توسعه زیرساخت‌ها از الزامات حوزه معدن
به گزارش جهان صنعت نیوز: وجیه‌الله جعفری افزود: توسعه زیرساخت‌ها از الزامات توسعه در حوزه معدن و صنایع معدنی است. طی سال‌های گذشته ظرفیت‌سازی قابل‌توجهی در بخش تولید انجام شد اما در حوزه زیربناها همچون تامین برق، آب، جاده، ریل و گاز نیاز به اقدامات گسترده‌تری است.
معاون وزیر صمت افزود: در این زمینه ایمیدرو برنامه‌های خود را به سمت توسعه زیرساخت‌ها هدایت کرد که از جمله آنها می‌توان به مشارکت در پروژه‌های انتقال آب خلیج‌فارس، توسعه ناوگان ریلی و طرح احداث ۱۰ هزار مگاوات برق اشاره کرد. رییس هیات عامل ایمیدرو تامین مواد اولیه را از دیگر استراتژی‌های کلان معدن و صنایع معدنی خواند و گفت: در حوزه‌های مس و طلا مشکلی در تامین مواد اولیه نداریم و ذخایر کشف‌شده در این دو حوزه پشتوانه زنجیره‌های بعدی (کنسانتره و شمش) است. اما در حوزه‌های فولاد و آلومینیوم نیاز به توسعه اکتشافات و شناسایی ذخایر جدید است. وی عنوان کرد: در حال حاضر ارزش ذخایر تا ۱۳ میلیارد دلار افزایش یافته و به ذخایر قبلی افزوده شده است.
رییس هیات عامل ایمیدرو همچنین واردات مواد اولیه از خارج کشور را از راهکارهای تامین مواد اولیه عنوان کرد. جعفری اعلام کرد: بهره‌برداری بهینه از ذخایر کشف‌شده از دیگر الزامات توسعه است.
تعیین استراتژی برای طلا
در این راستا شاهد این هستیم که طرح جامع طلا که در واقع حاصل جمع‌آوری اطلاعات جهانی این صنعت و بررسی حوزه‌های تولید، اکتشاف، تقاضا، مصرف و شرایط تولید پایدار است، نقشه راه آینده صنعت طلا را ترسیم کرده است. این طرح بانک اطلاعاتی کاملی درباره این کانی است و سعی دارد با تعیین استراتژی مشخص و تعریف‌شده در یک برنامه‌ریزی بلندمدت ذخایر و محدوده‌های معدنی را گسترش دهد و زمینه سرمایه‌گذاری را در این حوزه فراهم کند. طرح یادشده، در واقع در چارچوب کلی با تعیین استراتژی برای طلا در زمینه‌های مختلفی همچون بازار و بررسی میزان ذخایر طلا که در کشور تعریف شده، قصد دارد میزان و نوع سرمایه‌گذاری در این حوزه برای کسب سود و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری را بررسی کند. همچنین استفاده از تجربه دیگر کشورها و تعیین راهکارهای مناسب برای رونق بازار در صنعت طلا ازجمله موضوعاتی است که در طرح جامع طلا لحاظ شده است.
اواخر تیر ۱۳۹۹ بود که وزارت صمت از آغاز تهیه و تدوین طرح جامع طلا خبر داد. آن زمان گفته شد این طرح با جمع‌آوری اطلاعات موجود در صنعت طلا و سیاست‌های این حوزه با همفکری بخش خصوصی، تهیه خواهد شد. در آن زمان خداداد غریب‌پور رییس وقت هیات عامل ایمیدرو با تاکید بر اینکه ایمیدرو علاوه بر توسعه اکتشاف، در تدارک تهیه نقشه راه پویا و توسعه‌ای برای صنعت طلا است، عنوان کرده بود که در طرح جامع طلا مواردی همچون اکتشاف، فرآوری، صادرات، بازار داخل و… با بهره‌مندی از نظرات بخش خصوصی دیده خواهد شد. در همان زمان اعلام شد هدف از طرح جامع طلا تعیین یک استراتژی مشخص برای انجام سرمایه‌گذاری در معادن است.
با اطلاعات به‌دست آمده از ذخایر و وضعیت کلی طلا در کشور می‌توان به مکان‌هایی که به‌نوعی قطب طلا هستند، دست پیدا کرد و به این ترتیب با یک برنامه‌ریزی بلندمدت نسبت به سرمایه‌گذاری‌هایی که در یک بازه زمانی مشخص با بازده همراه باشند، اقدام کرد. لازم به ذکر است که مجتمع طلای موته تهیه و تدوین طرح جامع طلا را برعهده گرفته است.
پیشرفت طرح جامع طلا به ۸۹ درصد رسید
بر همین اساس مدیرعامل مجتمع طلای موته با اشاره به این طرح اعلام کرد: طرح جامع طلای کشور طی ۱۹ ماه اجرا، اکنون به پیشرفت ۸۹ درصدی رسیده است. علیرضا طالاری در عین حال تاکید کرد که ۱۰ طرح تولید شمش طلا در دست احداث است.
این فعال معدنی با نگاهی به تولید و بازار ضمن بیان این مطلب گفت: طرح جامع طلا با هدف تدوین یک سند بالادستی، به عنوان یکی از طرح‌های اولویت‌دار ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی است. در این طرح، قرار است برنامه‌های عملیاتی و طرح‌های جامع صنایع فلزی تدوین شود. در طرح مذکور، اهدافی همچون تعیین چشم‌انداز صنعت، شناسایی اهداف بهینه صنعت، توسعه تولید پایدار و صیانت از محیط‌زیست، ارائه راهبرد‌ها و برنامه‌های عملیاتی برای دستیابی به اهداف و نیز ایجاد پایگاه داده برای جمع‌آوری و به‌روزرسانی اطلاعات صنعت مورد نظر است.
اجرای ۱۰ طرح احداث کارخانه طلا
مدیرعامل مجتمع طلای موته با اشاره به اجرای ۱۰ طرح احداث کارخانه طلا در کشور گفت: طرح طلای هیرد با ظرفیت تولید سالانه ۲۰۰ کیلوگرم، به عنوان یکی از این طرح‌ها، در بهمن امسال به بهره‌برداری رسید. همچنین اکنون ۱۳ معدن و کارخانه فعال در کشور با ظرفیت ۱۱ هزار و ۲۴۲ کیلوگرم شمش خالص وجود دارد.
وی ادامه داد: تاکنون ۲۴ فقره گواهی کشف برای ۴۲۰ تن ذخیره طلای محتوی و نیز ۴۳ فقره پروانه بهره‌برداری برای ۳۲۰ تن ذخیره صادر شده است.
روند کاهشی ذخیره طلای جهان
طالاری با بیان اینکه ذخیره جهانی طلا در سال ۲۰۲۱ حدود ۵۴ هزار تن بوده است، گفت: این میزان ذخیره نسبت به میزان ذخیره طلای محتوی سال ۲۰۱۶ (۵۷ هزار تن)، روند کاهشی داشته است. افزون بر این، تولید جهانی طلا در سال ۲۰۲۱، حدود ۴۶۶۶ تن بود که ۳۵۶۱ تن از منابع معدنی و مابقی از بازیافت بوده است.
وی افزود: تقاضای جهانی طلا در سال ۲۰۲۱، حدود ۴۰۲۱ تن برآورد شده است. سهم ایران از ۳۳۸۹ تن طلای تولیدی جهان، ۱۰ تن (۳۲/۱ درصد) بوده است. میزان ذخیره معدن طلای ایران از کل ذخیره طلای جهان در مدت مذکور، ۷۳۹ تن بود.
این کارشناس معدنی با اشاره به یکنواخت‌تر شدن توزیع جغرافیایی تولید معدنی طلا در جهان تصریح کرد: این امر ناشی از پراکندگی ذخایر طلا در سطح جهان، ارزش‌افزوده و حاشیه سود قابل توجه تولید معدنی طلا و نیز بهره‌گیری از فناوری‌هایی برای برداشت از ذخایر با عیار کمتر بوده است.
وی ادامه داد: سهم قاره آفریقا از تولید طلای معدنی، از حدود ۸۱ درصد در دهه ۱۹۷۰ به حدود ۱۹ درصد در دهه ۲۰۱۰ رسیده است و به موازات آن، سهم آسیای شرقی از تولید معدنی طلا، از حدود دو درصد به حدود ۲۴ درصد رسیده است. همچنین کشورهای مستقل مشترک‌المنافع از صفر درصد به ۱۲ درصد و خاورمیانه از صفر درصد به حدود یک درصد تغییر یافته است.
تفاوت هزینه تولید طلا در کشورها
طالاری با اشاره به تفاوت هزینه تولید طلا در کشورها اظهار کرد: نرخ تسعیر ارز، عیار معادن و بهره‌وری سه عامل اصلی تعیین‌کننده هزینه تولید در کشورهای مختلف هستند. در چین این رقم ۱۶۵۱ دلار بر اونس (به دلیل عیار بسیار پایین ذخایر معدنی) است و در کشورهای اندونزی ۱۲۷۹، عربستان ۱۲۷۳، آمریکا ۷۹۸، کانادا ۹۴۵، غنا ۵۳۵ و ایران ۵۰۰ دلار بر اونس است.
وی خاطرنشان کرد: متوسط زمان دریافت مجوزهای زیست‌محیطی در مکزیک ۷۶ روز، آمریکا ۸۹ روز، ترکیه ۱۰۰ روز، آلمان و چین ۱۲۶ روز، کانادا ۲۴۹ روز و در ایران حدود هفت سال طول کشیده است.
تامین خوراک نیمی از ظرفیت خالی تولید شمش روی
همچنین مسوولان مدت‌هاست که از طرح جامع سرب و روی سخن می‌گویند. این طرح پس از سه سال مطالعه، در سال ۹۹ به یک طرح هدفمند و دارای چشم‌انداز تبدیل شد. حالا مدیر مجتمع سرب و روی مهدی‌آباد درباره طرح جامع سرب و روی گفته است: امید است با ابلاغ آن از سوی وزارت صمت، این طرح به عنوان سند بالادستی صنعت سرب و روی کشور مورد بهره‌برداری صاحبان صنعت و ذی‌نفعان اصلی قرار گیرد.
حمیدرضا حمایت افزود: براساس برنامه چشم‌انداز ۱۴۲۰، تولید شمش روی ۶۰۰ هزار تن خواهد شد که علاوه بر تولیدات فعلی، بخشی از آن توسط معدن مهدی‌آباد (۱۴۰ هزار تن شمش از محل کنسانتره سولفیدی مهدی‌آباد، ۱۰۰ هزار تن کاتد از محل فاز اکسیدی مهدی‌آباد)، بخشی از طریق استحصال پسماندها و باطله‌ها و بخشی نیز از طریق واردات (مجموع ۱۳۰ هزار تن) و همچنین بخشی از ظرفیت‌های در حال احداث تولید شمش روی تامین خواهد شد.
سه محور صنعت روی
حمایت ادامه داد: برنامه‌های آتی ما در صنعت سرب و روی کشور بر سه محور اصلی استوار است که شامل نخست، تامین خوراک کارخانجات تولید شمش (اکتشافات، واردات و بازیافت پسماندها)، دوم، توجه به صنایع پایین‌دستی (تولید باتری زینک- ایر، ماده شیمیایی لیتوپون، تولید پودر اکسید روی پیشرفته و تولید ورق الکتروگالوانایز ) و سوم، بررسی، ارتقا و استفاده از تکنولوژی مناسب در واحد‌های فرآوری سرب و روی کشور است.
این فعال معدنی تصریح کرد: با بهره‌برداری از فاز سولفیدی کارخانجات فرآوری سرب و روی در مهدی‌آباد، خوراک نیمی از ظرفیت کارخانجات شمش روی کشور تامین خواهد شد. او در عین حال تاکید کرد: با توجه به روند رو به اتمام ذخایر انگوران، تولیدکنندگان داخلی باید برای استفاده از کنسانتره سولفیدی مهدی‌آباد آماده باشند.
وی با نگاهی به وضعیت کنونی و چشم‌انداز ترسیم‌شده برای صنعت سرب و روی کشور گفت: ایران با دارا بودن پنج درصد ذخایر سرب و روی جهان در رتبه ششم جهانی قرار دارد. وی افزود: ایران ۸/۳ درصد استخراج روی و ۴/۲ درصد استخراج سرب دنیا را انجام می‌دهد. این در حالی است که نسبت استخراج به ذخایر در جهان حدود پنج درصد است که این رقم در ایران در بخش روی حدود ۷/۱ درصد بوده و نیازمند رشد سه برابری است که یکی از اصول دیده‌شده در ترسیم چشم‌انداز صنعت سرب و روی کشور محسوب می‌شود.
حمایت ضمن تشریح مختصر وضعیت ذخایر و اکتشافات صورت گرفته در بخش سرب و روی کشور، به اهمیت اکتشافات در بخش سرب و روی جهت تولید پایدار این حوزه از صنعت تاکید کرد. به گفته وی، در سال ۹۹، ۲۰۸ هزار تن شمش روی و ۱۸۶ هزار تن شمش سرب تولید شد و با پیوستن مهدی‌آباد به زنجیره تولید، این آمار دو تا سه برابر افزایش خواهد یافت.
یک فرصت بزرگ برای ایران
اما مس نیز در کنار دیگر منابع معدنی جایگاه ویژه‌ای دارد. روزگاری مس تنها در آشپزخانه‌‌‌ها به کار برده می‌‌‌شد اما اکنون، کمتر صنعتی را مشاهده می‌‌‌کنید که از این فلز یا آلومینیوم استفاده نکند. مقاومت بالا در برابر خوردگی و امکان تفکیک و بازیافت بی‌‌‌پایان از جمله موارد مورد توجه در این فلز است. طبق آمارها متوسط رشد سالانه تولید مس در ایران از سال ۱۳۶۳ تا ۱۳۹۹ مثبت بوده و بالاتر از رشد صنعتی است.
در این رابطه اردشیر سعدمحمدی گفت: سودآور بودن صنعت مس به دلیل تقاضای داخلی و خارجی، از فرصت دوبرابر شدن درآمد صادراتی ایران در دهه پیش‌رو حکایت دارد. مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران گفت: با ملاحظه عوامل کلیدی رشد تقاضای بلندمدت مس، می‌توان به نکته مهمی پی برد. ما به لحاظ اقتصادی در دهکده جهانی زندگی می‌‌‌کنیم، بنابراین باید هم‌راستا با سیاست‌های اقتصاد بین‌الملل شرایط خود را تبیین کنیم. ما یا به جریان آب یعنی روند حاکم بر اقتصاد جهان می‌‌‌پیوندیم و از صندلی خود محافظت می‌‌‌کنیم و از فرصت‌‌‌ها حداکثر بهره را می‌‌‌بریم یا اینکه زمان و فرصت‌‌‌های رشد را از دست می‌‌‌دهیم. امروز فرصت بزرگی پیش‌روی کشور است که می‌توان از فرصت تقاضای جهانی رو به رشد برای مس حداکثر استفاده را کرد.
او تصریح کرد: اکتشافات چشمگیر اخیر کشور، به ویژه در منطقه سریدون، موجب شد تا میزان ذخایر مس کشور حدود ۵/۴ میلیارد تن افزایش یابد. از آنجا که در دهه آینده حدود ۵/۱۰ میلیون تن تقاضای جدید در بازار جهانی مس ایجاد خواهد شد، کشور می‌‌‌تواند جایگاه مشخصی در این زمینه و کسب درآمدهای ارزی و رشد صادرات داشته باشد. در این مسیر در کنار استفاده از آخرین فناوری‌های روز و تکنولوژی پیشرفته، حفظ و استفاده از نیروی انسانی متخصص و مجرب حیاتی است.
سعدمحمدی در ادامه افزود: نگاهی به میزان تقاضای مس در جهان نشان می‌دهد که در سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۳۵ رشد سالانه آن به میزان ۲/۲ درصد خواهد بود. اینکه از معدن یا بازیافت قراضه این رشد تامین شود مبحث دیگری است. برای مس غلیظ‌شده رشد سالانه ۷/۱ درصدی و برای بازیافت قراضه رشد سالانه ۷/۴ درصدی پیش‌بینی شده است. از منظر سرانه و نسبت جمعیت، تقاضای مصرف مس ایران به میزان ۱/۲ درصد در سال در حال رشد است که وقتی این را در کنار تقاضای فزاینده جهانی برای مس می‌‌‌گذاریم، از وجود تقاضای داخلی و خارجی روبه رشد برای این فلز حکایت دارد، موضوعی که چالش مثبتی برای سرمایه‌گذاری است.
وی با اشاره به فرصت بزرگ کسب درآمد از بازار جهانی مس تصریح کرد: نکته دیگری که در خصوص بازار جهانی مس اهمیت دارد، این است که در سال ۲۰۲۱، حدود ۹۹درصد بنگاه‌های فعال در صنعت مس در جهان فعالیت توام با سودآوری داشته‌‌‌اند که این نکته نیز برای جهت‌‌‌گیری سرمایه‌گذاران حائز اهمیت است. نکته دیگری که باید به آن توجه شود، این است که در ایران دوبرابر روند جهانی رشد تقاضای مصرف مس داریم. میزان جهانی مصرف مس نسبت به هر یک‌میلیون دلار GDP از سال ۲۰۱۶ به این سو در حال افزایش است.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهصنعت و معدنلینک کوتاه :
