دیپلماسی نرم انرژی ترکیه و رژیم صهیونیستی

محمود خاقانی *

فرق دیپلماسی نرم و دیپلماسی سخت (میدانی) این است که اصولا دیپلماسی نرم برای جلوگیری از جنگ و خون‌ریزی است. بدیهی است دیپلماسی نرم و دیپلماسی سخت باید به صورت مکمل و با هم در جهت منافع ملی هر کشوری عمل کنند. مشکل وقتی است که دیپلماسی سخت به دلایل مختلف خواهان تولید بحران، ایجاد جو امنیتی و… در جهت منافع یک نظریه و گروه سیاسی خاص باشد. در نتیجه دیپلماسی سخت بر دیپلماسی نرم برای گفت‌وگو و جلوگیری از بحران و تنش‌زدایی غلبه می‌کند. در برخی از کشورها هم منجر به کودتاهای نظامی نظیر میانمار، سودان، مالی و… می‌شود.

دیپلماسی نرم و سخت ترکیه

در ماجرای اوکراین شاهد هستیم روسیه (که مورد حمایت چین قراردارد) و آمریکا و متحدان آمریکا (ناتو) از دیپلماسی نرم (گفت‌وگو- مذاکره) و از دیپلماسی سخت (نشان دادن نیروهای نظامی و صف‌آرایی‌های سربازان و سخت‌افزار‌های نظامی) استفاده می‌کنند. اردوغان رییس‌جمهور ترکیه نیز در این راستا با توجه به سفر اخیری که به اوکراین داشت …
پیشنهاد کرد که بین اوکراین و روسیه وساطت کند. اردوغان در جنگ قره‌باغ در کنار جمهوری آذربایجان از دیپلماسی سخت استفاده کرد و در حال حاضر از طریق وساطت دولت اتریش در حال مذاکره با دولت ارمنستان (دیپلماسی نرم) است. بنابراین دولت‌ها سعی می‌کنند از هر دو دیپلماسی نرم و دیپلماسی سخت به صورت مکمل در راستای منافع ملی کشورشان استفاده کنند. اما تجربه نشان داده است که دولت‌ها ترجیح می‌دهند که دیپلماسی نرم بر دیپلماسی سخت نظارت و تسلط داشته باشد. به همین دلیل فرماندهان نظامی وقتی سخن می‌گویند که وزارت امور خارجه کشورها به این نتیجه برسند که دیپلماسی سخت مطلبی را بیان کند.

دیپلماسی ترکیه و رژیم صهیونیستی در سوریه و عراق

ترکیه با هماهنگی رژیم صهیونیستی و آمریکا از داعش در سوریه و عراق حمایت کرد و اخیرا هم نقش مهمی در لو دادن محل اختفای یکی از رهبران داعش که سوابق نشان می‌دهد دست‌نشانده آمریکا و متحدان آمریکا بود، ایفا کرد.
پس از اینکه اخیرا رجب طیب‌اردوغان با هماهنگی آمریکا و روسیه مواضع کردهای عراقی و سوری را بمباران کرد (دیپلماسی سخت) حالا با پیشنهاد دیپلماسی نرم در آستانه سفر رییس‌جمهور رژیم صهیونیستی به آنکارا گفته است که همکاری‌های اقتصاد انرژی در دستور کار مذاکرات ترکیه و رژیم صهیونیستی قرار دارد و ترکیه آماده همکاری با رژیم صهیونیستی برای انتقال گاز طبیعی تولیدی رژیم صهیونیستی در آب‌های دریای مدیترانه به اروپاست.

آقای اردوغان به گزارش خبرگزاری‌ها و رسانه‌های ترکیه در روز جمعه ۱۵ بهمن‌ماه ۱۴۰۰ گفته است، ترکیه می‌تواند گاز طبیعی تولیدی توسط رژیم صهیونیستی را برای مصرف داخلی ترکیه خریداری کند و برای صادرات گاز رژیم صهیونیستی به اروپا هم همکاری‌های لازم را به عمل آورد و مشارکت کند. قرار است آقای اردوغان به زودی در ماه مارس ۲۰۲۲ میزبان اسحاق هرتزوگ همتای رژیم صهیونیستی خود در آنکارا باشد.

تحریم صنعت نفت و گاز ایران و اقتصادی کردن تولید گاز در رژیم صهیونیستی

یکی از اهداف تحریم صنعت نفت و گاز ایران به این دلیل بوده است که آمریکا، روسیه، کشورهای ساحلی دریای مدیترانه و رژیم صهیونیستی تلاش می‌کنند تا تولید گاز طبیعی اکتشاف‌شده توسط رژیم صهیونیستی در آب‌های عمیق دریای مدیترانه که در آن شرکت‌های غربی و شرقی سرمایه‌گذاری کرده‌اند را به اروپا صادر کنند.

در واقع مناطقی از خاک سوریه و عراق که توسط داعش با حمایت رژیم صهیونیستی، ترکیه، آمریکا و متحدان آنها تصرف شده بود برای مسیر خط لوله‌ای بود که به این منظور در دست طراحی قرار داشت. تداوم تحریم‌های صنعت نفت و گاز ایران تولید و صادرات گاز طبیعی رژیم صهیونیستی در عمق حدود دو کیلومتری از سطح دریای مدیترانه را اقتصادی کرده است. به همین دلیل رژیم صهیونیستی با هماهنگی و همکاری کاسبان تحریم در منطقه (نفوذی‌ها در تهران) تلاش می‌کند که تحریم‌های اقتصادی و بانکی علیه نظام جمهوری اسلامی ایران تداوم داشته باشد.

تفرقه‌اندازی ترکیه و رژیم صهیونیستی در عراق

رژیم صهیونیستی و ترکیه سعی دارند که مقامات کرد عراقی را با خود هماهنگ کنند و در حال حاضر حضور فعالی در کردستان عراق دارند. آقای اردوغان اخیرا گفته است که برای واردات گاز رژیم صهیونیستی به ترکیه و صادرات گاز رژیم صهیونیستی از مسیر ترکیه به اروپا با مقامات حاکم در کردستان عراق هم مذاکره کرده است.

در این راستا بنا به گزارش خبرگزاری‌ها اردوغان روز چهارشنبه ۱۳ بهمن ماه ۱۴۰۰ با نچیروان بارزانی رییس اقلیم کردستان عراق درباره همکاری‌های لازم در زمینه واردات و صادرات گاز طبیعی از رژیم صهیونیستی گفت‌وگو کرده است. به این معنی که ترکیه دولت مرکزی در بغداد را دور می‌زند و سعی دارد با همکاری رژیم صهیونیستی در عراق تفرقه‌اندازی کند.

صادرات گاز طبیعی رژیم صهیونیستی به اردن و مصر

پس از اینکه داعش در عراق و سوریه مناطق مورد نظر رژیم صهیونیستی را متصرف شد، رژیم صهیونیستی اقدام به طراحی و احداث خط لوله صادرات گاز طبیعی برای گازرسانی به اردن را آغاز و در اوایل سال ۲۰۲۰ میلادی تحویل گاز رژیم صهیونیستی به اردن را شروع کرد. با توجه به مشکلات موجود در سوریه رژیم صهیونیستی و ترکیه در نظر دارند که ادامه خط احداث شده برای گازرسانی به اردن از مسیر عراق به ترکیه طراحی و احداث شود و بعد از طریق ترکیه به اروپا توسعه یابد. در واقع ترکیه سعی دارد از امتیاز احداث دو خط لوله اصلی انتقال گازمیدان شاه‌دنیز جمهوری آذربایجان و گاز طبیعی روسیه که در طول دو سال اخیر با بهره‌برداری از تحریم‌های صنعت نفت و گاز ایران از مسیر ترکیه به اروپا تکمیل و افتتاح شده‌اند، از ظرفیت مازاد دو خط لوله مذکور استفاده کند و گاز طبیعی تولیدی رژیم صهیونیستی را به اروپا صادر کند. از اهداف دیگر ترکیه و رژیم صهیونیستی این واقعیت است که با گازرسانی توسط رژیم صهیونیستی به عراق، بغداد متقاعد شود که واردات گاز طبیعی و برق از ایران را متوقف کند. در حال حاضر به دلیل تحریم‌های اقتصادی و تحریم‌های صنعت نفت و گاز (انرژی) جمهوری اسلامی ایران با مشکلات تولید و مصرف گاز طبیعی در داخل کشور دست به گریبان است و به ناچار در فصل‌های سرد سال به دلیل کسری شدید گاز طبیعی تحویل گاز طبیعی ایران به ترکیه و عراق با اختلال مواجه می‌شود. کمااینکه اخیرا تحویل گاز طبیعی ایران به ترکیه برای حدود دو هفته متوقف شد و جمهوری آذربایجان توانست کسری صادرات گاز طبیعی ایران به ترکیه را جبران کند.

تردید برای سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و گاز ایران؟

برخی از صاحبنظران معتقدند بیشتر از اینکه تحریم‌های اقتصادی آمریکا موضوع سرمایه‌گذاری و مشارکت در تولید و صادرات نفت و گاز طبیعی ایران را با مشکل مواجه کند، عدم شفافیت اقتصاد انرژی و اقتصاد کلان در ایران و نیز نظریه کسانی که ملبس به لباس نظامی، امنیتی و یا دارای جایگاه سیاسی مهمی هستند، موجب شده است که مصرف‌کنندگان عمده نفت و گاز طبیعی (اروپا که در حال حاضر با مشکل مواجه هستند) به طور کلی از آینده صادرات گاز طبیعی ایران مایوس شوند و از مذاکرات و دیپلماسی انرژی ترکیه و رژیم صهیونیستی حمایت کنند. در پی افزایش تنش‌های روسیه با اروپا، موضوع کاهش وابستگی گاز اتحادیه اروپا به روسیه دوباره مطرح شده و گزارش‌های زیادی از مذاکرات غرب با جمهوری آذربایجان، قطر و دیگر کشورهای صادرکننده گاز طبیعی برای افزایش صادرات گاز به اروپا منتشر شده است. رژیم صهیونیستی طی سال‌های گذشته با توسعه میادین تامار و لاویاتان در دریای مدیترانه توانسته است تولید گاز طبیعی خود را به شدت افزایش دهد. آخرین آمارهای رسمی منتشرشده توسط رژیم اشغالگر قدس نشان می‌دهد که تولید گاز طبیعی در نیمه اول سال ۲۰۲۱ حدود ۹ میلیارد متر مکعب بوده که نسبت به دور مشابه در سال ۲۰۲۰ رشدی حدود ۳۷ درصدی داشته است. رژیم صهیونیستی توانسته حدود ۵/۳ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی تولیدی در رژیم صهیونیستی را در دوره یادشده به اردن و مصر تحویل دهد و دو کشور اردن و مصر برای تامین امنیت انرژی مورد نیازشان به رژیم صهیونیستی وابسته شده‌اند.

رژیم صهیونیستی که در طول یک سال اخیر توانسته است تولید گاز طبیعی از میادین جدید لاویاتان و تامیر را به ترتیب ۵۹ و ۲۰ درصد افزایش دهد در تلاش‌هایی که اخیرا با شعار ایران‌هراسی برای همکاری‌های امنیتی با شیخ‌نشین‌های خلیج‌فارس، ترکیه و عراق شروع کرده، امیدوار است که با همکاری کاسبان تحریم (قاچاقچیان و مدعیان دور زدن تحریم‌ها) در منطقه و در ایران بتواند مذاکرات وین را به شکست بکشاند و تحریم‌های اقتصادی آمریکا به ویژه علیه صنعت نفت و گاز ایران در راستای منافع رژیم صهیونیستی، ترکیه، روسیه، چین و سایرین همچنان تداوم داشته باشد.

* کارشناس بین‌المللی انرژی

اخبار برگزیدهیادداشت