوردار است و کارشناسان بر این باورند که نوسانات این نرخ به سرعت آثار خود را در هزینه‌های تولید شرکت‌ها و به تبع آن، روند سرمایه‌گذاری در بورس نشان می‌دهد. طی ماه‌های گذشته روند افزایشی این نرخ، همواره به عنوان تهدیدی برای معاملات بازار قلمداد می‌شد و نمودارها حاکی از روند متضاد شاخص‌های بازار سرمایه و نرخ بهره بین‌بانکی بوده است؛ به نحوی که در اغلب مقاطع، حرکت صعودی نرخ بهره بین‌بانکی، تحرک شاخص‌های بازار به سمت پایین را در پی داشته است.

انتقادها از روند افزایشی نرخ بهره بین‌بانکی در نهایت توانست توجه ستاد اقتصادی دولت را به خود جلب کند، به نحوی که تعدیل نرخ بهره بین‌بانکی تا سقف ۲۰ درصد به عنوان یکی از بندهای بسته ۱۰گانه حمایت دولت از بازار سرمایه تصویب شد. با این حال با وجود آثار مثبتی که کاهش نرخ بهره بین‌بانکی برای بازار سرمایه خواهد داشت، اما واکنش بازار به این روند مثبت نبوده است و طی هفته‌های گذشته شاخص‌های بازار سرمایه غالبا کاهشی بوده‌اند. کارشناسان بازار سرمایه بر این باورند که در حال حاضر معامله‌گران با ابهامات زیادی برای ورود به دادوستدها روبه‌رو هستند و رشد بورس نیازمند محرک‌های قوی‌تر و بیشتری است.

بر اساس اطلاعات جدیدی که بانک مرکزی از تحولات نرخ سود بین‌بانکی منتشر کرده است، نرخ بهره بین‌بانکی تا پایان هفته منتهی به بیست و سوم دی‌ماه به رقم ۵/۲۰ درصد رسیده است. این روند کاهشی در ادامه افت این نرخ طی هفته‌های گذشته رخ داده است. بر این اساس در پایان هفته دوم دی‌ماه هم نرخ بهره بین‌بانکی کاهشی بود به نحوی که تا شانزدهم دی‌ماه به ۸۵/۲۰ درصد رسیده و از کانال ۲۱ درصدی خارج شده بود. پیش از آن و تا پایان هفته نخست دی ماه، نرخ بهره بین‌بانکی به ۱۱/۲۱ درصد رسیده بود که بالاترین رقم طی یک سال گذشته برآورد می‌شد. اکنون بر اساس آنچه بانک مرکزی اعلام کرده است نرخ بهره در هفته سوم دی‌ماه ۳۶/۰ درصد نسبت به هفته قبل از آن افت داشته و می‌توان گفت که در مجموع طی دو هفته متوالی گذشته نرخ سود بین‌بانکی ۶۱/۰ درصد کاهش را تجربه کرده است. باید اشاره کرد که کمترین نرخ بهره بین‌بانکی در سال جاری ۹/۱۷ درصد در نیمه‌های مردادماه بوده است. در حالی نرخ بهره بین‌بانکی طی دو هفته گذشته کاهشی شده که دولت همزمان عرضه اوراق در بازار سرمایه را نیز کاهش داده است؛ ریسکی که از ابتدای شهریورماه همواره سایه خود را بر سر بازار سرمایه حفظ کرده بود. بر اساس آمار فرابورس،  از دوازدهم مرداد ماه تا کنون در مجموع هزار و ۹۶۷ هزار میلیارد تومان اوراق مالی اسلامی در بازار سرمایه معامله شده که از این میزان ۱/۹۲ درصد معادل هزار و ۸۱۷ هزار میلیارد تومان شامل عملیات بازار باز، ۳/۵ درصد معادل ۱۰۱ هزار میلیارد تومان سایر و ۶/۲ درصد معادل ۴۸ هزار و ۴۰۳ میلیارد تومان مربوط به پذیره‌نویسی دولتی بوده است. با این حال اما کارشناسان بازار سرمایه عنوان می‌کنند به دلیل فشار بر حقوقی‌های دولتی، بانک‌ها و بیمه‌ها برای خرید اوراق، همچنان بازار سرمایه با ریسک خرید و فروش اوراق روبه‌رو است، به نحوی که موجب قهر پول‌های هوشمند از بستر سرمایه‌گذاری بازار سهام شده است.

سیگنال‌های مثبتی که دیده نمی‌شوند

در کنار کاهش نرخ بهره بین‌بانکی و کاهش عرضه و فروش اوراق دولتی در بازار سرمایه، سیگنال‌های مثبت دیگری هم به بازار ارسال می‌شود. تثبیت نرخ دلار در کانال‌های بالای ۲۶ هزار تومان،‌ کاهش ملموس و امیدوارکننده نرخ ارز نیمایی و آزاد، افزایش قیمت جهانی نفت و دیگر کامودیتی‌ها یا ثبات آنها در کانال‌های بالای مورد انتظار و بندهای حمایتی بودجه ۱۴۰۱ از جمله سیگنال‌های مثبتی است که بازار سرمایه از متغیرهای اقتصادی دریافت می‌کند. این سیگنال‌ها به ویژه با اصلاح یک سال و نیم گذشته و رسیدن سهم‌ها به سطح ارزندگی تقویت می‌شوند. سازمان بورس نیز طی هفته‌های اخیر تلاش کرده است با تغییر برخی ریزساختارهای معاملاتی، مسیر دادوستدها را هموار کند. با این حال اما بازار سرمایه هنوز در مسیر نزولی گام برمی‌دارد و هیچ گونه واکنش مثبتی به تحولات پیرامونی خود نشان نداده است، به نحوی که حتی روز گذشته هم با وجود اعلام کاهش نرخ بهره بین‌بانکی،‌ شاخص‌های بازار سرمایه منفی بود و ارزش معاملات خرد نیز به کمترین میزان خود طی هشت ماه اخیر رسید. گفته می‌شود بازار همچنان از عدم اعتماد رنج می‌برد و از همین رو نقدینگی تازه به عنوان موتورمحرکه بازار تمایلی برای ورود به معاملات ندارد. بدین ترتیب به نظر می‌رسد در صورتی که ابهامات سیاسی و بودجه‌ای همچنان باقی باشند و بازار نتواند اعتماد ازدست‌رفته را بازیابد، وضعیت بورس به همین منوال ادامه خواهد داشت.