‌پوتین باید دوراندیش‌تر می‌بود

ولادیمیر پوتین رهبر تک‌نفره روسیه می‌گوید چاره‌ای جز جنگ نداشته است. چرا؟ اگر روسیه به اندازه کافی با اوکراین دادوستد تجاری داشت و از این دادوستد برای شهروندانش رفاه مادی بیشتر به دست می‌آورد بدون تردید دست به تفنگ نمی‌شد. روسیه یک کشور عقب‌افتاده اقتصادی است که کالایی برای تجارت با جهان ندارد. به همین دلیل به جای اینکه کشتی‌های تجاری از این کشور به سرزمین‌های دیگر حرکت کنند ناوهای اتمی‌اش بیشتر در حرکت هستند و به جای اینکه با اقتصاد بتواند کشورهای جداشده از اتحاد جماهیر سوسیالیست را به خود جذب کند از زور و توپ و موشک استفاده می‌کند. جنگ اوکراین اما از نظر کارشناسان و ناظران آگاه اقتصادی دوروی ناسازگار دارد. یک روی این جنگ پیروزی یک کشور قدرتمند نظامی بر کشوری است که روزگاری یکی از کشورهایش به حساب می‌آمده است و لابد برای کرملین‌نشینان افتخار‌آفرین است و آنها می‌توانند عقده‌های شکست خفت‌بار اردوگاه سوسیالیستی را تا اندازه‌ای از دل بیرون کنند. روی دیگر سکه اما در درازمدت رخ می‌دهد. اینجا همان جایی است که ولادیمیر پوتین ندیده و یا دیده اما تصور می‌کند می‌تواند پیامدهایش را تحمل کند. واقعیت این است که آمریکا بیشتر از یک دهه است به جای استفاده از نیروی پنتاگون به نیروی خزانه‌داری اکتفا کرده و به جای شلیک از زیردریایی یا موشک‌های لجستیکی از قدرت دلار و برتری در اقتصاد جهانی استفاده می‌کند. دلار آمریکا هم‌اکنون متر و معیار برای اندازه‌گیری ذخایر ارزی روسیه است که گفته می‌شود ۶۰۰ میلیارد دلار است و البته بخش اصلی آن بدهی‌های این کشور به حساب می‌آید. آمریکا حالا با تحریم اقتصادی نفت و گاز روسیه دو کار را همزمان انجام می‌دهد‌: نخست به مرور سرچشمه درآمد اصلی ارزی روسیه را خشک می‌کند و دوم اینکه با این کار به چین نیز آسیب می‌زند. روسیه نیک می‌داند تاب‌آوری‌اش در برابر تحریم‌های آمریکا با توجه به مناسبات درونی با شهروندانش و نیز با باندهای مافیایی که برای ثروت‌اندوزی با پوتین همکاری می‌کنند شکننده است و اگر تحریم‌های جهانی برای یک دوره میان‌مدت ادامه یابد روسیه اقتصادی بسیار عقب‌مانده‌تر خواهد داشت و نمی‌تواند حتی در مسابقه تسلیحاتی با غرب رقابت کند. چشم‌های پوتین باید دوربین‌تر می‌بود که نبود و باید دید در آینده تاوان کشور‌گشایی‌اش را چگونه می‌پردازد. حالا دیگر هیچ کشور جداشده از روسیه به سخنان پوتین اعتماد نخواهد کرد و آرامش و آسایش از این کشورها رخت برمی‌بندد زیرا بیم این را دارند که به نوعی و به بهانه‌ای با حمله نظامی روبه‌رو شوند. از همه مهم‌تر اینکه با فرض تسخیر اوکراین و همه کشورهای جداشده به کجا می‌رسد؟ جایی که پیشینیانش رسیده بودند و حتی شرق اروپا را نیز در تسخیر داشتند؟ پوتین آینده میان‌مدت را ندیده است.