تابوی دامنه نوسان در بورس

به گزارش جهان صنعت نیوز: فردین آقابزرگی کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: تعدادی از همکاران ما که مطالعات تطبیقی خوبی نیز دارند در پاسخ به این سوال متاسفانه فضای مختلطی از بازار‌های اولیه پیشرفته و بومی‌سازی داخل ایجاد می‌کنند. او عنوان کرد: بر همین اساس گفته می‌شود درست است دامنه نوسان سازوکار درستی نیست، اما بازار ما هم آن قدر بالنده نیست که رهایش کنیم و این سیستم کنترلی و ایجاد دامنه لازمه اداره امور در بازار است.

این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: اما باید اصل و اساس کار را بنا قرار دهیم، اگر بازار عمق کافی داشته باشد و شناور آزاد سهام شرکت‌ها، به سطحی باشد که تعادل خودانتظام در آن حاصل شود هیچ جای نگرانی نباید وجود داشته باشد. اما اگر بخشی از اطلاعات بازار‌های مالی خارج از کشور و بخشی از انتظارات داخل کشور مخلوط شود بیراهه‌ترین راه است که انتخاب کردیم. یعنی نه به صورت کامل کنترل وجود دارد و نه به صورت کامل منطبق با بازار‌های مالی پیشرفته است. شاید بتوان اسمش را تابو گذاشت؛ تابوی کنترل قیمت و تعصب بی‌دلیلی که وجود دارد.

آقابزرگی در ادامه عنوان کرد: به یاد دارم بسیاری از همکاران استدلال می‌کردند که سهامداران ممکن است سهام ارزنده را به قیمت‌های پایین بفروشند و ما باید جلوی آن را بگیریم. این اشتباه‌ترین تفسیری است که می‌توانیم از عملکرد سیستم نظارتی داشته باشیم. این کارشناس بازار سرمایه افزود: بازار به صورت درونزا براساس یک منطق و اصول حرکت می‌کند. شخصی که حاضر است سهام ارزنده‌اش را به قیمت نازل بفروشد مطمئنا به کسی می‌فروشد که از روی آگاهی آن سهم را خریداری می‌کند. وی افزود: از آنجا که دو طرف افراد محدودی نیستند معنای بازار ایجاد می‌شود. شکل بازار یعنی تعدد خریداران و فروشندگان حرکت بازار را همین معیار تعیین می‌کند.

حذف دامنه به صورت پلکانی

آقابزرگی در گفت‌و‌گو با بورس‌نیوز اظهار کرد: ما نباید به نیابت از طرف بازار مکانیسم داشته باشیم. نه در حوزه نظارت و کنترل بر قیمت‌ها نه در حوزه بازار سرمایه و نه در اقتصاد نتوانستیم موفق عمل کنیم و این به منزله رهاسازی تلقی نمی‌شود. این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: به صورت پلکانی می‌شود اینها را افزایش داد. کمااینکه تا یک ماه گذشته خیلی از مسوولان عالیرتبه در سازمان بورس و فرابورس، تئوریسین طرح همین موضوع بودند؛ اما به دلایل بازدارنده این کار انجام نشده و تنها نتیجه آن، قطع امید از برداشتن دامنه نوسان است.

مسیر انحرافی واگذاری‌ها

این کارشناس بازار سرمایه در ادامه با اشاره به پذیره‌نویسی باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس اظهار کرد: در سال ۹۹ دو صندوق، پذیره‌نویسی شد و امسال هم از طریق این دو باشگاه منابع قابل‌توجهی نصیب دولت و سهامداران عمده شرکت‌ها که کماکان همان دولت است، می‌شود. آقابزرگی افزود: مساله‌ای که مرا متعجب کرد این بود که بعد از سال‌ها صورت‌های مالی شفافی منتشر شد و اصلا انتظار نداشتم جزئیاتی که در یک سازوکار ابتدایی در امور مالی خیلی ساده می‌تواند از پراکندگی حساب‌ها جلوگیری کند، در این صورت‌ها شامل ۲۷، ۲۸ بند حسابرس بوده است؛ این امر نشان‌دهنده آن است که این موضوع از ابتدا درست کنترل نشده است. وی اظهار کرد: هدف ما این است که سازوکار این دو باشگاه را به نحوی احیا کنیم که نه تنها از مدار زیان‌دهی خارج شوند بلکه خیلی بیش از پیش فعال شوند؛ صرفا هم بحث سودآوری مطرح نیست و این دو باشگاه در صورت داشتن بنیه مالی مناسب‌تر حتی می‌توانند سطح فوتبال و ورزش ما را ارتقا دهند، بر همین اساس این یک طرح ملی است. آقابزرگی تصریح کرد: از طرفی دولت اصرار دارد این دو باشگاه را داشته باشد؛ همان‌طور که قرار بود پیش‌تر هر باشگاه به یک وزارتخانه واگذار شود. تغییر خاصی در وضعیت این دو باشگاه و ساختار آن به وجود نمی‌آید. ظاهر این است که نحوه اداره این دو باشگاه قرار است تغییر کند و اصلاح شود اما با ۱۰ درصدی که به نظر من در آن نیز ابهام وجود دارد که با این ۱۰ درصد چه میزان مشارکت در مدیریت این دو باشگاه می‌تواند داشته باشد، این نتیجه میسر نمی‌شود.

لزوم اصلاح سازوکار حکمرانی بازار سرمایه

این کارشناس بازار سرمایه افزود: عرضه سهام این دو باشگاه برای من سهام عدالت را تداعی می‌کند. بخشی از سهام عدالت به صورت شناور خرید و فروش می‌شود، اما کماکان نظام تصمیم‌گیری و اداره به دست دولت است. آقابزرگی اظهار کرد: از نظر من برخلاف اصل ۴۴ قانون اساسی مادامی که ما در مدار اصلاح ترکیب دارایی‌ها و واگذاری مدیریت شرکت‌ها و نهاد‌های دولتی قرار نگیریم نتیجه کار ما مشابه صندوق‌های پالایشی و دارا می‌شود. وی بیان کرد: ریشه این نکته، اصلاح قانون بازار اوراق بهادار است. قانون ما مربوط به ۱۵، ۱۶ سال گذشته است. در فضایی که آن موقع تعداد محدودی بازیگر وجود داشت و دولت حاکمیت مطلق داشت، در حال حاضر نیز با همان قوانین و مقررات داریم کار می‌کنیم. طبیعی است که عملکرد مدیران و اشخاصی که با همان نظام انتخاب می‌شوند و کار می‌کنند و پاسخگویی‌شان نیز به همان منوال است، این ایرادات پیش بیاید و به ابهامات افزوده شود. ما باید سازوکار حکمرانی بازار سرمایه را به ترتیبی که منافع بلندمدت تک‌تک سهامداران در بازار سرمایه دیده شود، ببینیم.

معضل عدم تناسب در بازار سرمایه

آقابزرگی در ادامه بیان کرد: اگر یک بازیگر داشته باشیم که سهم زیادی داشته باشد نظام گزینش از سطح شورای عالی بورس، تعیین هیات‌مدیره بورس، تعیین رییس سازمان بورس و نوع پاسخگویی از عملکرد هم بر منوال ۱۶ سال گذشته باشد خروجی آن همان بازار محدود و کوچک‌اندازه‌ای که در سنوات گذشته داشته‌ایم می‌شود و روال عملکرد به همان سطح خواهد بود. این کارشناس بازار سرمایه افزود: هرچند که انتظارات افزایش پیدا کرده و حداقل می‌دانیم که تناسب ندارد. کد‌های معاملاتی زیاد، سرمایه‌گذاران جدید به بازار آمده‌اند اما متاسفانه سازوکار اجرایی کار ما همان منوال گذشته است. وی افزود: اگر شفاف بگویم در شورای عالی بورس مطلقا منویات و صحبت‌های وزارت اقتصاد حاکم بر فعالیت‌هاست که بالادست سازمان بورس است. در حقیقت خواسته‌های دولت، برنامه‌ها و تصمیمات اقتصادی از آنجا ابلاغ می‌شود. قاعدتا مجری هم باید کار را انجام دهد. وی افزود: به عنوان مثال شرکت‌هایی که متقاضی پذیرش در بورس بودند شاید به مدت یک سال در لیست انتظار بودند و یا در مقابل شرکت‌هایی داشتیم که اصلا واجد شرایط در بورس نبودند، اما به سرعت پذیرش و معامله شدند.