نگاهی به برخی رویدادها

رضا صادقیان *

در میان تمام خبرهایی که در طول دو هفته گذشته منتشر شده است، می‌توان به حاشیه‌های سفر رییس دولت سیزدهم به روسیه و پخش قطعات کوتاه از گفت‌وگوی آقای رییسی با یکی از کارآفرینان و دختری خردسال در فرودگاه شهر شیراز اشاره کرد.
اول: به نظر می‌رسد بخشی از کاربران شبکه‌های اجتماعی و حتی رسانه‌های خبری در ماجرای سفر رییس دولت به روسیه در دام تبلیغات هدفمند و نشر اخبار جعلی افتادند، حتی برخی چهره‌های سیاسی اقدام به بازنشر اخباری کردند که نادرست بودن آن با اندکی جست‌وجو مشخص می‌شد. میزان خبرهای جعلی به یکباره و در بازه زمانی کوتاه در هنگام سفر به روسیه آن‌قدر زیاد شده بود که گاه سرعت نشر این خبرها طیف گونا‌گون مخاطبان اخبارهای سیاسی و بین‌المللی را آچمز می‌کرد. اینکه این چیدمان چگونه و با چه شگردی و در راستای کدامین هدف شکل گرفته،‌ هنوز روشن نیست. اما نمی‌توان باور کرد که در شب برفی و سوز سرمای بیش از منفی ۲۰ درجه دوربین یکی از خبرگزاری‌های روسی دقیقا در همان نقطه‌ای باشد که آقای رییسی قرار بوده سوار خودرو شود. مهم‌تر آن که در چنین سفرهایی معمولا از روزنامه‌نگاران و خبرگزاری‌هایی دعوت رسمی به عمل می‌آید و جایگاهی به این رسانه‌ها اختصاص داده می‌شود، راه‌یابی هر دوربین و خبرنگاری به چنین نشست‌هایی عملا غیرممکن است.
صدای گوینده رسانه روسی با حالتی است که گویی مخاطب در حال تماشای یک مسابقه ورزشی هیجانی است. چنین اتفاق‌هایی در عرصه بین‌الملل و خصوصا در کشوری مانند روسیه که طی دو دهه گذشته کاملا زیر سیطره دولت و شخص پوتین بوده و هست کاملا عجیب به نظر می‌رسد.
دوم: فاصله پوتین و رییسی در هنگام صحبت کردن، برگزار نشدن نشست خبری در روسیه و بازتاب گسترده آماده نبودن خودروی رییس دولت سیزدهم پس از ملاقات با پوتین حکایت دیگری نیز می‌تواند داشته باشد. احتمال اینکه ایران و کشورهای اروپایی و آمریکا در جهت احیای برجام و لغو برخی از تحریم‌ها به توافق‌هایی رسیده باشند بسیار زیاد است. با توجه به واکنش‌های بازار و تامل برخی تجار برای ثبت سفارش‌های جدید و قطره‌چکانی عمل کردن تیم خبری مستقر در وین و نامه‌نگاری یکی از مخالفان برجام با وزارت امور خارجه و انتقاد شماری از روزنامه‌ها به مذاکره مستقیم با آمریکا و… این احتمال وجود دارد که توافق‌هایی حاصل شده باشد. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت سیاست روسیه در این دیدار رسمی و دقت به صحبت‌های وزیر امور خارجه سابق کشورمان نرسیدن به توافق بوده و حال که این مسیر هموار شده، خواستار آن بوده که با بروز واکنشی نارضایتی خود را به ترتیبی دیگر اعلام کند.سوم: تیم رسانه‌ای نهاد ریاست‌جمهوری نظم و ترتیب خود را دارد. دقیقا همان دقتی که در انتشار برخی کلیپ‌ها از سفرهای استانی رییس دولت اتفاق می‌افتد تا چهره مردمی‌، دلسوز، خدمت‌گذار و فعال را به مخاطبان نشان بدهد مانند نشر کلیپ گفت‌وگو با پاکبانان، صحبت کردن وسط جاده با مردم یکی از روستاهای شهر یاسوج و…‌ چندان بعید نیست که انتشار چند ثانیه از یک فیلم چندساعته کار مخالفان و در جهت تخریب شخص رییسی باشد. دلایل این کار مشخص نیست، اما آن سوی انتشار این خبرها به حاشیه راندن سفر استانی و به تصویر کشیدن چهره‌ای است که به جایگاه ریاست جمهوری تکیه زده ولی توانایی شنیدن حرف دختر بچه‌ای را ندارد.
به نظر می‌رسد در این بخش دولت وقت با چالش‌های بسیاری برای آینده روبه‌رو باشد، هنگامه‌ای که بسیاری از نشریات و شخصیت‌های جریان سیاسی اصلاح‌طلب پس از انتخابات سال جاری سکوت اختیار کردند و مطالب خود را با کمترین نقد به دولت وقت بیان می‌کنند، مخالفان درون دولت تلاش می‌کنند تصویری نزدیک به طنز را برای مخاطبان به نمایش بگذارند.کارنامه دولت رییسی تا زمان حال قابل دفاع نیست. حداقل می‌توان به چند شاخص اقتصادی طی ماه‌های گذشته اشاره کرد، اما اینکه چنین بی‌محابا دولت او را به حاشیه برانند و در همان زاویه مشغول بدارند، بیش از هر مساله‌ای و در آینده‌ای نه‌چندان دور دود سیاه این اختلاف به چشم منافع ملی و مردم کشور خواهد رفت.
* کارشناس اقتصادی