استقبال قطر از پروژه‌های صنعتی ایران
به گزارش جهان صنعت نیوز: همایش بزرگ ایرانیان مقیم قطر با حضور وزیر صمت و رییس‌کل سازمان توسعه تجارت ایران برگزار شد و طی آن، جمعی از فعالان اقتصادی ایرانی مقیم قطر به بیان مهم‌ترین نظرات و دغدغه‌های خود در جهت ارتقای مراودات تجاری کشورمان با امارات پرداختند.
سفر رییس‌جمهوری به کشور قطر با ۲ هدف اصلی شرکت در جلسات اوپک گازی و دیدارهای دوجانبه بین مقامات دو کشور در راستای توسعه همکاری‌های صنعتی، تجاری، ترانزیتی و گردشگری انجام شده است. در این سفر وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز حضور دارد تا رایزنی‌های لازم برای توسعه همکاری‌های تجاری انجام شود. بر این اساس سید رضا فاطمی امین در جریان سفر به قطر همچنین با وزیر صنعت و تجارت قطر در دوحه دیدار و ملاقات کرد تا زمینه‌های ارتقای روابط تجاری و اقتصادی دو کشور را مورد بررسی قرار دهد.
سهم ۶/۰ درصدی ایران از بازار قطر
بر اساس آمارهای «آنکتاد» آمریکا، فرانسه، انگلستان، چین، آلمان، ایتالیا، هند و ژاپن از جمله مهم‌ترین کشورهای صادرکننده کالا به قطر هستند. همچنین آخرین آمار نیز بیانگر آن است که در سال ۲۰۲۰ از مجموع ۸/۲۵ میلیارد دلار واردات کشور قطر، نزدیک به چهار میلیارد و ۲۰ میلیون دلار آن از آمریکا، یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار از انگلیس، نزدیک به ۵/۱ میلیارد آن از آلمان، ۸۳۴ میلیون دلار آن از فرانسه، ۷۹۴ میلیون دلار آن از چین، ۲۳۳ میلیون دلار آن از ژاپن و مابقی از سایر کشورهای جهان وارد شده است. بر این اساس ۱۶ درصد از بازار وارداتی قطر را آمریکایی‌ها، هفت درصد آن را انگلیسی‌ها، شش درصد را آلمانی‌ها، سه درصد را فرانسوی‌ها و سه درصد آن را چینی‌ها در دست دارند. در بین همسایگان نیز سهم ترکیه دو درصد و سهم ایران فقط ۶/۰ درصد است.
در این رابطه فرزاد پیلتن مدیرکل دفتر عربی و آفریقایی سازمان توسعه تجارت ایران گفت: بررسی وضعیت روابط تجاری قطر با دنیا نشان می‌دهد که در سال‌های مختلف این کشور به صورت میانگین حدود ۷۰ میلیارد دلار صادرات و در مقابل حدود ۳۰ میلیارد دلار واردات داشته است. وی افزود: ماشین‌آلات صنعتی، ماشین‌آلات و تجهیزات الکتریکی و وسایل نقلیه زمینی بیشترین واردات قطر را با حدود ۸ میلیارد دلار تشکیل داده‌اند. همچنین این کشور سالانه حجم عظیمی از واردات ۲۵ تا ۳۰ میلیاردی خود را صرف واردات اقلام بخش کشاورزی و برخی اقلام صنعتی، آهن و فولاد و مواد خام معدنی می‌کند.
روند صادرات به قطر از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۸ همواره صعودی بوده و از ۶۵ میلیون دلار در سال ۱۳۸۸ به ۲۳۴ میلیون دلار در سال ۱۳۹۸ رسیده اما در سال ۹۹ با کاهش حجم مبادلات در حدود ۱۶۷ میلیون دلار ثبت شده است. این در حالی است که به گفته پیلتن، قطر یک کشور در حال پیشرفت و توسعه در زمینه‌های مختلفی مانند حمل‌و‌نقل دریایی، بندری و هوایی است و به این جهت می‌تواند شریک مهم و قابل اعتنایی برای ایران در زمینه‌های اقتصادی و تجاری باشد.
جزئیات توافق‌های اقتصادی ایران و قطر
در همین خصوص رییس‌کل سازمان توسعه تجارت ایران در خصوصی روند مذاکرات با بخش دولتی و خصوص قطر، گفت: پروژه‌های صنعتی و دانش‌بنیان ایرانی با استقبال طرف قطری مواجه شد و با توجه به مذاکرات انجام شده، هیات سرمایه‌گذاری این کشور طی ماه‌های آتی به منظور بازدید از برخی پروژه‌ها به ایران سفر می‌کنند.
علیرضا پیمان پاک که رییس‌جمهوری و وزیر صنعت را در سفر به قطر همراهی می‌کند، با اشاره به دیدارهای برگزار شده با مقامات دولتی این کشور اظهار کرد: در دیدار با وزیر صنعت و تجارت قطر در خصوص ایجاد مرکز تجاری ایران در این کشور به منظور مدیریت و پیگیری مسائل و مشکلات تجار و برنامه‌ریزی برای ارتباط صحیح تاجران برتر دو کشور گفتوگو و مقرر شد مرکز تجاری با همکاری طرف قطری ایجاد شود.
وی افزود: در این دیدارها همچنین با بررسی مسائل مربوط به پهلوگیری کشتی‌های ایرانی مقرر شد با توجه به تفاهمنامه میان وزیر راه‌وشهرسازی ایران با وزیر همتای خود در قطر، تسهیل‌سازی در این زمینه صورت گیرد.
رییس کل سازمان توسعه تجارت ایران با اشاره به نقش ویژه ایران در ترانزیت خاطرنشان کرد: ظرفیت ایران به عنوان پل ارتباطی میان کشورهای حاشیه خزر و روسیه با قطر، هند و کشورهای آفریقایی به منظور صادرات مجدد و ترانشیپ مورد استقبال طرف قطری قرار گرفت و وزارت صمت مسوولیت پیگیری و انجام آن را عهده‌دار شد.
وی افزود: مسائل بانکی، مالی و پولی و همچنین ضمانت‌ها و فعال سازی صندوق ضمانت صادرات در قطر نیز مورد بحث و بررسی جدی قرار گرفت.
پیمان پاک تصریح کرد: مشارکت قطر در توسعه ظرفیت برخی صنایع مانند تجهیزات پزشکی، صنایع غذایی و دارویی در ایران بررسی و مورد استقبال قرار گرفت.
وی تاکید کرد: در خصوص صادرات خدمات فنی و مهندسی ایران به کشورهای مختلف مانند عراق، جنوب‌شرق آسیا و آفریقا بحث و گفتگو شد و طرف قطری به منظور همکاری در این زمینه ابراز علاقمندی کرد.
راه‌اندازی کارگو و حمل هوایی بار به قطر
پیمان پاک با اشاره به نزدیک شدن جام جهانی فوتبال که در کشور قطر برگزار می‌شود، گفت: یکی از موضوعات مهم که در این دیدارها مورد مذاکره قرار گرفت، راه‌اندازی کارگو (حمل بار) و حمل هوایی بار به قطر بود و مقرر شد طی هفته‌های آتی با توافقات صورت گرفته اولین پرواز کارگو آغاز شود.
وی افزود: مسائل مرتبط با گردشگری نیز بررسی شد تا از ظرفیت بازدیدکنندگان و مسافرینی که به منظور دیدار از رویداد جام جهانی به قطر سفر می‌کنند، برای بازدید و برگزاری تورهای مختلف در ایران برنامه‌ریزی شود و این موضوع نیز از طریق وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی دنبال خواهد شد.رییس‌کل سازمان توسعه تجارت ایران با اشاره به جلسات با بخش خصوصی، اظهار کرد: نشستی با رییس اتاق بازرگانی قطر و با حضور اعضای اتاق مشترک ایران و قطر برگزار خواهد شد تا در خصوص ارتباط اتاق‌های بازرگانی و همچنین اصلاح آئین‌نامه اتاق مشترک ایران و قطر برای فعال‌تر شدن این اتاق گفتوگو و تبادل نظر صورت گیرد.
پیمان پاک خاطرنشان کرد: نشست‌هایی با سرمایه‌گذاران قطری و به‌ویژه شرکت‌هایی که امنیت غذایی قطر را بر عهده داشتند برگزار و مقرر شد در زمینه کشت فراسرزمینی برای تامین اقلام مورد نیاز اقدام کرده و در قالب مشارکت تولید و تجارت نیز برای برخی محصولات حوزه‌های دارای مزیت ایران مذاکرات جدی انجام شود.
وی گفت: برخی از پروژه‌ها مانند تجاری‌سازی حوزه‌های دانش‌بنیان در قطر و در ایران مورد بحث قرار گرفت و پس از معرفی فهرستی از پروژه‌ها، با اعلام آمادگی برخی سرمایه‌گذاران قطری، تعدادی از آنها مورد موافقت اولیه قرار گرفت و مقرر شد طی یک ماه آینده هیات‌های سرمایه‌گذاری قطری جهت بازدید به کشورمان سفر کنند و این شیوه از همکاری با تامین منابع مالی از سوی قطر در گام نخست برای پروژه‌های کوچک و متوسط آغاز شود.
سرمایه‌گذاری مشترک با قطر
در این رابطه همچنین عدنان موسی‌پور رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و قطر با بیان اینکه با کشور قطر به دلیل همسایگی و ارتباطاتی که داریم می‌توانستیم ارتباط تجاری گسترده‌تری داشته باشیم، گفت: میزان تجارت خارجی قطر با دنیا حدود ۸۰ تا ۸۲ میلیارد دلار است اما متاسفانه سهم تجارت ایران با قطر کمتر از یک درصد و در محدوده ۵/۰ تا ۶/۰ درصد است.
به گفته موسی‌پور، طبق آخرین آمار از ابتدای سال تا پایان دی ماه، ۱۱۷ میلیون و ۱۳۱ هزار دلار کالا به قطر صادر شد که نسبت به مدت مشابه، ۱۳درصد کاهش داشته است، همچنین واردات کالا از قطر نیز در این مدت هفت میلیون و ۲۳۷ هزار دلار بوده که نسبت به مدت مشابه پارسال پنج درصد کاهش را نشان می‌دهد.
نکته قابل توجه اینکه کشور قطر یکی از سرمایه‌گذاران بزرگ در دنیا محسوب می‌شود و با توجه به برگزاری جام جهانی فوتبال در این کشور ایران می‌تواند نقش مهمی در این حوزه ایفا کند و از این جنبه با قطر همکاری داشته باشد. در این خصوص موسی‌پور گفت: برای بهبود روابط تجاری با قطر باید تعریف پروژه‌های مختلف برای سرمایه‌گذاری مشترک در دستور کار قرار گیرد و رابطه حسنه سیاسی دو کشور منجر به سرمایه‌گذاری مشترک شود.
رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و قطر با بیان اینکه قطر کشوری سرمایه‌گذار است و تعریف مگاپروژه منجر به تقویت حوزه صادرات هم می‌شود، اظهار کرد: نگاه‌مان به قطر نباید مثل عراق باشد. قطر یک کشور سرمایه‌گذار در تمام دنیاست و پروژه‌های زیادی در کشورهای مختلف دارد. بنابراین برای داشتن روابط اقتصادی مستحکم و بلندمدت با قطر باید شروع به تعریف مگاپروژه کنیم.
همچنین با توجه به ظرفیت‌های بالای قطر می‌توانیم از طریق این کشور به کشورهایی که دسترسی نداریم کالا صادر کنیم، بنابراین ایران می‌تواند از ظرفیت‌های قطر برای صادرات مجدد استفاده کند که البته نیاز به توافق‌های مسوولان دو کشور برای تسهیل تردد تجار ایرانی و همکاری قطری‌ها دارد.
استقبال قطری‌ها از کالاهای ایرانی
نایب‌رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و قطر نیز در این باره گفت: این کشور به دلیل همسایگی و مسیر کوتاه ترددی، شریک تجاری و ترانزیتی خوبی برای ایران محسوب می‌شود. خورشید گزدرازی با بیان اینکه قطر کشور خوبی در حوزه خلیج فارس برای ایران محسوب می‌شود، خاطرنشان کرد: با توجه به پیشینه خوب دو کشور و ارتباطات و ترددهای شکل گرفته در این بخش، توسعه روابط می‌تواند راهگشا باشد.
وی با بیان اینکه در زمینه گردشگری، اقتصادی و فرهنگی ارتباطات خوبی بین دو کشور وجود داشته و دارد، افزود: با توجه به نزدیکی قطر به خاک ایران به ویژه در استان‌های بوشهر و هرمزگان با فاصله دریایی مناسب ظرفیت بسیار زیادی برای روابط دو کشور وجود دارد.
نایب‌رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و قطر تاکید کرد: این کشور شریک تجاری و مصرف‌کننده خوبی برای کالاهای ایرانی است و از سوی دیگر ظرفیت بالای ایران برای ایجاد مسیر مناسب ترانزیتی از کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا به قطر، منفعت بسیاری به همراه دارد تا به عنوان هاب منطقه جنوب متصل به قطر مورد استفاده قرار بگیرد.
وی با اشاره به اینکه ایران در حال حاضر در لیست ۱۰ شریک تجاری قطر قرار ندارد، تصریح کرد: به دلیل برخی تحریم‌های برون‌مرزی و درون‌مرزی، محدودیت بسیاری به وجود آمده است به همین دلیل تاکنون نتوانستیم در بازارهای هدف به ثبات و توسعه دست یابیم.
گزدرازی با اشاره به سفر رییس‌جمهوری به کشور قطر، خاطرنشان کرد: این تعامل هم در زمینه سیاسی می‌تواند تاثیر‌گذار باشد و هم در زمینه اقتصاد و کسب‌وکار تسهیلاتی را ایجاد کند.
وی با تاکید بر اینکه ذی نفعان واقعی از توسعه روابط با کشورهای همسایه بخش خصوصی است، تصریح کرد: بهتر بود چند نفر از فعالان در تجارت با قطر، رییس‌جمهوری را در این سفر همراهی کنند تا گروه کامل‌تری در توسعه روابط حضور داشته باشند؛ البته که با توجه به همراهی گروهی از وزرا در این سفر، پیشنهادات اجرایی فراوانی داده می‌شود که اجرایی نیز است، اما باید در قالب تفاهمنامه نیز به امضا برسد تا ضمانت عملیاتی نیز پیدا کنند.نایب‌رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و قطر گفت: امکان صادرات و استفاده از ظرفیت بندر قطر برای صدور کالا به کشورهای دیگر وجود دارد، اما مشکلاتی از جمله سیستم بانکی برای انتقال پول موانعی را برای توسعه تجارت ایجاد کرده است.
وی افزود: تاسیس خانه تجار و بازرگانان در قطر می‌تواند شرایطی را فراهم کند تا فعالان اقتصادی به ثبات برسند و موجب توسعه بازار و فروش کالاها می‌شود که امیدواریم این توافقات در اختیار بخش خصوصی قرار گیرد، زیرا استفاده از این ظرفیت‌ها، کارگشا است و می‌تواند به حضور پررنگ ایران در بازار این کشور کمک کند.
وی با اشاره به اینکه در اوج تحریم قطر، ۳۰۰ میلیون دلار صادرات را با این کشور تجربه کرده‌ایم، اظهار کرد: در سال جاری تنها ۱۱۷ میلیون دلار صادرات به این کشور داشتیم که افت بسیاری را نشان می‌دهد. با توجه به برگزاری جام‌جهانی فوتبال در سال جاری میلادی در این کشور با کاهش محدودیت‌ها، ایجاد امنیت صادراتی، توسعه زیرساخت‌ها و کاهش هزینه تمام‌شده صادرات کالاها، شاهد افزایش تجارت خواهیم بود.
به گفته گزدرازی، با فراهم شدن شرایط و تسریع در ترخیص کالاها در قطر می‌توانیم به ۵۰۰ میلیون دلار صادرات دست یابیم و در میان ۱۰ کشور اول شریک تجاری با این کشور قرار بگیریم.
وی با بیان اینکه مشکلات صادراتی موجود به تجارت آسیب می‌زند، گفت: تجار و فعالان اقتصادی می‌توانند در کشور قطر به جایگاه و پایگاه خوبی دست پیدا کنند، زیرا مصرف‌کنندگان در این کشور از تولیدات ایرانی استقبال می‌کنند.
مشکل بخش خصوصی تحریم‌های داخلی است نه خارجی
گزدرازی با اشاره به اینکه ۷۰ درصد تجارت با قطر از طریق بندر بوشهر انجام می‌شود، تصریح کرد: دولت با فراهم کردن زیرساخت‌های لازم در این بخش می‌تواند تجارت با این کشور را تسهیل کند و هزینه‌های تجاری را کاهش دهد.
نایب‌رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و قطر اظهار کرد: بخش خصوصی در زمینه تحریم‌های خارجی گله‌مند نیست، زیرا این موضوع به امنیت و مصلحت نظام بازمی‌گردد و باید با پذیرش آن به دنبال راهکارهای دیگر رفت، اما در بخش تحریم‌های داخلی نیازمند تغییر در رویه‌ها و بخشنامه‌ها هستیم تا بتوانیم صادرات را رونق دهیم و بدون دغدغه داخلی تجارت کنیم.
وی گفت: شناسایی و بهبود گلوگاه‌های لجستیکی موجود در بنادر باید از سوی وزارت راه و شهرسازی و دستگاه‌های مربوطه پیگیری و مشکلات و موانع آن رفع شود که امیدواریم در دستور کار قرار بگیرد تا صادرات و توسعه آن نه‌تنها با قطر بلکه با کشورهای دیگر اجرایی و عملیاتی شود تا در هر بازاری صادرات را با کمترین زمان ممکن انجام دهیم.
نگاهی به اقتصاد قطر
گفتنی است کشور قطر شبه‌جزیره کوچکی است که از غرب، شرق و شمال با آب‌های خلیج‌فارس و از جنوب با عربستان هم‌مرز است. همچنین این کشور از راه آب با کشورهای نزدیک مانند ایران، بحرین و امارات در ارتباط است؛ روابط ایران و قطر از زمان استقلال قطر در سال ۱۹۷۱ دوستانه و بر پایه احترام برابر بوده است. ایران که خواهان تفاهم و گسترش روابط دوستانه با همه کشورها بود، از نخستین کشورهایی بود که استقلال قطر را به رسمیت شناخت. همچنین اگرچه روابط بازرگانی بین ایران و قطر و مسافرت‌های مردم دو کشور همیشه برقرار بوده است اما بر خلاف روابط سیاسی، روابط اقتصادی چندان قابل قبولی بین دو کشور برقرار نیست، این در حالیست که قطر را می‌توان کشور تجارت و فرصت‌های اقتصادی دانست.
با توجه به سفر رییس‌جمهوری به کشور قطر که به منظور شرکت در اجلاس سران کشورهای صادرکننده گاز جهان انجام شد و طبق برنامه‌ریزی انجام‌شده قرار است مذاکراتی هم با طرف قطری در حوزه همکاری‌های اقتصادی، سیاسی و ورزشی به عمل آید.
قطر یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان بر اساس سرانه تولید ناخالص داخلی است که در بین داده‌های سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ در رده‌های پنجم و هفتم جهانی قرار دارد. طبق برآوردهای انجام‌شده تولید ناخالص داخلی این کشور ۳۵۳ میلیارد دلار است. همچنین درآمد سرانه قطر بسیار بالا بوده و جزو رتبه‌های برتر دنیاست.
نفت و گاز طبیعی سنگ بنای اقتصاد قطر است و بیش از ۷۰ درصد از کل درآمد دولت، بیش از ۶۰ درصد تولید ناخالص داخلی و تقریبا ۸۵ درصد درآمد صادراتی را به خود اختصاص می‌دهد. قطر عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و دارای سومین ذخیره بزرگ گاز طبیعی اثبات‌شده در جهان و دومین صادرکننده گاز طبیعی است؛ به‌گونه‌ای که می‌توان گفت اقتصاد قطر یک اقتصاد کاملا وابسته به گاز محسوب می‌شود. این کشور بزرگ‌ترین صادرکننده گاز طبیعی مایع (ال‌ان‌جی) در جهان است.
لینک کوتاه :