نسخه ترمیم گلوگاه‌های اهرمی در زنجیره فولاد
به گزارش جهان صنعت نیوز: در واقع قیمت‌گذاری دستوری و بهره عده‌ای از رانت باعث شده که بخشی از قسمت‌های این زنجیره به لحاظ اقتصادی سودآور و بخش دیگر زیان‌ده شوند. به همین خاطر تاکید شد که باید به سمت دوری از قیمت‌گذاری دستوری و ورود به بورس کالا حرکت کنیم. حال آنکه حرکت به سمت بازار آزاد و توجه به مکانیسم عرضه و تقاضا باعث شد که بخشی‌هایی از این زنجیره معترض شوند و مطرح کنند که هنوز شرایط مساعد نیست طوری که شاهد نوعی به‌هم‌ریختگی هستیم.
خطر کاهش تولید و تعطیلی
موضوع از اعتراض نمایندگان واحدهای القایی در مورد واقعی شدن قیمت آهن اسفنجی به عنوان مواد اولیه شروع شد. گفته شد که تهیه مواد اولیه برای واحدهای فولادی تا جایی با مشکل روبه‌رو شده است که آهن قراضه نسبت به آهن‌اسفنجی اولویت یافته و به عنوان ماده اولیه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه برخی از مدیران این بخش در اظهارنظری بهره‌برداری سایر بخش‌های زنجیره فولاد را نوعی رانت دانستند و در اعترض بنا داشتند که مقابل وزارت صمت تجمع کنند. القایی‌ها باور داشتند با اینکه بیش از نیمی از نیاز داخلی کشور به شمش فولادی توسط بیش از ۱۰۰ شرکت ذوب القایی تامین می‌شود اما متاسفانه این شرکت‌ها مدتی است با وضعیت بغرنجی به لحاظ تامین مواد اولیه مواجه هستند که در صورت تداوم آن، مجبور به کاهش تولید و تعطیلی خواهند شد. در ادامه نمایندگان واحدهای القایی مطرح کردند که نحوه تعیین قیمت پایه مواد اولیه زنجیره فولاد همچون کنستانتره، گندله و آهن‌اسفنجی در بورس کالا به گونه‌ای است که به آشفتگی این حوزه دامن می‌زند و تنها عده‌ای سود می‌برند.
این در حالی است که گفته می‌شود واحدهای القایی به جای حل مشکل‌شان با مذاکره، اقداماتی انجام می‌دهند تا سایر بخش‌ها وارد مشکل شوند. بنا به گفته مخالفین، اعضای انجمن تولیدکنندگان فولاد، مدافع ورود محصولاتشان به بورس کالا طی سال‌های اخیر برای رهایی از قیمت‌گذاری دستوری بوده‌اند و حالا معلوم نیست که چرا از حرف خود برگشته‌اند. گفته می‌شود که طی چند سال گذشته انواع و اقسام نامه‌های این انجمن به مراجع مختلف برای دوری سیاستگذاران از قیمت‌گذاری دستوری موجود است. ضمن اینکه آهن اسفنجی مواد اولیه مورد نیاز آنها نیست و بر اساس تعهد بسیاری از این واحدها در زمان دریافت پروانه بهره‌برداری، ملزم به تامین قراضه بوده‌اند و نه آهن اسفنجی. مخالفان باور دارند، القایی‌هایی که براساس دریافت مواد اولیه رانتی و دستوری، مدل سرمایه‌گذاری و توسعه خود را چیده‌اند، امروز فریاد می‌زنند که چرا می‌خواهید رانت سال‌های گذشته را از ما بگیرید و ما به این رانت نیاز داریم!
لزوم تغییر پارادایم قیمت‌گذاری
کارشناسان باور دارند که عرضه محصولات بالادستی فولاد و پیروی از مکانیسم بازار جهت کشف قیمت، گام بلندی برای عبور از قیمت‌گذاری دستوری به سمت مکانیسم بازار آزاد و کشف قیمت عادلانه و شفاف و کارا بوده اما این امر منجر به کاهش حاشیه سود حلقه میانی و پایین‌دستی برخی از محصولات و معترض بودن این حلقه و اصناف مرتبط با آن شده که اگر رویکرد واحد وزارت صمت در ایجاد توازن کل زنجیره انجام شود به زودی مشکلات مذکور هم برطرف می‌شود.
در همین رابطه یک کارشناس بازار سرمایه گفت: یکسری گلوگاه‌های اهرمی و استراتژیک در زنجیره فولاد وجود دارد که با تغییر پارادایم قیمت‌گذاری دستوری به سمت بازار آزاد و عرضه محصولات بر تابلوی بورس، این گلوگاه‌ها به مرور زمان ترمیم خواهند شد.
امیر باقری در خصوص کاهش عرضه آهن اسفنجی و تاثیر آن بر تولیدکنندگان واحدهای القایی گفت: عمدتا تولید فولاد در کشور از طریق کوره‌های القایی و کوره‌های قوس الکتریکی صورت می‌گیرد به طوری که خوراک کوره‌های القایی در کشور قراضه و خوراک کوره‌های قوس الکتریکی، آهن اسفنجی است.
وی افزود: در این میان یکی از مهم‌ترین معضلات و مشکلاتی که در زنجیره فولاد وجود دارد، عدم تعادل در زنجیره تولید بین حلقه‌های بالادستی، میانی و پایین‌دستی است که ناشی از عدم تقارن و تناسب بین حاشیه سود حلقه‌های زنجیره تامین است به طوری که قیمت‌گذاری دستوری و پاره‌ای از رانت‌ها بخشی از قسمت‌های این زنجیره را به لحاظ اقتصادی سودآور و بخش‌های دیگر را زیان‌ده کرده است. لذا طبیعی است که با حرکت به سمت بازار آزاد و توجه به مکانیسم عرضه و تقاضا، بخشی‌هایی از این زنجیره معترض شوند.
به گفته وی، یکسری گلوگاه‌های اهرمی و استراتژیک در این زنجیره موجود است که در حال حاضر وزارت صمت با شناسایی آنها سعی در احیای اقتصادی کرده است. بنابراین با تغییر پارادایم قیمت‌گذاری دستوری به سمت بازار آزاد و عرضه محصولات در تابلوی بورس، این گلوگاه‌ها به مرور زمان ترمیم خواهد شد.
باقری تصریح کرد: عرضه محصولات بالادستی فولاد و پیروی از مکانیسم بازار جهت کشف قیمت، گام بلندی برای عبور از قیمت‌گذاری دستوری به سمت مکانیسم بازار آزاد و کشف قیمت عادلانه و شفاف و کارا بود اما این امر منجر به کاهش حاشیه سود حلقه میانی و پایین‌دستی برخی از محصولات و معترض بودن این حلقه و اصناف مرتبط با آن شد که اگر رویکرد واحد وزارت صمت در ایجاد توازن کل زنجیره انجام شود به زودی مشکلات مذکور برطرف می‌شود.
اهمیت بخش تحقیق و توسعه
باقری ادامه داد: این در حالی است که نباید نقش مغفول تحقیق و توسعه برای این حلقه‌ها را از یاد ببریم چراکه عمدتا این واحدها به روش سنتی و با راندمان پایین‌تر از سطح جهانی مشغول تولید بودند و طبیعی است با حرکت به سمت بازار آزاد و افزایش بهای تمام‌شده، حاشیه سود عملیاتی برخی از آنها کاهش پیدا می‌کند.
به گفته وی، حداکثر‌سازی سود بخشی از زنجیره فولاد به بهای تحمیل زیان به سایر بخش‌ها باعث شد تا بازی برد- بردی که می‌توانست منفعت اقتصادی میان‌مدت و بلند‌مدت برای کل زنجیره داشته باشد به بازی برد- باخت تغییر پیدا کند و امروز اگر به دور از دخالت‌های دستوری یک سیاست برای کل زنجیره در نظر گرفته شود، تبعیض کنار می‌رود و به مرور توازن در تولید و سودآوری حلقه‌ها ایجاد می‌شود.
تعهد القایی‌ها برای تامین آهن قراضه
کارشناس بازار سرمایه عنوان کرد: ضمن اینکه باید در نظر داشته باشیم که پروانه بهره‌برداری که برای شرکت‌های گروه القایی صادر شد همراه با تعهدی مبنی بر تامین آهن قراضه مورد نیازشان بود، اما در شرایط فعلی به دلیل بحران سوخت و گاز در کشور و افزایش مصرف گاز خانگی، برخی از کارخانجات تولید آهن اسفنجی با مشکل تولید مواجه شدند و تناژ تولیدی آهن اسفنجی در کشور کاهش پیدا کرد، لذا برخی از شرکت‌های گروه القایی هم معترض هستند، اما مصرف آهن اسفنجی اولویت‌های دیگری نیز دارد و گروه القایی باید بتواند خوراک خود را از قراضه آهن تامین کند، البته این امیدواری داده شده که بعد از رفع بحران گاز مجددا عرضه آهن اسفنجی در بورس با حدود ۸۰ هزار تن در هفته افزایش پیدا می‌کند.
وی ادامه داد: ضمن اینکه مشوق‌هایی همچون آزادسازی صادرات شمش برای شرکت‌های القایی که از آهن قراضه استفاده می‌کنند در نظر گرفته شده است تا این شرکت‌ها بتوانند شمش تولیدی خود را به صورت مستقیم صادر کنند و از منافع صادراتی آن بهره‌مند شوند.
باقری تاکید کرد: در این میان حذف برخی از محدودیت‌های خرید و سهمیه‌بندی هم برای این واحدها در نظر گرفته شده که با توجه به این امر می‌توانند تا حدود زیادی هزینه‌های خود را پوشش دهند و حتی به سوددهی قابل قبولی نیز برسند.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهصنعت و معدنلینک کوتاه :