نقدی بر اخذ مالیات از خودروهای لوکس

محمدرضا حسینا *

در خبرها شاهد این هستیم که تاکنون بالغ بر ۵۷۰ هزار خودرو به عنوان خودروهای مشمول مالیات شناسایی شده‌ که برای پرداخت مالیات خود تا پایان بهمن به آنها فرصت داده شده و جالب اینجاست در صورتی که این مودیان تا پایان بهمن ماه مالیات خود را پرداخت نکنند، خودروی آنها به عنوان خودروی بدهکار مالیاتی شناسایی شده و از نقل و انتقال آنها جلوگیری می‌شود.

این خبر از آنجایی جای تامل دارد که دولت به جای اینکه پاسخگوی بی‌ثباتی‌های موجود در اقتصاد کشور از جمله نوسان نرخ ارز و چالش‌هایی همچون تورم بالای ۵۰ درصد و مدیریت ناکارآمد خود باشد، به دنبال اخذ مالیات از خودروهای وارداتی رفته و نام این خودروها را نیز خودروی لوکس گذاشته است.

در حالی که خودروهایی همچون هیوندایی سانتافه و یا هیوندای آزرا در کشورهای دیگر که صاحب قدرت رقابت در تولید خودرو هستند و یا اینکه درهای کشورشان را برای ورود خودروهای خارجی باز گذاشته‌اند، خودروی لوکس به حساب نمی‌آید بلکه در ایران که محدودیت‌های قابل توجهی بر سر راه واردات خودرو وجود دارد و همچنین خودروسازان داخلی در فضایی انحصاری فعالیت می‌کنند که در نهایت منتج به تولید خودروی بی‌کیفیت از سوی آنها می‌شود، خودروهای وارداتی بعضا خوب به حساب می‌آیند که دارای قیمت‌های بالاتری نسبت به خودروهای داخلی هستند. نکته مهم دیگر اینکه آنچه باعث افزایش قیمت این قبیل خودروهای وارداتی تا بالای یک میلیارد تومان شده، تورم موجود در اقتصاد است که اتفاقا خود دولت عامل ایجاد آن است اما به جای اینکه در این خصوص به مردم پاسخگو باشد، با چنین اقداماتی امنیت خاطر آنها را نیز به خطر می‌اندازد. در واقع با تورمی که در حال حاضر در کشور وجود دارد و روز به روز به نرخ آن افزوده می‌شود، می‌توان این‌طور پیش‌بینی کرد که قیمت خودروهای رده پایین نیز تا سال آینده به بالای یک میلیارد تومان برسد. بنابراین اینکه در چنین شرایطی خواستار دریافت مالیات از مردم باشیم، نه تنها منصفانه نیست بلکه از هیچ منطقی نیز برخوردار نیست.نکته دیگر اینکه معمولا در سایر کشورها در زمان خرید خودرو، مالیات بر ارزش‌افزوده پرداخت می‌شود و پس از آن مالیاتی در رابطه با خودرو اخذ نمی‌شود چرا که صاحب خودرو هر سال باید هزینه استهلاک خودرو را بپردازد که این موضوع در پایین آمدن هرساله قیمت خودروی او نیز نقش دارد.

این در حالی است که در رابطه با خودروهای وارداتی، زمانی که این خودروها به کشور وارد می‌شوند کلیه حقوق و عوارض آنها از سوی شرکت واردکننده به صورت کامل پرداخت می‌شود که بالاترین نرخ را در میان سایر کشورها دارد. وقتی هم که مصرف‌کننده برای خرید خودروی وارداتی وارد عمل می‌شود، عرضه‌کننده کالا تمامی این هزینه‌ها را در قالب افزایش قیمتی که روی جنس اعمال می‌کند، از مصرف‌کننده دریافت می‌کند. بنابراین دریافت مالیات از خودروهای رده پایین و یا متوسط به عنوان خودروی لوکس در کشور ما هیچ توجیهی ندارد و باید در مورد آن تجدید نظر شود.

در حال حاضر به جهت اینکه دولت واردات خودروهای خارجی را ممنوع کرده و نرخ ارز نیز بالا است، قیمت خودروها در بازار به شدت بالا رفته که می‌توان گفت دولت عامل این گرانی است اما حالا قصد دارد از موضوعی که در آن نقش منفی داشته است، به نفع خود استفاده کند.
البته ما به خوبی می‌دانیم که دولت در تنگنای مالی قرار دارد و با کسری بودجه بالغ بر ۲۰۰ هزار میلیارد تومان مواجه است اما این موضوع دلیل بر آن نمی‌شود که برای دریافت ۵۶۰۰ میلیارد تومان مالیات از طریق خودروهای لوکس، امنیت خاطر مردم را به خطر بیندازد و اعتماد آنها را سلب کند.

بنابراین پیشنهاد می‌شود مالیات خودرو در زمان خرید خودرو از سوی خریدار پرداخت شود. در واقع دولت باید از خرید و فروش خودرو مالیات اخذ کند و به عنوان مثال از کسی که خودروی یک میلیارد تومانی را به قیمت یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان فروخته و سود ویژه‌ای به دست آورده است اخذ کند.

* رییس مجمع فعالان اقتصادی کشور