گران بودن خدمات عامل رکود گردشگری

مژگان کریم‌نیایی *

گردشگری در کشور ما اگرچه در لغت تعریف شده و مسوولان و مدیران مختلف هم هر روز در خصوص دستاوردهای آن سخنرانی می‌کنند، اما در عمل محقق نشده است. صنعت گردشگری کشور همچنان موفق نشده بخش بزرگی از مردم کشور را مجاب کند که از خدمات گردشگری همچون راهنمای تور و هتل استفاده کنند. هنوز هم سفر و گردشگری برای خانواده ایرانی در قالب اقامت در خانه بستگان و یا چادر زدن تعریف می‌شود. بازدید از موزه‌ها هم منجر به این نشده که مردم حاضر شوند هزینه‌ای پرداخته کنند تا از توضیحات راهنمایان گردشگری بهره‌مند شوند.

مطمئنا یکی از دلایل اصلی رویکرد فعلی مردم در خصوص گردشگری به وضعیت نامساعد اقتصادی مردم‌مان مربوط می‌شود. علاوه بر آنچه گفته شد نباید از جنبه فرهنگی قضیه و اینکه خدمات گردشگری به خوبی و در قالب طرح‌های اقتصادی و به صرفه معرفی نشده‌اند هم غافل شد.

نگاهی به هزینه‌های سرسام‌آور هتل و تورهای برگزارشده در ایران مشخص می‌کند که فعالان صنعت گردشگری بیشتر ارائه‌دهندگان خدمات لوکس و تجملی هستند و از ارائه خدمت متناسب با مردم کم‌درآمدتر بازمانده‌اند.

همین نوع نگاه باعث شده که صنعت گردشگری در کشور ما شکوفا نشود و شاهد بیکاری دوسوم راهنمایان گردشگری کشور باشیم. میزان زیاد بیکاری در حوزه راهنمایان گردشگری نیز در نوع خود باعث شده این حرفه تبدیل به یک حرفه تفننی شود و کسی به درآمدزایی از طریق آن فکر نکند. امروز بسیاری از افرادی که به عنوان تورلیدر یا راهنمای گردشگری فعالیت می‌کنند شغل‌های دیگری دارند و در نهایت یکی دو روز در هر ماه را به کار تورلیدری اختصاص می‌دهند.

از سوی دیگر بخشی از افراد حرفه‌ای در حوزه تورلیدری هم در دوران همه‌گیری کرونا به دلیل نبود گردشگر و برگزار نشدن تورها، به ناچار جذب مشاغل دیگر شده‌اند و دیگر به عنوان راهنمای گردشگری فعالیت نمی‌کنند.

برای حل این مشکل دولت می‌تواند با ارائه طرح‌های تشویقی و تخفیف‌های مالیاتی به هتل‌هایی که خدمات ارزان و متناسب با توان اقتصادی مردم عادی ارائه می‌دهند، حرکتی را برای به گردش در آمدن چرخ صنعت گردشگری کشور آغاز کند. افزون بر این استفاده از راهنمایان گردشگری در محوطه‌های تاریخی و موزه‌ها با هزینه متعادل و پرداخت حقوق ثابت به این افراد توسط وزارت میراث، می‌تواند هم گردشگران را بیشتر و بهتر با تاریخ و موزه‌ها آشنا کند و هم موجب درآمدزایی برای راهنمایان گردشگری شود.