فریب سیاه‌نمایی غربی‌ها را نمی‌خوریم

جعفر قنادباشی *

تحلیل روند مذاکرات برجامی در شرایط موجود کار ساده‌ای نیست چون تقریبا همه حرف‌ها گفته شده و همان مسائل قبلی را باید تکرار کرد. آنچه که می‌توان در شرایط موجود و به خصوص با توجه به تهدیدات طرف‌های غربی بیان کرد این است که نباید هیچ‌وقت به اظهارات و سخنانی که درباره مذاکرات منتشر می‌شود، اعتماد کرد. این سخنان بعضا برای اعمال فشار بر طرف مقابل بیان می‌شود. به این معنی که گاهی مذاکرات در حال پیشرفت است اما یک طرف تا آخرین لحظات برای اینکه طرف مقابل خود را ناچار به امتیازدهی کند، به نحو دیگری تبلیغات می‌کند.

در مجموع با توجه به نیاز غربی‌ها و شرایط آنها که روزبه‌روز بدتر می‌شود، آنها آمادگی بیشتری برای امتیازدهی دارند.

نکته‌ای که نباید فراموش کرد این است که آنچه در رسانه‌های داخلی و حتی رسانه‌های نزدیک به دولت بیان می‌شود، بیش از آنکه حاوی اطلاعات خاصی باشد، بنا به سلیقه و صلاح‌دید سردبیران تهیه می‌شود، لذا نباید خیلی آنچه که آنها می‌نویسند را به معنی موضع دولت دانست. با این وجود ممکن است آنها در تلاش باشند تا انتظارات کاذبی که در جامعه ایجاد شده را کاهش دهند. به هر حال بخشی از تبلیغات خارجی سعی کرد که به نحو مرموزانه‌ای زندگی را مختل کند و بر سرمایه‌گذاری و خرید و فروش‌ها اثر گذارد. به شکلی که یک نشانه از بهبود یا عدم بهبود روند مذاکرات میلیاردها زیان یا سود ایجاد کند.

ضمن اینکه نباید از ضربه روانی که با توجه به آن فشار تبلیغاتی به جامعه وارد خواهد شد، غفلت کرد. به هر حال بسیاری از جوانان و مردم شرایط زندگی خود را وابسته به برجام و توافق می‌دانند و از این بابت نگران هستند. بر این اساس رسانه‌های داخلی سعی دارند که با در نظر گرفتن احتمال عدم توافق انتظارات جامعه را تعدیل کنند.

درباره روند مذاکرات اما همچنان می‌توان خوش‌بین بود. معتقدم که هر قدر هم دنیای غرب تبلیغ کند و بر واقعیات سرپوش بگذارد، آنها در شرایط بسیار بدی هستند و در مقابل ما در شرایط بسیار مطمئن و خوبی هستیم، لذا نباید فریب سیاه‌نمایی آنها را بخوریم.

ضمن اینکه حتی در بدبینانه‌ترین شرایط و با فرض شکست مذاکرات، غربی‌ها راه‌های جایگزین چندانی ندارند. آنها قبلا هم از گزینه‌های روی میز گفته بودند و منظورشان راه‌حل نظامی یا تحریم بود. هدف از بیان این حرف‌ها هم تهدید بود. اکنون نیز ممکن است با همین هدف از راه‌های جایگزین بگویند اما می‌دانیم که آنها در شرایط تهدید نیستند. کسانی‌ هم که این حرف‌ها را می‌زنند بیشتر در عرصه رسانه‌ها هستند و ارتباطات‌شان ضعیف است و نمی‌توانند منعکس‌کننده تصمیمات اصلی در آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان باشند.

* دیپلمات پیشین