سناریوهای رشد تقاضا

پیمان حدادی * 

فرابورس ایران از روز گذشته حجم مبنا را برای ۲۰ نماد حذف کرده است. نمادهایی که حجم مبنای آنها در فرابورس حذف شده قاعدتا نمادهایی بوده‌اند که حجم معاملاتی خوبی در سه ماه گذشته داشته‌اند. یکی از مهم‌ترین نتایجی که این اقدام می‌تواند دربر داشته باشد این است که بازار می‌تواند یکبار دیگر  بررسی کند اگر برخی از سهم‌ها یا حتی کلیت بازار حجم مبنا نداشته باشند چه اتفاقاتی خواهد افتاد. مهم‌ترین عامل کمک‌کننده به نتیجه‌گیری از این اقدام این است که همچنان حجم معاملات این سهم‌ها بالا باشد. نبود حجم مبنا باعث می‌شود که قیمت‌های پایانی نسبت به قیمتی که سهم‌، بر اساس آن در حال معامله است نزدیک‌تر باشد. اما در مقابل شاید اشکالی نیز وارد باشد و آن اینکه امکان دارد اگر حجم معاملات بالا نباشد قیمت پایانی با عمق کمتری مشخص شود. فرض کنید نمادی که روزانه یک میلیون تعداد سهم آن معامله می‌شود، اگر در یک روز ۲۰ هزار سهم آن معامله شود، بر اساس همان ۲۰ هزار سهم قیمت پایانی می‌خورد و در نتیجه عمق معامله این سهم نسبت به روزهای قبل که یک میلیون و گاه بیش از یک میلیون معامله می‌شد، کاهش پیدا می‌کند.

از سوی دیگر تحرکات جدیدی در راستای هموار کردن مسیر ورود نقدینگی به بازار مشاهده شده که نمونه آن افزایش ضریب اعتباری کارگزاری‌هاست؛ اقدامی بسیار خوب که نشان می‌دهد کمیته پایش بازار سرمایه، شرایط فعلی بازار را پرمخاطره و پرریسک نمی‌بیند و اتفاقا ناظر بازار به طریقی فعالان بازار سرمایه را به پذیرش ریسک و استفاده از اعتبار هدایت می‌کند که نشانه خوبی است. در این میان نکته قابل توجه این است که بسیاری از کارگزاری‌ها تا این سقف اعتبار نمی‌دهند؛ به معنای دیگر خود کارگزاری‌ها بحث اعتبار و ریسک را کنترل می‌کنند؛ کمااینکه در گذشته هم که سقف اعتبار، ۶۰ درصد بود خیلی از کارگزاری‌ها در حد ۲۰ الی ۳۰ درصد اعتبار می‌دادند. در نهایت با توجه به قیمت‌های خوبی که اکنون اکثر سهم‌ها دارند و حتی برخی از صنایع که قیمت آنها زیر ارزش ذاتی است اگر میزان اعتباردهی توسط کارگزاری‌ها افزایش پیدا کند می‌تواند باعث افزایش تقاضا و رشد قیمت‌ها شود و بازار سرمایه را از رکودی که چندین ماه است درگیر آن شده، خارج کند.

* کارشناس بازار سرمایه