آغاز سیزدهمین روز جنگ اوکراین با گشایش کریدور بشردوستانه برای تخلیه غیرنظامیان
به گزارش جهان صنعت نیوز: هرچند روسیه برای ساعت ۱۰ صبح دیروز در پنج شهر شرق اوکراین آتش‌بس اعلام کرد، اما آتش‌بس‌های پیشین با ادامه حمله‌های روسیه شکسته شد و ده‌ها کشته و زخمی در بین غیرنظامیان برجای گذاشت. از جمله حمله به مسیر تخلیه غیرنظامیان در حومه خارکف، دومین شهر بزرگ اوکراین که موجب شد هشت نفر شامل دو کودک کشته شوند.
همزمان نگرانی‌ها درباره به تله‌افتادن غیرنظامیان در شهرهایی مانند ماریوپل به دلیل ادامه حمله‌ها تشدید شده است. این در حالی است که وزارت دفاع روسیه از باز کردن دالان‌های بشردوستانه برای فراهم شدن امکان تخلیه غیرنظامیان از پنج شهر بزرگ اوکراین، کی‌یف، پایتخت و چهار شهر چرنیهیف، سومی، خارکف و ماریوپل برای خروج غیرنظامیان خبر داده و در بیانیه‌ای یادآور شده که نیروهای نظامی مستقر در اوکراین صبح دیروز «رژیم سکوت» را که به آتش‌بس اشاره دارد، رعایت کردهاند.
در این میان ولودیمیر زلنسکی رییس‌جمهوری اوکراین آنچه که از سوی روسیه «کریدور بشردوستانه» خوانده شده است را راهروهایی برای به خاک و خون کشیدن مردم اوکراین توصیف کرده است. گزارش‌ها حاکی از عمیق‌تر شدن بحران انسانی در اوکراین است و مقامات اوکراین، مسکو را به روی آوردن به تاکتیک‌های بدوی و قرون وسطایی متهم کردند.
این در حالی است که روسیه برای نخستین‌بار آشکارا تهدید کرد تحویل گاز از طریق خط لوله نورداستریم ۱ در دریای بالتیک را متوقف خواهد کرد. الکساندر نواک معاون نخست‌وزیر روسیه گفت: «پاسخ اتهامات بی‌پایه علیه روسیه در ارتباط با بحران انرژی اروپا و ممنوعیت نورداستریم۲ را می‌توانیم با قطع گاز نورداستریم ۱ بدهیم اما هنوز تصمیم نگرفته‌ایم.»
نواک همزمان هشدار داد که در صورت تحریم واردات نفت روسیه از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا، قیمت هر بشکه نفت به بالای ۳۰۰ دلار خواهد رسید. خط لوله نورداستریم ۱ با سالی ۶۰ میلیارد مترمکعب گاز، سال‌هاست که منبع مهم تامین گاز آلمان است. نواک یادآور شد که اروپا سالانه ۵۰۰ میلیارد مترمکعب گاز مصرف می‌کند که ۴۰ درصد آن از سوی روسیه تامین می‌شود.
از طرفی طبق برآوردها، سیستم حمل‌و‌نقل اوکراین طی ده روز نخست جنگ، بیش از ۱۰ میلیارد دلار صدمه دیده‌اند. الکساندر کوبراکف وزیر زیرساخت این کشور با اعلام این رقم، تاکید کرد که بیش از همه پل‌ها، خطوط قطار و فرودگاه‌ها تحت‌تاثیر قرار گرفته و صدمه دیده‌اند. کوبراکف گفت، اکثر خسارات حداکثر ظرف دو سال قابل ترمیم هستند. او با اشاره به کمک‌های خارجی افزود: «این جنگ فقط مال ما نیست. اوکراین از منافع کل جهان متمدن دفاع می‌کند. ما به تنهایی کشور را بازسازی نخواهیم کرد.»
فرانچسکو روکا رییس فدراسیون بین‌المللی صلیب سرخ و هلال‌احمر طی یک نشست خبری در ژنو پیش‌بینی کرد که درگیری در اوکراین به بزرگ‌ترین وضعیت اضطراری بشردوستانه در اروپا برای سال‌های آینده تبدیل می‌شود. جابه‌جایی‌ها و نیازها گسترده هستند و این نیازها هم در داخل اوکراین و هم در خارج از آن، اضافه خواهند شد. میلیون‌ها نفری که در اوکراین مانده‌اند نیاز فوری به آب آشامیدنی و غذا دارند. با صعب‌العبور بودن جاده‌ها، قطع شبکه‌های آب و برق، مردم به مراقبت‌های فوری پزشکی، دارو ، آب پاکیزه و سرپناه نیاز مبرم دارند.
این در حالی است که رییس‌جمهوری اوکراین با انتشار ویدئوی جدیدی به شایعات پیرامون خروجش از کشور پایان داد و اعلام کرد که همچنان در دفتر کارش در کی‌یف به سر می‌برد و خطاب به جهان گفت که «من پنهان نشده‌ام.» ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهوری اوکراین شامگاه دوشنبه در پیامی ویدئویی از دفتر کارش گفت: «اکنون می‌خواهم چیزی بگویم. من اینجا هستم. من در کی‌یف مانده‌ام. در خیابان بانکووا. من پنهان نشده‌ام و از هیچ‌کس هم نمی‌ترسم، حال این جنگ میهن‌پرستانه ما هر چقدر می‌خواهد طول بکشد. من اینجا هستم، اینجا مال من است و آن را رها نمی‌کنم.» او افزود: «همان‌طور که می‌دانید، قبلا اینطور گفته می‌شد که دوشنبه‌ها روز سختی است. جنگی در کشورمان هست. بنابراین، هر روز دوشنبه است. و اکنون با این حقیقت کنار آمده‌ایم که هر روز و هر شب مثل هم هستند.»
نقطه ارسال سلاح‌های غربی به اوکراین
یک مقام ارشد وزارت دفاع آمریکا گفت ژنرال مارک میلی رییس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا، هفته گذشته به فرودگاهی نامشخص در نزدیکی مرزهای اوکراین رفته است تا از تلاش‌های چندملیتی برای ارسال سلاح به اوکراین بازدید کند. این فرودگاه به مرکزی برای ارسال محموله‌های سلاح به اوکراین تبدیل شده است.
فرودگاه مزبور که تا چندی پیش میزبان پروازهای انگشت‌شماری بود، اکنون با حداکثر ظرفیت آن که ۱۷ پرواز در روز است، فعالیت می‌کند. برای حفاظت از محموله‌های سلاح، موقعیت محلی فرودگاه فاش نشده است. مقام وزارت دفاع آمریکا گفت که روسیه تاکنون محموله‌ها را پس از ورود به اوکراین هدف قرار نداده است، اما این نگرانی وجود دارد که با پیشروی بیشتر نظامی، آنها را نیز هدف قرار دهد. به گفته مقام ارشد آمریکا، ایالات متحده آمریکا و دیگر اعضای ناتو تاکنون ۱۷هزار موشک ضدتانک و دو هزار موشک ضدهواپیمای استینگر به اوکراین فرستاده‌اند.
حتی پیش از آغاز حمله روسیه به اوکراین نیز آسمان اروپا مملو از هواپیماهای باربری نظامی آمریکا و دیگر کشورها بود؛ به‌ویژه هواپیماهای سی۱۷ که ستون فقرات اسکادران ترابری هوایی آمریکاست. این پروازها عمدتا برای جابه‌جایی نیروهای ناتو در شرق اروپا صورت می‌گرفت، اما از آنها برای ارسال سلاح به اوکراین نیز استفاده می‌شد. این‌گونه پروازها اکنون شتاب بیشتری به خود گرفته‌اند.
مرکز فرماندهی ارتش آمریکا در اروپا، این عملیات بزرگ انتقال سلاح را با کمک متحدان خود هدایت می‌کند. مقام آمریکایی مزبور می‌گوید که از زمان آغاز حمله روسیه، ۱۴ کشور به اوکراین کمک امنیتی فرستاده‌اند و بخش چشمگیر کمک ۳۵۰ میلیون دلاری آمریکا، به اوکراین تحویل داده شده است. ارتش اوکراین نیز آموزش‌های لازم را برای استفاده از این تجهیزات نظامی آمریکا، دریافت کرده است.
روسیه تحریم‌شده‌ترین کشور جهان
مسکو در کمتر از دو هفته با دو هزار و ۷۷۸ تحریم جدید مواجه شده است. به گزارش اکسیوس، پس از آنکه تهدیدهای پوتین مبنی بر تهاجم نظامی به اوکراین عملی شد، ایالات متحده و بسیاری از کشورهای غربی از طریق اعمال تحریم‌های گوناگون به این حمله پاسخ دادند. تحریم مسکو در ابعاد مختلف روزبه‌روز شکل گسترده‌تری به خود می‌گیرد و حتی نشان‌های تجاری، فرهنگی و اقتصادی نیز تصمیم دارند این کشور را ترک کنند.
بر اساس گزارش وب‌سایت Castellum.AI که تحریم‌ها علیه روسیه را دنبال می‌کند، این کشور در کمتر از دو هفته با دو هزار و ۷۷۸ تحریم جدید مواجه شده است. روسیه تا قبل از ۲۲ فوریه ۲۰۲۲، با دو هزار و ۷۵۴ تحریم، پس از جمهوری اسلامی ایران، به عنوان دومین کشور تحریم‌شده در جهان شناخته می‌شد. با این حال، از زمانی که ولادیمیر پوتین در روز ۲۱ فوریه دستور اعزام نیرو به شرق اوکراین را صادر کرد، تحریم‌ها علیه روسیه به پنج هزار و ۵۳۲ مورد افزایش یافت. به این ترتیب ایران با سه هزار و ۶۱۶ تحریم در جایگاه دوم قرار گرفت. سوریه و کره شمالی به ترتیب با دو هزار و ۶۰۸ و دو هزار و ۷۷ تحریم از ایران عقب‌ترند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد ایالات متحده و کشورهای اروپایی در مواجهه با تهاجم روسیه به اوکراین به طور قابل ملاحظه‌ای متحد عمل کردهاند. در این میان، حتی کشورهایی که پیش از این در اغلب موارد بی‌طرف بودند هم وارد عمل شدند تا آنجا که سوییس که معمولا به عنوان یک کشور بی‌طرف شناخته می‌شود، از نظر تعداد تحریم‌ها علیه روسیه با ۵۶۸ مورد تحریم پیشتاز سایر کشورهاست. در کنار سوییس، اتحادیه اروپا، فرانسه، کانادا، استرالیا و ایالات متحده بیشترین تحریم‌ها را علیه روسیه اعمال کردهاند.
سی‌ان‌ان به نقل از آنتونی بلینکن گزارش داد که ایالات متحده با همکاری متحدان اروپایی خود در حال بررسی تحریم واردات نفتی از روسیه است. به گفته او، این اقدام برای مجازات هرچه بیشتر روسیه برای تهاجم بی‌دلیل علیه اوکراین درنظر گرفته شده است. پوتین آخر هفته گذشته در واکنش به این موارد گفت که تحریم‌ها علیه روسیه شبیه به اعلان جنگ است.
باکس داخل گزارش وسط
روایت اکونومیست از فروپاشی قلعه روسیه پوتین
رییس‌جمهور روسیه از مدت‌ها پیش آرزو داشت که کشورش به خود متکی باشد. با این وجود، از سال ۲۰۱۴ به این سو، این ایدئولوژی بیش از حد تقویت شده و مشخص است که پوتین ناامید درصدد است تا اطمینان حاصل کند که غرب هرگز نمی‌تواند دوباره بر کشورش کنترل اقتصادی داشته باشد.
هرج و مرج در بازار‌های روسیه عدم امکان «اتکا به خود» اقتصادی را نشان می‌دهد. پس از حمله روسیه به اوکراین جنگ اقتصادی آغاز شده است. غرب تحریم‌های بی‌سابقه‌ای را اعمال کرده است. سرمایه‌گذاران با بیشترین سرعتی که می‌توانند دارایی‌های‌شان را از روسیه خارج می‌کنند. در سال جاری تاکنون روبل یک‌سوم ارزش خود را از دست داده است. دولت ممکن است به زودی اعلام ورشکستگی کند و نتواند بدهی‌ها را پرداخت نماید.
شرکت مشاوره «کپیتال اکونومیکس» پیش‌بینی کرده نرخ تورم روسیه به زودی به ۱۵ درصد خواهد رسید و تولید ناخالص داخلی آن کشور در سال جاری پنج درصد کاهش را تجربه خواهد کرد.
رکود در بازار‌های روسیه بسیاری را شگفت‌زده کرده است. ولادیمیر پوتین رییس‌جمهور روسیه برای سال‌ها ظاهرا با موفقیت سنگر دفاعی اقتصادی روسیه را ایجاد کرده بود به طوری که آن کشور می‌توانست به راحتی در برابر هر آنچه دولت‌های غربی بر آن تحمیل می‌کردند مقاومت کند چیزی که «تیموتی اش» از شرکت مدیریت دارایی BlueBay از آن تحت عنوان استراتژی «قلعه روسیه» یاد می‌کند. آشکار شده که این استراتژی شکست خورده است. «اش» می‌گوید: «از قلعه روسیه تا روسیه ویرانه ظرف مدت یک هفته. این روندی است که شاهد بوده‌ایم.»
قلعه روسیه محصول تاریخ آشفته معاصر آن کشور بود. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ میلادی، نرخ تورم روسیه از ۲۰۰۰ درصد نیز گذشت. در سال ۱۹۹۸ میلادی روسیه اعلام ورشکستگی کرد و این موضوع باعث کاهش ارزش روبل به میزان بیش از دو‌سوم شد. سپس در سال ۲۰۱۴ میلادی، سقوط قیمت نفت به علاوه تحریم‌های بین‌المللی به دلیل اقدامات روسیه در کریمه و دونباس اقتصاد روسیه را وارد رکود عمیقی ساخت.
همان‌طور که فیونا هیل و کلیفورد گدی در «آقای پوتین: عاملی در کرملین» کتابی که در سال ۲۰۱۵ منتشر شد نشان می‌دهند رییس‌جمهور روسیه از مدت‌ها پیش آرزو داشت که کشورش به خود متکی باشد. با این وجود، از سال ۲۰۱۴ میلادی به این سو، این ایدئولوژی بیش از حد تقویت شده و مشخص است که پوتین ناامید درصدد است تا اطمینان حاصل کند که غرب هرگز نمی‌تواند دوباره بر کشورش کنترل اقتصادی داشته باشد.
ایده قلعه روسیه چیزی شبیه به این بود: در جبهه اقتصادی، روسیه اقتصاد خود را به دور از نفت و گاز دو کالای بی‌ثبات تنوع خواهد بخشید و وابستگی اقتصاد روسیه به فناوری و تجارت غربی را کاهش خواهد داد و در بعد مالی، بدهی خارجی را کاهش می‌دهد. قرار بود در این راستا سیاست‌های مالی و پولی سختگیرانه اعمال شوند و به روسیه اجازه داده شود تا مقادیر زیادی ارز خارجی را ذخیره کند تا بتواند با آن از روبل دفاع کند یا در مواقع بحران این ارز به سوی شرکت‌های نزدیک به کرملین هدایت شود.
موفقیت‌هایی در این زمینه کسب شدند. نخست موفقیت در عرصه اقتصادی را در نظر بگیریم. اکنون روسیه تا حدودی کمتر به هیدروکربن‌ها وابسته است. در سال میلادی، سود نفت حدود ۹ درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌داد که از حدود ۱۵ درصد در زمان روی کار آمدن پوتین کمتر بود.
الیگارش‌ها به طور استثنایی قدرتمند باقی مانده‌اند و سهم عظیمی از کل ثروت روسیه را در دست دارند، اما به نظر می‌رسد که نفوذ آنان در حوزه رشد اقتصادی متوقف شده و افزایش نیافته است. بین سال‌های ۲۰۰۰ و ۲۰۱۹ صنعت خدمات روسیه هفت درصد در زمینه تولید ناخالص داخلی رشد کرد. این در حالی است که رشد بهره‌وری در اکثر بخش‌های دیگر رقت‌انگیز بوده است.
در برخی حوزه‌ها، روسیه فناوری‌هایی را توسعه‌بخشیده که مستقل از فناوری‌های غربی عمل می‌کنند. «میر» یک سیستم پرداخت روسی یک‌چهارم تراکنش‌های کارت‌های داخلی روسیه را در سال ۲۰۲۰ میلادی به خود اختصاص داد و در پنج سال گذشته هیچ‌گونه کاهشی نداشته است.
داده‌های بانک جهانی نشان می‌دهند که سهم واردات روسیه که به عنوان «فناوری پیشرفته» طبقه‌بندی می‌شود به سرعت در حال کاهش است. در یک دهه گذشته، صادرات اروپا در عرصه فناوری به روسیه راکد بوده در حالی که در حوزه‌های دیگر رشد داشته است. با این وجود، دیوار‌های قلعه اقتصادی روسیه دارای سوراخ‌ها و شکاف‌هایی است. روسیه کماکان در زنجیره تامین ایده‌ها و فناوری‌های غربی درگیر است و حضور دارد.
بر اساس تجزیه و تحلیل داده‌های دوجانبه در مورد سهام سرمایه‌گذاری بلند‌مدت (برای مثال، کنترل شرکت‌ها یا ساخت کارخانه‌های جدید) که توسط اکونومیست صورت گرفته اقتصاد روسیه تا حدودی بیشتر از یک دهه قبل به غرب متکی است. حدود ۳۰ درصد از واردات روسیه از کشورهای عضو گروه جی-۷ صورت می‌گیرد که تفاوت چندانی با سال ۲۰۱۴ ندارد.
در برخی از صنایع مانند تولید تراشه و رایانه، روسیه کاملا به قطعات آمریکایی وابسته است. کارت‌های برخی از بانک‌های روسیه تحت تحریم صورت‌گرفته از سوی غرب دیگر قادر به کار با Apple Pay یا Google Pay نیستند. موضوعی که در تاریخ ۲۸ فوریه باعث هرج و مرج در مترو مسکو شد، زیرا مردم نمی‌توانستند از گیت‌ها عبور کنند.
هرج‌ومرج در بازار‌های مالی روسیه شگفتی بزرگ‌تری بوده است. فارغ از این، روسیه تا سال ۲۰۲۲ میلادی دارای ۶۳۰ میلیارد دلار ذخایر بین‌المللی (حدود ۴۰ درصد تولید ناخالص داخلی) بود که بیشترین میزان در تاریخ آن کشور محسوب می‌شود و با ارز‌های متفاوتی غیر از دلار بوده است. همچنین از سال ۲۰۱۴ میلادی بدهی‌های خارجی روسیه کاهش یافته است.
با این وجود، آن کشور کماکان به سرمایه‌گذاران خارجی وابسته است. دارایی‌های کوتاه‌مدت آنها از جمله وام‌های بانکی و سهام نسبت به تولید ناخالص داخلی در روسیه به اندازه سایر بازار‌های نوظهور بالاست و از سال ۲۰۱۴ ثابت باقی مانده است. حتی بدون مواجهه با تحریم‌ها نیز دارایی‌های روسیه تحت فشار عظیمی قرار خواهند گرفت به خصوص در معرض فشار ناشی از تلاش سرمایه‌گذاران برای خروج سرمایه‌های‌شان از روسیه.
روسیه همواره تصور می‌کرد که می‌تواند برای دفاع از روبل به ارز خارجی دسترسی پیدا کند. این ارتباط به طور کامل قطع نشده است: صادرات انرژی روسیه تا حد زیادی از ممنوعیت‌های غربی در امان مانده است. بنابراین، هنوز مقداری دلار در جریان است.
با این وجود، به دلیل تحریم‌ها، ۶۵ درصد از ذخایر روسیه ممکن است در واقع صفر دلار ارزش داشته باشد و یا به عبارتی فاقد ارزش قلمداد شوند. ۳۵ درصد دیگر ذخایر روسیه که در قالب طلا و یوان نگهداری می‌شود نمی‌تواند برای دفاع از روبل، واحد پول ملی روسیه در بازار‌های تحت کنترل دلار و یورو مورد استفاده قرار گیرد.
مشکلات روسیه با گذشت زمان بیشتر خواهند شد. قطع ارتباط روسیه با سیستم انتقال مالی بین‌بانکی سوئیفت به تجارت آن کشور آسیب وارد خواهد ساخت. سیستم سوئیفت روسی رقیب مورد حمایت روسیه همچنان محبوبیت کمتری در مقایسه با سوئیفت اصلی دارد.
روسیه هنوز برای پرداخت یک‌سوم واردات خود به دلار نیاز دارد. مشکلی که به طور ناگهانی با دشواری دسترسی به ارز خارجی برای روسیه تبدیل به معضلی جدی شده است. حتی در واردات روسیه از چین جایی که پیشرفت‌هایی در دلارزدایی حاصل شده نیز حدود ۶۰ درصد معاملات کماکان با استفاده از دلار آمریکا انجام می‌شوند.
اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژهسیاسیلینک کوتاه :