دستور بایدن برای معرفی قطر به عنوان متحد خارج از ناتو/مانور استراتژیک دوحه
به گزارش جهان صنعت نیوز: زمان برگزاری این دیدار تصادفی نیست. ایالات‌متحده و متحدان غربی نگرانند که در صورت اعمال تحریم‌های اقتصادی شدید علیه مسکو و در صورت حمله روسیه به اوکراین، ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه ممکن است با قطع عرضه انرژی به کشورهای اروپای غربی، تلافی‌جویی کند. روسیه حدود یک سوم انرژی مورد نیاز غرب اروپا را تامین می‌کند.
قطر، کشوری با جمعیت حدود دو میلیون و ۹۰۰ هزار نفر، پس از روسیه و ایران، سومین ذخایر گاز طبیعی جهان را دارد اما با اندکی اختلاف پس از آمریکا، دومین صادرکننده بزرگ گاز طبیعی مایع در جهان است و نقش مهمی در بازارهای انرژی جهان ایفا می‌کند.
با وجود قراردادهایی که دوحه با کشورهای آسیایی برای تامین انرژی دارد، تحلیلگران می‌گویند مشخص نیست که آیا قطر ظرفیت تولید گاز برای صادرات به اروپا را دارد یا خیر.
امیر قطر در حالی با جو بایدن دیدار کرد که احتمالا این کشور کوچک در بحبوحه بحران‌های منطقه‌ای و بین‌المللی آماده ایفای نقشی پررنگ‌تر می‌شود. قطر که در دهه‌های گذشته و با وجود درگیر شدن با عربستان سعودی و متحدانش یک بازیگر کلیدی در خاورمیانه بوده است، احتمالا این بار می‌تواند ازجمله برای میانجیگری در افغانستان، تنش میان اوکراین و روسیه و حتی بحران هسته‌ای ایران، بار دیگر در مقام یک شریک مطمئن واشنگتن به میدان بازگردد.
قطر که ثروت سرشار خود را مدیون منابع بی‌کران گاز طبیعی است، در گرماگرم تنش میان غرب و روسیه بر سر بحران اوکراین، قابلیت قطع وابستگی اروپا به گاز روسیه را دارد. از سال گذشته و با تغییر رویکرد واشنگتن نسبت به خاورمیانه و از جمله قطع حمایت صد در صد از عربستان سعودی و متحدانش در جنگ یمن، امکان نقش‌آفرینی منطقه‌ای و جهانی قطر بیش از گذشته پررنگ شده است.
گفت‌وگوهای بایدن با امیر قطر همچنین در زمانی انجام شد که ایالات‌متحده چگونگی برخورد با حکومت طالبان در افغانستان پس از خروج نیروهای خود از افغانستان در ماه آگوست گذشته را بررسی می‌کند. قطر از آن زمان، نماینده ایالات‌متحده در کابل بوده و در ابتدا ۶۰ هزار پناهجوی افغان را که به دنبال مهاجرت به ایالات‌متحده بودند، در خود جای داده بود.
فراتر از افغانستان، قطر در دو دهه گذشته در کنار عمان، یکی از میانجی‌های ثابت میان تهران و واشنگتن در جریان مذاکرات هسته‌ای بوده است. پیش از این سفر کاخ سفید اعلام کرده بود طرفین درباره طیف وسیعی از مسائل منطقه‌ای و جهانی مورد علاقه دوجانبه، ازجمله ارتقای امنیت و رفاه در خلیج‌فارس و منطقه خاورمیانه و اطمینان از ثبات عرضه جهانی انرژی گفتوگو خواهند کرد.
بایدن: قطر دوستی خوب و معتمد است
در بیانیه کاخ سفید آمده است بایدن و امیر قطر طی این دیدار بر لزوم تقویت امنیت و رفاه در خلیج‌فارس و منطقه خاورمیانه، تضمین ثبات عرضه جهانی انرژی، حمایت از مردم افغانستان و افزایش همکاری‌های تجاری و سرمایه‌گذاری تاکید کردند. دو طرف همچنین از امضای قرارداد ۲۰ میلیارد دلاری بین بوئینگ و خطوط هوایی قطر که از ده‌ها هزار شغل تولیدی در ایالات‌متحده پشتیبانی می‌کند، استقبال کردند.
در این بیانیه آمده است: به منظور قدردانی از شراکت راهبردی بین ایالات‌متحده و قطر که در پنجاه سال گذشته عمیق‌تر شده، بایدن، امیر قطر را در جریان تصمیمش برای معرفی قطر به عنوان متحد اصلی خارج از ناتو قرار داد. در دیدار رییس‌جمهور آمریکا، تمیم بن حمد را دوست خوب آمریکا خواند. بایدن افزود: قطر یک کشور قابل اعتماد و دوست است.
بایدن در این دیدار اعلام کرد که کنگره را از قصد خود برای تعیین قطر به عنوان همپیمان اصلی خارج از ناتو مطلع خواهد کرد. پس از این دیدار شبکه الجزیره اعلام کرد که بایدن در نامه‌ای به کنگره خواهان معرفی قطر به عنوان متحد اصلی خارج از ناتو شده است. یک مقام آمریکایی به وال‌استریت‌ژورنال گفت که معرفی قطر به عنوان همپیمان اصلی خارج از ناتو ارتباطی به درخواست آمریکا برای تامین انرژی اروپا در صورت حمله احتمالی روسیه به اوکراین ندارد.
متحد غیرناتو یا خارج از ناتو به گروهی از متحدان آمریکا اطلاق می‌شود که با نیروهای مسلح واشنگتن روابط راهبردی دارند، اما عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) نیستند. واشنگتن مدعی است اطلاق این عنوان به متحدانش برای آنها مزایای مالی و نظامی دارد.
رییس‌جمهوری آمریکا در ابتدای این دیدار در کاخ سفید و در حضور خبرنگاران گفت: در یک سال گذشته، قطر نقش اساسی در تامین منافع بسیار مهم آمریکا داشته است. از تامین انتقال امن افغان‌ها گرفته تا حفظ ثبات در غزه. او تصریح کرد کمک به فلسطین، فشار بر گروه تروریستی داعش و مقابله با تهدیدها در تمام خاورمیانه از جمله نقش‌های قطر است.
رییس‌جمهوری آمریکا درباره دفاع و مقاومت یمن از خود دربرابر تجاوز امارات متحده عربی نیز گفت با امارات برای رسیدگی به این تهدیدها در ارتباط بوده‌ایم و از لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا خواسته‌ام تا تمام تلاش خود را برای حمایت از امارات، عربستان و سراسر منطقه خلیج‌فارس انجام دهد. آمریکا از دوستان خود در منطقه حمایت خواهد کرد.
رییس‌جمهوری آمریکا همچنین در تداوم تنش‌ها با روسیه بر سر اوکراین گفت با توجه به ادامه حضور روسیه در نزدیکی مرزهای اوکراین، برای هر شرایطی آماده هستیم.
امیر قطر نیز با بیان اینکه با رییس‌جمهوری آمریکا در خصوص امنیت منطقه گفتوگو خواهد کرد، افزود: ما در مورد حق مساوی مردم فلسطین و سایر مسائل در منطقه گفتوگو خواهیم کرد. وی تصریح کرد: ما به همکاری با یکدیگر برای پیدا کردن روش‌ها و راه‌حل‌هایی که به ایجاد صلح در منطقه منجر می‌شود، ادامه خواهیم داد.
امیر قطر پیش از اینکه به دیدار بایدن برود، در پنتاگون به دیدار لوید آستین، وزیر دفاع رفت. پنتاگون گفته است که قطر به آمریکا در تلاش‌هایش در افغانستان کمک کرده است. به گفته آستین، آمریکا نمی‌توانست بیش از ۱۲۴ هزار نفر را بدون کمک قطر از افغانستان تخلیه کند. وزیر دفاع آمریکا خطاب به امیر قطر گفت: «شما با آغوش باز پذیرای کسانی هستید که افغانستان را برای یافتن آغازی جدید ترک کردند.»
بایدن نیز در صحبت‌های خود در دیدار با امیر قطر به موضوع افغانستان پرداخته است. او از همکاری ۵۰ ساله قطر با آمریکا سخن گفت و افزود که مشارکت با قطر در جریان سال گذشته در بسیاری از حیاتی‌ترین منافع آمریکا نقش اساسی داشته است. او از جابه‌جایی هزار نفر از افغانستان به عنوان نمونه یاد کرد.
امیر قطر نیز در سخنانش گفت که دوحه و واشنگتن در مورد افغانستان نشان داده‌اند که قوی و محکم می‌توانند با هم کار و همکاری کنند. او افزود که افتخار می‌کند توانسته‌‌اند ده‌ها هزار نفر را از افغانستان تخلیه کنند.
قطر به مسیری برای تخلیه شهروندان افغانستان تبدیل شده است. پروازهای تخلیه نیز از سوی این کشور مدیریت می‌شود. شهروندان افغانستان در پایگاه نظامی در قطر برای مدتی مقیم می‌شوند تا واکسین کرونا دریافت کنند و غربال‌گری شوند. این مهاجران سپس به آمریکا می‌روند.
گزارش شده است که امیر قطر در سفر خود به واشنگتن همچنین احتمالا ایالات‌متحده را تحت فشار قرار می‌دهد تا درخواست این کشور برای خرید پهپادهای پرداتور و جنگنده‌های رادارگریز آمریکایی اف-۳۵ را تایید کند.
اچ.ای هیلر، پژوهشگر بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی می‌گوید: «در دوران حاکمیت تمیم، قطر با یک مانور استراتژیک موفق توانست به یک بازیگر مهم در بسیاری از میدان‌ها، ازجمله افغانستان در ماه‌های اخیر، تبدیل شود. این کشور با استفاده از روابط و ثروت هنگفتش، منافع بسیاری کسب کرد.»
شیخ حمد آل ثانی که در سال ۲۰۱۳ از قدرت کناره گرفت، قطر را به یک مرکز ثقل دیپلماسی در منطقه تبدیل کرد. او نه‌تنها روابط گرم و سنتی با واشنگتن و همپیمانانش را حفظ کرد، بلکه مناسبات با رقبای منطقه‌ای غرب نظیر ایران، حماس و حزب‌الله را هم گسترش داد. امیر پیشین قطر که دو دهه قبل میزبان بزرگ‌ترین پایگاه نظامی ایالات‌متحده در منطقه و قلب عملیات حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ بود، در جریان «بهار عربی» از جنبش‌های اسلام‌گرای اخوانی، از مصر تا سوریه حمایت کرد. همین خط مشی، قطر را در کنار ترکیه و در برابر عربستان سعودی و متحدانش قرار داد. رقابت میان این دو بلوک قدرت در خاورمیانه با تحریم و محاصره قطر در سال ۲۰۱۷ به اوج رسید. این بحران، البته مانند دیگر ابتکارعمل‌های محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی با ناکامی برای ریاض به پایان رسید.
اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژهسیاسیلینک کوتاه :
