در همایش خودروسازی در افق ۱۴۰۱ مطرح شد؛ جایگاه ایران کجاست؟

به گزارش جهان صنعت نیوز: در این رابطه مهم‌ترین مولفه‌ها بیانگر این واقعیت است که علاوه بر زیان انباشته بیش از یکصد هزار میلیارد تومانی، نیمی از ظرفیت تولید فعال بوده و صادرات خودرو در طول سه سال گذشته نیز بسیار ناچیز است.از سوی دیگر شاهد این هستیم که وضعیت قطعه‌سازان نیز به عنوان تامین‌کنندگان صنعت خودرو در سایه شرایط خودروسازان با چالش‌های متعددی مواجه است؛ به طوری که از یکسو مطالبات قطعه‌سازان از خودروسازان رقمی بین ۳۶ تا ۳۷ هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود که در این راستا مشکل نقدینگی آنها را بیش از گذشته برجسته کرده است. از سوی دیگر طبق برآوردها نزدیک به ۱۲۰۰ قطعه‌ساز در کشور وجود دارد که در طول سال‌های اخیر به واسطه مشکلات ناشی از نقدینگی گفته می‌شود نزدیک به ۴۰۰ قطعه‌ساز کوچک و متوسط تعطیل شده‌اند. در همین رابطه در گزارش پیش رو با بررسی روند جهانی زنجیره خودروسازی و نگاهی به آمار و ارقام صادرات و واردات در نقاط مختلف جهان و نیز مقایسه تطبیقی صنعت خودروسازی و قطعه‌سازی ترکیه، تلاش شده تا جایگاه ایران به عنوان یکی از قدیمی‌ترین خودروسازان منطقه مورد سنجش قرار بگیرد.

سهم جهانی صادرات خودرو و قطعات

بر اساس مطالبی که در همایش «زنجیره خودروسازی در افق ۱۴۰۱» از سهم بازار جهانی صادرات خودرو و قطعات ارائه شد، آمارهای موجود در سال ۲۰۲۰ نشان می‌دهد که صنعت خودرو علی‌رغم افت ۹/۱۶ درصدی نسبت به سال قبل، با رقم ۹/۶۲۴ میلیارد دلار در مکان دوم صادرات جهانی قرار دارد. همچنین صنعت قطعه‌سازی با وجود افت ۹/۱۳ درصدی با رقمی معادل ۷/۳۳۸ میلیارد دلار در جایگاه نهم صادرات جهانی قرار دارد. در این میان صادرات خودرو به تفکیک قاره‌ها نشان می‌دهد که در اروپا سهم این صادرات برای آلمان ۹۴/۱۵ درصد، برای فرانسه ۹۹/۵ درصد، برای بریتانیا ۸۳/۳ درصد و برای اسپانیا ۴۶/۳ درصد است. علاوه بر این ایتالیا، بلژیک، جمهوری چک و لهستان نیز تقریبا دو درصد سهم صادرات خودرو در این قاره را به خود اختصاص داده‌اند.

در قاره آمریکا نیز آمارها حاکی از سهم ۶۷/۹ درصد ایالات متحده، ۷۰/۶ درصدی مکزیک و ۹۳/۳ درصدی کانادا در صادرات خودرو است. علاوه بر این ژاپن با ۱۱/۹ درصد، چین با ۸۲/۵ درصد و کره جنوبی نیز با ۲۴/۴ درصد، بیشترین سهم صادرات خودرو  در این قاره را به خود اختصاص داده‌اند.

طبق برآوردهای صورت گرفته از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۸، قاره آمریکا با بالاترین سهم صادرات خودرو ارزشی بیش از ۸/۱ تریلیون دلار به ثبت رسانده که در طول ۲۲ سال سه برابر افزایش یافته است. این سهم برای قاره اروپا در مدت‌زمان مشابه در حدود ۴/۱ تریلیون دلار بوده و تقریبا هفت برابر افزایش یافته است. در مورد قاره آسیا نیز برآوردها بیانگر یک روند ثابت است که در سال ۲۰۱۸ کمی بیشتر از ۴۰۰ میلیارد دلار بوده و از سال ۱۹۹۶ کمتر از دو برابر شده است.

در مورد سهم صادرات قطعات خودرو در بازار جهانی نیز در اروپا، آلمانی‌ها همچنان با ۲۰/۱۶ درصد پیشتاز بوده و پس از آن کشورهایی نظیر جمهوری چک، فرانسه، ایتالیا، لهستان و اسپانیا هر کدام با سهمی نزدیک به سه درصد در جایگاه‌های بعدی قرار دارند. در قاره آسیا نیز بیشترین سهم صادرات قطعه با ۴۸/۸ درصد متعلق به ژاپن است و پس از آن چین با ۱۳/۸، کره جنوبی با ۵۱/۴، تایلند با ۷۸/۱ و هند با ۲۷/۱ در مکان‌های بعدی قرار دارند. برای قاره آمریکا نیز سهم ایالات متحده در صادرات قطعه ۱۱ درصد است که پس از آن مکزیک با ۷۸/۷ و کانادا با ۷۹/۲ در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

جایگاه جهانی ترکیه

حال از آنجا که آمارها نشان می‌دهد ازسال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ میزان صادرات خودرو افزایش چشمگیری داشته و از مبلغ حدود ۳/۱ تریلیون دلار به ۱/۲  تریلیون دلار طی مدت پنج سال افزایش یافته است، بررسی صنعت خودرو و قطعه‌سازی ترکیه، می‌تواند شاهد گویایی از وضعیت ایران از سهم بازار جهانی و جایگاه آن باشد.

صنعت خودروی ترکیه ۲ میلیون ظرفیت داشته و ۳۵ قطعه‌ساز برتر نیز در این کشور در حال فعالیت هستند. همچنین در این صنعت بیش از ۵۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری صورت گرفته و برآوردها نشان می‌دهد که به طور متوسط سالانه ۵/۱ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی نیز در صنعت خودروی این کشور صورت می‌گیرد.

علاوه بر این روند تکاملی صنعت خودرو در ترکیه شامل دو بخش بازار حمایت شده در بازه زمانی ۱۹۵۰ تا ۱۹۹۵ و بازار آزاد از سال ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۰ است. در این رابطه مدت زمان بیست ساله ۱۹۵۰ تا ۱۹۷۰ مربوط به دوره مونتاژ خودرو تحت لیسانس است.  از ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۰ شاهد توسعه صنعت قطعه‌سازی و بومی‌سازی هستیم و دهه ۱۹۸۰ نیز به دوره ظرفیت‌سازی و مدرن‌سازی اختصاص یافته است. از سوی دیگر در بازه زمانی پنج ساله ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۵ برنامه به‌روز‌رسانی مدل‌ها و صادرات در دستور کار قرار گرفته است.

پس از این سال دوره بازار آزاد در صنعت خودروی ترکیه آغاز می‌شود؛ جایی که از سال ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۰ رویکرد همگرایی کامل بر پایه ساخت، همزمان با ورود تویوتا و هوندا به ترکیه اتخاذ شده و تا سال ۲۰۱۰ نیز استراتژی تقویت تحقیق و توسعه، طراحی و فناوری در دستور کار قرار گرفته است. در واقع هدفگذاری ترکیه در سال ۲۰۱۰ تبدیل شدن به مرکز مزیت در صنعت خودروسازی و قطعه‌سازی است و دورنمای این امر در سال ۲۰۲۵ صادرات خودروهای داخلی با تکنولوژی‌های جدید است.

در همین رابطه است که اکنون در ترکیه ۴۷ تامین‌کننده خودرو با درآمدی بیش از ۴۰ میلیون دلار ثبت شده است. همچنین علاوه بر اینکه خانه مهندسی جهانی در حال ایجاد دفتر در ترکیه است، صادرات قطعات خودرو در این کشور از ۷ میلیارد دلار در سال گذشته است. یعنی از سال ۱۹۹۵ که سیاست بازار آزاد در خودروسازی این کشور شکل گرفته تا سال ۲۰۲۰ میلادی، ارزش صادرات قطعات ترکیه بیش از شش برابر افزایش یافته و علاوه بر اینها دولت ترکیه نیز به صراحت اعلام کرده قصد دارد صنعت خودروسازی این کشور را به یکی از صنایع پیشتاز جهانی تبدیل کند.

 

 

اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهصنعت و معدن