خطر تعلل بانک مرکزی در صدور کد ساتا برای بخش تولید

محمدرضا حسینا *

به دنبال تغییر شیوه بانک مرکزی برای نظارت بیشتر بر مصارف ارزی در حوزه واردات و  بعد از اینکه گمرک اعلام کرد که هیچ کالایی بدون تعیین منشاء ارز و دریافت کد ساتا،  از گمرک ترخیص نمی‌شود عملکرد سامانه ارزی بعد از ثبت سفارش منوط به استعلام کد ساتا است. این در حالی است که متاسفانه در ماه‌های اخیر صدور کد ساتا از سوی بانک مرکزی با تاخیر روبه‌رو شده و دست‌کم یک ماه طول می‌کشد تا این کد برای واردکننده صادر شود.

کد ساتا  همان مجوز اظهار گمرکی کالا است که در زمانی که منشاء ارز مورد تایید بانک مرکزی باشد،  صادر می‌شود. به این ترتیب تجار و بازرگانان برای واردات کالا به کشور باید منشاء ارزی که کالا را با آن خریداری کرده‌اند به گمرک و بانک مرکزی اعلام کنند تا مجوز اظهار گمرکی کالا به آنها داده شود. در واقع بدون دریافت کد رهگیری  یا کد ساتا نمی‌توان برای اظهار گمرکی کالای مورد نظر وارد عمل شد.

 از این‌رو می‌توان گفت که تعلل بانک مرکزی برای صدور کد ساتا می‌تواند واحدهای تولیدی و صنعتی در کشور را که بیشتر مواد اولیه آنها از طریق واردات تامین می‌شود با بحران مواجه کند، چرا که تا کد ساتا صادر نشود، صاحب کالا قادر به اظهار گمرکی و ترخیص کالای خود از گمرک نیست، به طوری که کالاهای مورد نیاز او در گمرک رسوب خواهد کرد. این در حالی است که عدم تامین به موقع مواد اولیه مورد نیاز خط تولید می‌تواند توقف واحد تولیدی و یا تعدیل نیروی کار را به دنبال داشته باشد و حتی بازار کالاهای مختلف در کشور را نیز در آستانه عید تحت‌الشعاع قرار دهد. این موضوعات در نهایت نه تنها واحد تولیدی را به شدت متضرر می‌کند و زمینه خروج او از حوزه تولید را فراهم خواهد کرد بلکه باعث خواهد شد تا حلقه آخر زنجیره یعنی مصرف‌کننده نهایی تاوان این بی‌تدبیری‌ها را پس دهد.

بنابراین در این خصوص به بانک مرکزی و دستگاه‌های مربوطه پیشنهاد می‌شود که کد رهگیری یا کد ساتا در ارتباط با واردکنندگانی که کالای آنها مرتبط با بخش صنعت و تامین مواد اولیه خطوط تولیدی است، زودتر صادر شود و این تعلل شامل حال این بخش نشود چرا که می‌تواند تبعات قابل‌توجهی را در حوزه صنعت و تولید به دنبال داشته باشد. به عبارتی بانک مرکزی باید به فکر این باشد که کد ساتا و کد تخصیص را برای واحدهای تولیدی با قید فوریت و به عنوان مثال در کمتر از یک هفته صادر کند تا واحدهای تولیدی دچار مشکل نشوند. در این میان نباید از یاد برد که همین حالا نیز واحدهای تولیدی با انواع و اقسام مشکلات نظیر تحریم‌های داخلی و خارجی،  کمبود منابع مالی و سرمایه در گردش روبه‌رو هستند و عدم همکاری بانک‌ها برای پرداخت تسهیلات به این بخش باعث شده است اهالی صنعت به سختی روزگار بگذرانند.

بنابراین اقداماتی همچون تعلل در صدور کد ساتا از سوی بانک مرکزی که می‌تواند خطوط تولید را با کمبود مواد اولیه و توقف فعالیت روبه‌رو کند، ‌به هیچ‌وجه پذیرفتنی نیست و باید هرچه زودتر اصلاح شود.

* عضو اتاق بازرگانی خراسان‌رضوی