نظام‌های سیاسی و شهروندان ایران و آمریکا
محمد بهشتی‌وند *
نظام سیاسی حاکم بر ایالات‌متحده آمریکا به رغم اختلاف‌های قابل اعتنایی که در روش اداره کشور و نیز مناسبات سیاست خارجی میان دو حزب اصلی این کشور به چشم می‌آید و یک واقعیت غیرقابل انکار است اما اصول ثابتی دارد که رهبران هر دو حزب به آن وفادارند. بر اساس همین اصول است که ایرانیان به چشم می‌بینند نظام سیاسی آمریکا با محاسبات مرتبط با این اصول با نظام سیاسی برآمده از دل انقلاب اسلامی بهمن ۱۳۵۷ سازگاری ذاتی نداشته و ندارد. از سوی دیگر این نیز قابل اعتناست که نظام سیاسی ایالات‌متحده آمریکا به طور جدی می‌خواهد ایران همچنان در بلوک غرب باقی بماند و راه‌های روزنه‌های ورود ایران به صف متحدان راهبردی روسیه و چین را می‌بندد و بی‌ترس و واهمه این را نشان می‌دهد. از سوی دیگر نظام سیاسی حاکم بر ایران نیز با توجه به پدیده‌های پس از بهمن ۱۳۵۷ به آرامی در موقعیت ضد غرب و به ویژه ضدآمریکایی شدن قرار گرفته و اکنون یکی از کشورهای شاخص ضدآمریکایی به حساب می‌آید و به همین دلیل در صف کشورهایی مثل روسیه و چین قرار دارد که قصد فرو پاشاندن نظام سیاسی آمریکایی و فرهنگ استیلایافته آن بر جهان را دارند. در چنین وضعیتی است که خصومت دو نظام سیاسی به ۴۲ سال رسیده و در این دوره درازمدت جز در یک دوره کوتاه که محمدجواد ظریف با جان کری وزیر خارجه آمریکا گفت‌وگو کرد مذاکره دو کشور به ویژه از سوی ایران تابو شده است. نظام سیاسی ایران باور دارد که ذات آمریکا شیطانی است و گفت‌وگو با شیطان بی‌فایده و زیان‌آور است. این وضعیت تاریخی اما در درون آمریکا و بر شهروندان این کشور و نیز در درون ایران و شهروندان ایرانی آثار و پیامدهای یکسانی به ویژه در حوزه کسب‌وکار و معیشت نداشته است. به این معنی که اقتصاد بزرگ و نیرومند آمریکا و نیز غیرسیاسی بودن شهروندان این کشور هرگز احساس ژرفی از تاثیر خصومت ایران با کشورشان ندارند و سرگرم کسب‌وکار و زندگی خویش هستند و خبر‌های هسته‌ای هرگز به مدت طولانی در صدر اخبار سیاسی شهروندان آمریکایی نبوده است. در مقابل اما به دلایل گوناگون شهروندان ایرانی نزدیک به دو دهه است هر روز درگیر خبرها و گزارش‌های تشدید اختلاف‌های دو نظام سیاسی بر سر صلح هسته‌ای یا شعله‌ور شدن بیشتر اختلاف دیدگاه دو نظام سیاسی هستند. منتقدان حسن روحانی در هشت سال تازه‌سپری‌شده گونه‌ای رفتار کرده‌اند که همه کوتاهی‌ها و کجی‌ها و کاستی‌های کسب‌وکار شهروندان و کاهش رفاه شهروندان ایرانی به داستان برجام گره خورد و پیش از آن نیز هر جا دشواری پدیدار می‌شد به رفتار خصومت‌آمیز نظام سیاسی آمریکا نسبت داده می‌شد. واقعیت این است که شهروندان ایرانی خسته شده‌اند و از ژرفای وجود نیاز به آرامش و آسایش دارند و شوربختانه یا خوشبختانه باور دارند آسایش و آرامش آنها هرچند کوتاه‌مدت باشد ممکن نیست جز اینکه گره مناسبات ایران و آمریکا باز شود.
لینک کوتاه :