تبعات خرید تبعیض‌آمیز سربازی/ترویج نابرابری
به گزارش جهان صنعت نیوز: اکثریت افرادی که سربازی نرفتند و به خارج از کشور رفتند، برای ورود به کشور دچار مشکلاتی هستند. به همین دلیل چندی پیش سخنگوی دولت اعلام کرد به منظور تسهیل در تردد کسانی که مشمول سربازی هستند و در حال حاضر خارج از کشور حضور دارند، با حمایت رهبری مجوز دوباره حضور در داخل ایران صادر شده است. در حالی دولت از قانون عفو مشمولان سربازی مربوط به ایرانیان خارج کشور صحبت کرد که این قانون سال‌ها اجرا می‌شود، اما اعتبار این قانون تا سال ۱۴۰۰ است و در صورت تایید رهبری، برای چند سال دیگر اجرا می‌شود. سردار کمالی رییس سابق اداره سرمایه انسانی سرباز ستاد کل نیروهای مسلح به رویداد ۲۴ گفته این قانون برای سال ۱۴۰۰ به بعد قانون در دست بررسی است و تمدید می‌شود.
از طرفی ابراهیم رییسی از زمان ورود به پاستور در اولین نشست خبری خود از سیاست حمایت از ایرانیان خارج از کشور و تلاش برای جلب سرمایه ایرانیان خارج صحبت کرد. برای این منظور شورایی تحت عنوان شورای ایرانیان خارج از کشور که سال‌ها پیش تشکیل شده، اما رونقی نداشته در دولت رییسی آغاز به کار کرده و اولین جلسه این شورا هم با حضور رییس‌جمهور و وزیر خارجه حسین امیرعبداللهیان برگزار شده است. هرچند خبر اخذ اطلاعات و بازجویی از ایرانیان مقیم خارج از کشور در فرودگاه توسط برخی نهادهای امنیتی باعث نگرانی این گروه شده، اما به نظر نمی‌رسد دولت بنا داشته باشد جلوی ورود آن دسته از ایرانیان که مشمول سربازی هستند را بگیرد. مضاف بر اینکه مجوز سفر مشمولان سربازی خارج از کشور از جمله مجوزهایی است که برای طیف قابل‌توجهی از مقامات حائز اهمیت است چراکه فرزندان آنها و متعاقبا خودشان از این مجوز منتفع می‌شوند. با این حال دوباره پنجشنبه یک عضو کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۱ از لایحه جدید دیگری خبر داد و گفت: «طبق این مصوبه آن دسته از مشمولان غایب خارج از کشور که پنج سال از زمان فراخوان آنان به خدمت زیر پرچم می‌گذرد، در سال آینده با رعایت اصل ۱۱۰ قانون اساسی می‌توانند خدمت سربازی‌شان را خریداری کنند.» محمدرضا میرتاج‌الدینی تاکید کرد: «این شامل مشمولانی می‌شود که حداقل پنج سال از غیبت آنها گذشته باشد. آنها می‌توانند با پرداخت ۱۵ هزار یورو نسبت به خرید خدمت سربازی اقدام کنند. هدف از این مصوبه این است که این افراد برای تردد به کشور با مشکلی مواجه نشوند.» این در حالی است که همین خبر واکنش‌های زیادی را برانگیخته است. مردم بر این عقیده‌اند که مجلس بین مشمولان سربازی داخل کشور و ساکنین خارج تبعیض قائل شده است.
شرایط خرید خدمت سربازی ۱۴۰۰
دولت برای اولین بار در برنامه بودجه کشور در سال ۹۴، قانونی را تحت عنوان جریمه غیبت خدمت سربازی برای مشمولانی که بیش از هشت سال غیبت دارند وضع کرد که طبق این بند افراد می‌توانند با پرداخت جریمه نقدی غیبت خود، از خدمت سربازی معاف شوند یا به عبارتی کارت پایان خدمت خود را بدون گذراندن این دوره به صورت حضوری دریافت کنند. اما در لایحه بودجه سال ۹۸، جریمه غیبت سربازی لحاظ نشد و کسانی هم که تا پایان فروردین ماه سال ۹۸ درخواست معافیت قانون جریمه مشمولان غایب را ثبت کردند، تا پایان سال ۹۹، برای پرداخت مبلغ جریمه خود فرصت داشتند.
همچنین مطابق با اعلام رییس سازمان وظیفه عمومی، در سال‌جاری برنامه‌ای برای پرداخت جریمه و خرید خدمت سربازی مقرر نشده و مشمولان باید هرچه زودتر تکلیف وضعیت سربازی خود را از طریق دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی (پلیس+۱۰) مشخص کنند چراکه در صورت فرار از سربازی باید با مراجعه به یگان مربوطه، مراحل قضایی خود را طی کنند.
شرایطی که در ادامه ذکر شده، مربوط به سال ۹۷ است. مشمولان غایب که به صورت اقساط و یا نقدی برای صدور کارت پایان خدمت اقدام کنند، می‌توانند گواهینامه رانندگی اخذ کنند. افرادی که بیش از هشت سال غیبت دارند، باید تا پایان سال ۹۷ در طرح جریمه سربازی ثبت‌نام کرده، یک قسط از اقساط ۱۳ ماهه را تا پایان سال پرداخت و مابقی آن را در سال ۹۸ تسویه کنند.
فرزندان ایثارگران مشمول ماده ۴۵ قانون خدمت وظیفه عمومی، علاوه بر امتیاز مذکور در این ماده، به شرط عدم غیبت آنها و نیز انجام خدمت وظیفه عمومی پدر آنان، با هر مقطع تحصیلی، مشمول اعمال پنجاه درصد تخفیف می‌شوند. افراد تحت پوشش سازمان بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی(ره) از ۵۰ درصد تخفیف بهره‌مند می‌شوند. به ازای هر سال غیبت مازاد بر هشت سال، ۱۰ درصد به مبلغ جریمه پایه اضافه و مدت غیبت بیش از شش ماه، یک سال محسوب می‌شود. اما از سال ۹۷ به بعد قانون خرید خدمت سربازی حذف شده است.
تخریب عدالت اجتماعی
در همین راستا ولی اسماعیلی، رییس کمیسیون اجتماعی مجلس به «جهان‌صنعت» گفت: به نظرم اگر قرار باشد چنین طرحی مطرح شود نباید فرقی بین مشمولان غایب داخل و خارج ایران وجود داشته باشد. به نظرم تصویب چنین طرحی باید برای کلیه مشمولانی غایب لحاظ شود. با این حال اگر اعلام کنیم کلیه مشمولان غایب می‌توانند خدمت را بخرند، بهتر بود. زیرا کلیات این طرح با عدالت اجتماعی سازگار نیست.
وی افزود: به نظرم این طرح بین مشمولان غایب تبعیض ایجاد می‌کند. بنابراین بحث عدالت اجتماعی که مجلس انقلابی و دولت به دنبال‌اش است، دچار خدشه می‌شود. به همین دلیل یا باید خرید خدمت را برای تمامی مشمولان غایب آزاد کنیم یا همانند دوره‌های قبل ممنوع باشد و فردی نتواند از این امتیاز استفاده کند. اگر قانون اجازه خرید خدمت برای همگان را بدهد قطعا بازتاب اجتماعی معقول‌تری در جامعه دارد.
این نماینده مجلس در پاسخ به اینکه هدف از چنین طرحی بازگشت خارج‌نشینان به کشور است یا خیر؟ بیان کرد: به عقیده من هدف چنین طرحی نمی‌تواند انگیزه کافی برای بازگشت خارج‌نشینان به ایران باشد. بحث برگشت خارج‌نشینان نیاز به بسترهای فرهنگی دارد و ارتباطی با کمیسیون بودجه ندارد. در هر صورت به نظرم با عدالت اجتماعی سازگار نیست.
قانونی ایرادی ندارد!
این در حالی است که حسن نوروزی عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس به «جهان‌صنعت» گفت: بنده در ریز جزئیات این طرح نیستم ولی از لحاظ قانونی منعی ندارد.
هدف بازگردانی خارج‌نشینان است!
ایرج حریرچی آسیب‌شناس اجتماعی و جامعه‌شناس از اهداف اصلی این طرح به «جهان‌صنعت» گفت: به نظرم مجلس دو هدف دارد، یکی اینکه با بیان چنین طرح‌هایی قصد بازگردانی خارج‌نشینان به کشور را دارد. مجلس با دریافت ۱۵ هزار یورو یعنی معادل ۵۰۰ میلیون تومان قصد ترغیب خارج‌نشینان به ایران را دارد. این در حالی است که اگر فردی هم بخواهد با پرداخت این پول به ایران بازگردد، دقیقا باید در ایران به شغلی مشغول شود؟! مجلسیون بر این عقیده هستند که وضع مالی خارج‌نشینان خوب است و پرداخت چنین مبالغی برای آنها مشکلی نیست. از طرفی اگر قرار بر خرید خدمت سربازی باشد که اولویت با مشمولان غایب داخل است، چراکه خارج‌نشینان باید به یک امیدی این پول گزاف را پرداخت کنند و به ایران بازگردند. این در حالی است که عمده افرادی که سربازی نرفته‌اند، برای ادامه تحصیل از ایران رفته‌اند. حال مجلس با این طرح می‌خواهد این افراد را جذب کند اما چنین اتفاقی رخ نخواهد داد، زیرا در حال حاضر شغل مناسبی برای تحصیلکرده‌های ایران نیست، چه برسد به تحصیلکرده‌های خارج!
وی افزود: امروزه حدود ۲۰ میلیون فارغ‌التحصیل در کشور وجود دارد. این میزان یعنی بیشترین فارغ‌التحصیلان را نسبت به جمعیت در دنیا داریم. اما براساس آمارها نیمی از آنها بیکارند، تعداد بسیار کمی از آنها هم توانسته‌اند شغل مربوط به رشته خود را پیدا کنند و مابقی راننده اسنپ شدند. بنابراین اگر تحصیلکرده‌های خارج هم به ایران بازگردند یا باید کنار بیکاران داخل کشور بنشینند یا راننده اسنپ شوند. به همین دلیل به نظرم هدف دوم مجلس کسب درآمد از افراد خارج‌نشین است.
این جامعه‌شناس اظهار کرد: به عقیده من چنین طرحی بین ایرانی‌ها تبعیض ایجاد می‌کند، اگر چه بیان طرح‌هایی برای سربازی رفتارهای نمایشی است و هیچ سرانجامی ندارد. به نظرم به جای این سخنان باید نیروهای تحصیلکرده داخل را جذب کنند و برای آنها شغل ایجاد کنند. این روزها ادامه تحصیل برای پسران بهانه‌ای برای دیر رفتن به سربازی است. مجلسیون به جای ارائه چنین طرح‌های تبعیض‌آمیزی باید وضعیت سربازی در ایران را بهبود ببخشند.
اخبار برگزیدهلینک کوتاه :