رانت ۱۵۰ هزار میلیارد تومانی

به گزارش جهان صنعت نیوز:  گفته می‌شود که نقش مافیای فولاد در این حوزه چشمگیر است. عده‌ای پشت صحنه بورس کالا قرار داشته و نمی‌گذارند که عملکرد آن واقعی شود. طوری که قیمت مواد اولیه ارزان‌تر از قیمت‌های جهانی بوده و گران‌تر هم به متقاضیان داخلی فروخته می‌شود.اما سیاست‌های اشتباه نه تنها به عده‌ای اقلیت در کشور سود رسانده که باعث شده خارجی‌ها هم منفعت ببرند. طوری که صادرات ارزان و زیرقیمت جهانی مواد خام واحدهای نوردی به کشورهای همجوار باعث شده که فعالان اقتصادی این کشورها هم خطوط نوردی احداث کرده و در مقابل تعرفه‌های سنگینی بر محصولات فولادی ایرانی ببندند.

این سیاست‌ها باعث شده که نوردکاران کشور نتوانند آن اندازه که انتظار می‌رود تولید داشته باشند و بخش خصوصی بیش از پیش ضربه بخورد. تفاوت چشمگیر ظرفیت تولید تا میزان تولید واقعی مساله‌ای است که در سال ۱۴۰۰ به مشکلی جدی تبدیل شده است.در این خصوص عضو هیات‌مدیره نوردکاران فولاد ایران با اشاره به اینکه بر خلاف انتظارات هنوز مشکل نوردکاران حل نشده است به «جهان‌صنعت» گفت: مشکلات نوردکاران در سال تولید، پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها آنطور که باید حل نشد و در واقع این شعار برعکس هم شد. به این صورت که امسال ما شاهد توقف تولید، مانع زایی و عدم حمایت از تولید شدیم.

سهم ناچیز نوردکاران از مصرف انرژی

سیداحمد رضوی‌نیک با اشاره به مشکلات واحدهای نوردی برای تامین انرژی در سال جاری به «جهان صنعت» گفت: بیشتر روزهای تابستان ۱۴۰۰ برق واحدهای فولادی قطع بود. در زمستان هم متاسفانه با قطع گاز و برق روبه‌رو شدیم. درواقع به دلیل ضعف سوخت‌رسانی به نیروگاه‌ها و عدم کفایت لازم برای تامین سوخت نیروگاه‌ها، ما نوردکاران با مشکل روبه‌رو شدیم. مسوولین با بیان اینکه شبکه تحت فشار است، مدام ما را تحت فشار قرار دادند.

رییس کمیته فولاد کشوری ایران جوان با گله از اینکه مگر صنعت فولاد چنددرصد گاز مصرفی را شامل می‌شود، خاطرنشان کرد: سهم فولاد از بازار صنعت کشور ۱۶ درصد و رتبه ارزآوری فولاد از کل صنعت و صادرات ایران دوم بعد از نفت بوده است. به این ترتیب سهم کل فولاد از صنایع کشور حدود ۱۶ درصد است. درحالی که میزان مصرف کل گاز کشور حدود ۸۰۵ میلیون مترمکعب است اما تنها حدود ۳۳ میلیون مترمکعب مربوط به فولاد و زنجیره فولاد کشور است که چیزی کمتر از چهار درصد می‌شود. به این ترتیب عقلانی نیست که زنجیره‌ای را به بهانه نبود گاز تعطیل کنند. درنتیجه این تصمیمات ما شاهد افت اشتغال شدید و از بین رفتن ارزش‌افزوده و انتقال ارزش‌افزوده به کشورهای همجوار هستیم.

رانت ۱۵۰ هزار میلیارد تومانی

عضو هیات‌مدیره نوردکاران فولاد ایران با اشاره به آمار تولید و اشتغال در صنعت نورد کشور گفت: چیزی حدود ۲۵۰ هزار شغل و ۳۷ میلیون ظرفیت تولید کشور به بخش نورد اختصاص دارد که متاسفانه با پارادوکس شدید قمیت‌گذاری دستوری‌، تصمیمات غلط بورس کالا و کسانی که منافع شخصی می‌برند یعنی فولادسازان و مافیای فولاد روبه‌رو است. به نحوی که در سال‌های قبل در این بخش شاهد چیزی حدود ۱۵۰ هزار میلیارد تومان رانت بوده‌ایم.عضو هیات‌مدیره نوردکاران فولاد ایران با بیان اینکه تولید فولاد خام یعنی مواد اولیه شمش، بیلت و بلوم حدود ۵/۲ میلیون تن در ماه است، به انتقاد از عملکرد بورس کالا پرداخت و ادامه داد: در کشور سنگ‌آهن به وفور یافت می‌شود و منابع گاز و برق فراوان و در دسترس و حقوق کارگر کمتر از قیمت ۱۳۰ دلار است اما سوال این است که چرا باید شمش در بورس کالا تنها بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تن عرضه شود، آن هم با قیمت مهندسی شده؟!

رضوی نیک تاکید کرد: متاسفانه قیمت‌ها بین ۲۰ تا ۱۰۰ دلار بالاتر از قیمت واقعی صادرات تولید‌کنندگان شمش در بورس کالا به نوردکاران تزریق می‌شود. متاسفانه از آنجا که عده‌ای اقلیت دسترسی به طول زنجیره یعنی از سنگ آهن تا محصول نهایی را دارند‌، روی قیمت محصول نهایی علیه واحدهای خصوصی دامپینگ می‌کنند. به عنوان مثال میلگردی که امروز باید ۶۰۰ دلار به فروش برسد توسط همین واحدها، زیر قیمت به فروش می‌رسد. در این شرایط واحدهای خصوصی توان آن را ندارند که دست به ادامه فعالیت بزنند زیرا دسترسی به مواد اولیه ندارند و بازار هدف صادراتی آنها کور شده است.عضو هیات‌مدیره نوردکاران فولاد ایران ادامه داد: شرکت‌های بزرگ فولادی ازجمله ذوب‌آهن اصفهان و فولاد مبارکه با سهم ۸۳درصدی حق مالکانه به بورس کالا دارند. به همین دلیل در بورس کالا شاهد نوعی انحصارگرایی، تبعیض منافع و رانت شدید هستیم. درواقع در بورس کالا نحوه قیمت‌گذاری یک‌سویه و به نفع فولادسازان خاص است. در این روند و با وجود حباب‌سازی‌ها متاسفانه پایین‌دستی همیشه در اقلیت قرار داده شده‌اند. عضو هیات‌مدیره نوردکاران فولاد ایران ادامه داد: همسویی بورس کالای ایران با عده‌ای از فولادسازان در جهت ایجاد یک بازار انحصاری و مهندسی قیمت و عرضه‌های قطره‌چکانی باعث شده که بازار داخلی ملتهب و گران شود که هیچ توجیه اقتصادی ندارد. متاسفانه برخی با مهندسی قیمت، قیمت شمش را چنان بالا می‌برند که در زمان تحویل نوردکار با بالاترین قیمت آن را خریداری کرده و در نهایت این نوردکار است که دچار زیان می‌شود.

انگشت اتهام به سوی فعالان بخش خصوصی

رضوی نیک با اشاره به اینکه واحدهایی که زنجیره کامل دارند همچون ذوب‌آهن محصولات نهایی را به یکباره ۶۰ دلار زیر قیمت جهانی صادر می‌کنند، تصریح کرد: این در حالی است که هیچ کدام از فعالان بخش خصوصی توان چنین کاری را ندارند. متاسفانه آنها مواد اولیه را گران‌تر از قمیت صادراتی محصولی که آقایان صادر می‌کنند در بورس کالای ایران می‌خرند. از طرفی بخش خصوصی که مواد اولیه خود را ۵۴۰ دلار می‌خرد و در نهایت مجبور به فروش ۵۳۰ دلار محصول خود است! عضو هیات‌مدیره نوردکاران فولاد ایران با انتقاد از اینکه متاسفانه همیشه انگشت اتهام به بخش خصوصی گرفته می‌شود، تصریح کرد: مصداق ضرب‌المثل دزدی است که خود دزدی کرده و خودش هم فریاد می‌زند که دزد را بگیرید!

او تصریح کرد: صادرات مواد خام واحدهای نوردی به کشورهای همجوار و ارزانی این مواد که ۵۰ تا ۱۰۰ دلار زیر قیمت جهانی است باعث شده که کشورهای همجوار همه نوردکار شده و خطوط نوردی احداث کنند. این مساله باعث شده که همسایگان ما بازارهای هدف صادراتی را با ورود مواد خام ایرانی و تعرفه‌های سنگینی بر محصولات فولادی ایران بگیرند. در نهایت اینها باعث شده که ظرفیت ۳۷ میلیون تنی محصولات نهایی در کشور به کمتر از ۱۲ میلیون تن برسد.

ورود دلالان به بورس کالا بازار را بر هم زد

در همین رابطه اعضای هیات‌مدیره انجمن نوردکاران فولادی ایران جلسه‌ای با حضور معاونان وزیر صمت داشتند که موضوع آن مارجین منطقی این بخش از زنجیره فولاد بود. دبیر انجمن نوردکاران فولادی ایران با تاکید بر اینکه حساسیت روی قیمت مقاطع بالاست، گفت: باید در زنجیره، سود به صورت عادلانه تقسیم شود تا تولید منطقی باشد.
اباذر براری افزود: انجمن نوردکاران معتقد است سود در زنجیره فولاد باید متوازن باشد اما در حال حاضر عدم توازن سود در انتهای زنجیره رقم خورده و این در حالی است که قیمت محصول نوردکاران به علت بخش انتهایی زنجیره بودن اثرگذار است. این به معنای آن است که مصرف‌کنندگان و مردم با محصول نوردی و قیمت آن روبه‌رو هستند و روند طول زنجیره را خیلی مشاهده نمی‌کنند.وی تاکید کرد: اعتقاد داریم همان‌گونه که شعار دولت سیزدهم بوده قیمت‌ها تثبیت و منطقی شوند. ورود دلالان به بورس کالا با بخشنامه‌های اخیر موجب چنین اتفاقی شده و این عدم توازن را رقم زده است و اگر خواستار تولید واحدهای کوچک و متوسط صنعتی هستیم باید مارجین سود انتهای زنجیره منطقی باشد.براری با بیان اینکه در جلسه فولادی‌ها با وزارت صمت اجماعی روی چالشی بودن ورود دلالان در بورس کالا اتفاق افتاد، گفت: مسوولان بورس کالا دلایلی برای این مساله داشتند، اما باید در نظر گرفت که تولیدکننده نوردی باید شمش مورد نیاز را از همین دلالانی خریداری کند که قیمت را آنها تعیین می‌کنند. این با هدف سایت بهین‌یاب و سامانه جامع تجارت همخوانی ندارد و با استراتژی کلان وزارت صمت نیز تناقض دارد.
به گفته وی، تا زمانی که مشکلات وجود داشته باشد، پیگیری و چنین جلساتی از سوی انجمن وجود خواهد داشت، چرا که چالش‌های ما باید شنیده شوند و مسوولان وزارت صمت نیز قول تداوم جلسات را داده‌اند.