سایه روشن اثرپذیری بورس از نوسانات دلاری
به گزارش جهان صنعت نیوز: روزبه شریعتی با تاکید بر اینکه نمی‌توان رابطه مستقیمی بین کاهش ارزش قیمت دلار و روند نزولی بازار سرمایه پیدا کرد، توضیح داد: اگر قیمت دلار رشد پیدا کند و این رشد متاثر از کاهش ارزش پول ملی و تورم باشد، قیمت سهام هم مانند سایر بازارها و کالاهای داخل کشور رشد می‌کند. اما اگر کاهش ارزش دلار متاثر از سیگنال‌های مثبت سیاسی، توافق سیاسی، کاهش تنش و ثبات سیاسی شکل بگیرد و گشایش‌های اقتصادی را در پی داشته باشد، شرایط فرق خواهد کرد.
شریعتی اظهار کرد: باید دید وقتی تحریم‌های سیاسی برداشته شود و بتوانیم نفت بفروشیم و ارز وارد کشور کنیم، چه اثرات سیاسی را در پی خواهد داشت. شرایط شرکت‌ها در شرایط تحریم بسیار وخیم است. برای مثال به صورت غیررسمی شنیده می‌شد که یک زیرمجموعه تاپیکو، مجبور بود به دلیل شرایط تحریم، محصولات خود را تا ۲۰ درصد زیر قیمت منطقی صادر کند یا شرکت‌های بزرگ دیگر برای اینکه بتوانند ارز خود را وارد کشور کنند، هزینه پول می‌دهند. تحلیلگر بازار سرمایه با بیان اینکه همه این موضوعات عواقب تحریم سنگینی بوده که روی ایران است، اظهار کرد: نتیجه این موضوعات شرایط بد اقتصادی برای شرکت‌ها است. نرخ استهلاک از تشکیل سرمایه ثابت افزایش یافته بود. یعنی شرکت‌ها بیشتر از اینکه برای ایجاد ارزش‌افزوده، سرمایه‌گذاری مجدد کنند مستهلک شده‌اند و این زنگ خطر بسیار بزرگی است. شریعتی با اشاره به اخباری که درمورد احتمال توافقات هسته‌ای منتشر شده است، عنوان کرد: مذاکرات جدی است و سیگنال‌های توافق به گوش می‌رسد. حتی صحبت از این می‌شود که کنار رفتن دو عضو مذاکره‌کننده آمریکا به دلیل درخواست ایران بوده است. گفته می‌شود ۱۰ میلیارد دلار از پول ایران آزاد خواهد شد و معافیت‌هایی توسط بایدن صورت خواهد گرفت. تاثیر این اخبار را می‌توان روی قیمت ارز در بازار آزاد هم مشاهده کرد که به محدوده ۲۶ هزار و ۵۰۰ تومان رسیده است.
متغیرهای اثرگذار بر بازار سرمایه
وی با تاکید بر اینکه متغیرهای زیادی روی بازار سرمایه تاثیر می‌گذارد، گفت: زمانی که ثبات سیاسی وجود داشته باشد و چشم‌انداز آینده روشن باشد، بازارهای مالی از جمله بازار سرمایه P/E می‌گیرند. چراکه شرکتی که در دوره تحریم ۱۰۰۰ تومان سود می‌سازد، بعد از توافق می‌تواند ۱۵۰۰ تومان سود بسازد و سال بعدی هم با چند کشور اروپایی قرارداد ببندد و میزان سودی که می‌سازد به ۲۵۰۰ تومان برسد. این تحلیلگر بازار سرمایه ادامه داد: چند صنعت به صورت سنتی در کشور ما متاثر از این نگاه هستند که مورد اقبال واقع می‌شود.
این صنایع عبارت‌اند از صنعت خودرو، بانک، بیمه و لیزینگ. همچنین گشایش‌های اقتصادی در صنایع پتروشیمی و فلزی و معدنی می‌تواند منجر به این شود که این صنایع زیر قیمت تعادلی نفروشند.
آسیب‌زایی کسری بودجه
شریعتی در ادامه با اشاره به شرایط کنونی بازار سرمایه، عنوان کرد: بازار از یک فراز و نشیب بسیار سنگینی بیرون آمده است و با آن دست و پنجه نرم می‌کند. دولت به خاطر کسری بودجه عملا در جیب شرکت‌ها دست می‌کند. نرخ مالیات را دستکاری می‌کند و محصولاتی را نیمه‌خام و خام اعلام می‌کند که قابل پذیرش نیست. نرخ گاز را خلاف منطق بالا می‌بیند. همه این موضوعات به بازار سرمایه آسیب‌زده، بازار را دچار تنش کرده و اطمینان‌ها از بین رفته است و این اطمینان به این سادگی نمی‌تواند ترمیم شود.
وی ادامه داد: در برخی زیرمجموعه‌های ایمیدرو سفارش‌های حمایتی جهت اعتمادسازی روی تابلو گذاشته می‌شود که اگر این اتفاق مستمر و مداوم باشد می‌تواند در بازگرداند اعتماد موثر باشد. باید خیال بازار و سرمایه‌گذار راحت باشد که نگاه سهامدار عمده و دولت این نیست که سهم را به مردم بفروشد و پول را از بازار خارج کند. این نگاه بیشترین آسیب را به بازار زده است. این تحلیلگر بازار سرمایه ادامه داد: این نگاه باید برعکس باشد و طوری از این بازار مالی حمایت شود که به شریان اصلی اقتصاد کشور تبدیل شود. نه اینکه صحبت از مالیات‌های سنگین برای شرکت‌ها کنیم و معافیت‌های مالیاتی صادراتی را حذف کنیم و از آن طرف معافیت مالیاتی ملک را از ۱۰ میلیارد تومان به بالای ۲۰ میلیارد ببریم! این اتفاق شبهاتی را در ذهن سرمایه‌گذار ایجاد می‌کند. اینکه چرا یک نفر با ۲۵ میلیارد تومان ملک باید سالانه پنج میلیون تومان مالیات بپردازد اما یک شرکت ۱۵ برابر نرخ گاز به روسیه، به دولت پول گاز پرداخت کند.
همبستگی بورس و دلار
گفتنی است مقایسه روند بلندمدت نرخ دلار و شاخص کل بورس اوراق بهادار در دهه‌های اخیر نشان می‌دهد که همبستگی (convergence) محسوسی میان این دو وجود دارد. برای مثال از نیمه دوم سال ۹۰، دلار روندی صعودی به خود می‌گیرد و از حدود ۱۳۰۰ تومان در مهر ۹۰ به ۳۸۰۰ تومان در دی‌ماه ۹۱ می‌رسد. همبستگی میان دلار و بازار سرمایه باعث می‌شود تا شاخص بورس نیز با کمی تاخیر به افزایش دلار واکنش نشان داده و از حدود ۲۶ هزار واحد در مهر ۹۰ به ۸۸ هزار واحد در دی‌ماه ۹۲ افزایش یابد. بررسی شوک ارزی سال ۹۷ نیز همبستگی مشابهی را نشان می‌دهد؛ دلار در سال ۹۷ حدود ۱۴ هزار تومان افزایش قیمت پیدا می‌کند و از حدود شش هزار تومان در فروردین به ۱۹ هزار تومان در مهرماه می‌رسد. شاخص کل نیز همگام با این افزایش از حدود ۹۶ هزار واحد به ۱۸۵ هزار واحد در همین مدت مشابه صعود می‌کند. رکوردزنی بورس در تابستان ۹۹ و صعود به کانال دو میلیون واحد و ثبت دلار ۳۲ هزار تومانی در مهر همان سال نیز مثال دیگری از همبستگی میان دلار و شاخص کل بورس است. وجود این همبستگی باعث شده تا برخی فعالان بازار سرمایه به واسطه کاهش قیمت دلار در روزها و هفته‌های اخیر، انتظار کاهش متقابل در شاخص بورس را داشته باشند؛ اگر چه بررسی روند دلار و شاخص در ماه‌های اخیر حامل پیام دیگری است.
میانه‌روی شاخص‌ها
بررسی روند دلار و شاخص کل از اواخر تابستان تاکنون نشان‌دهنده شکل‌گیری یک واگرایی (divergence) میان این دو است. در واقع برخلاف روند بلند مدت دلار و شاخص بورس از تابستان امسال به‌رغم روند افزایشی دلار، بورس روندی نزولی داشته است. شاخص بورس از یک میلیون و ۵۵۰ هزار واحد در ۳۰ مرداد به یک میلیون و ۲۹۱ هزار واحد در ۲۸ آذر سقوط می‌کند. از طرف دیگر اما دلار در مدت مشابه از حدود ۲۵ هزار و ۵۰۰ تومان به نزدیک ۳۰ هزار تومان می‌رسد. به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، در واقع علی‌رغم رشد دلار تا کانال ۳۰ هزار تومان، بازار سرمایه در این بازه زمانی واکنشی به این افزایش نشان نداد و خود را با این نرخ هماهنگ نکرد و از طرفی شرکت‌های بورسی صورت‌های مالی و سودآوری خود را با نرخ دلار نیمایی (میانگین یک‌ساله ۲۳۵۰۰ هزار تومان) و نه آزاد، محاسبه کرده‌اند با این رویکرد چند سناریو برای بازگشت همگرایی شاخص کل بورس با شاخص دلار وجود دارد. یا دلار خود را به عدد شاخص می‌رساند یا شاخص باید به دلار برسد. بر این اساس شاید بتوان در شرایط فعلی و با توجه به بحث داغ اهالی بازار درباره توافق در مذاکرات و احتمال کاهش دلار نتیجه گرفت حتی اگر دلار در بازار آزاد تا حدود ۲۳ هزار تومان (نرخ تسعیر ارز در بودجه ۱۴۰۱) ریزش داشته باشد، ریزش خاص و قابل‌توجهی در بازار سرمایه رقم نمی‌خورد زیرا اساسا بازار سرمایه به واسطه رشد دلار در ماه‌های اخیر رشدی را تجربه نکرده که اکنون به واسطه ریزش دلار بخواهد آن رشد را پس بگیرد و از آن عقب‌نشینی کند.
لینک کوتاه :