خستگی در جان ملت ماند

محمد بهشتی‌وند *

علی شمخانی دبیر شورای امنیت ملی در این چند ماه تازه‌سپری‌شده که دولت سیزدهم کارش را آغاز کرده است و در غیاب چهره‌های باتجربه در سازمان انرژی اتمی و نیز وزارت خارجه که به جزئیات و همه گوشه و کنارهای گفت‌وگوهای صلح هسته‌ای آشنایی ژرف داشته باشند به آرامی خود را به پله نخست و نفر اول در این پرونده رسانده است. چند هفته‌ای هست که سرسختی‌های وی را در فرآیند گفت‌وگوها نشان می‌دهند و گویا او می‌خواهد رفتار نرم وزارت خارجه و گروه گفت‌وگو‌کننده را از کار بیندازد. وی که در برابر خواست شگفت‌انگیز روس‌ها از پرونده هسته‌ای نرم‌خویانه برخورد کرد و جوری سخن گفت که انگار روسیه می‌تواند و باید از این آشتی سهمی ببرد، در تازه‌ترین سخنانش گفته است پرونده هسته‌ای هر روز پیچیده‌تر می‌شود و انگار همین نیز شده است. جوزف بورل نماینده اروپا و نفر بانفوذ در روند گفت‌و‌گوها نیز با صراحت گفت به دلیل نفوذ و دخالت خارجی گفت‌وگوها یک هفته با درنگ بیشتر شروع خواهد شد. یعنی پرونده هسته‌ای دست‌کم یک هفته به محاق رفت. به این ترتیب و در آخرین روزهایی که همه امیدوار بودند پیش از سال نو و جشن‌های نوروز خرسند و شاد باشند که نفس راحتی می‌کشند و پرونده به سرانجام می‌رسد باز هم نشد. واقعیت این است که با اعلام این خبر و اسرارآمیز بودن دلیل تاخیر در گفت‌وگوها و این احتمال که درخواست روسیه راه را برای امضای قرارداد بسته است، خستگی را در جان ملت ایران نگه داشت. شهروندان ایران از اینکه این پرونده این همه به درازا کشیده شده و ۱۱ ماه گفت‌وگو، باز هم ممکن است به سرانجام نرسد خسته و خشمگین هستند. شهروندانی که بیکارند و خانواده‌های تهیدست که هر روز بر شمارشان افزوده می‌شود انتظارشان این بود که این بار تیم مذاکره‌کننده با دست‌اندازهای داخلی روبه‌رو نمی‌شوند و تحریم‌ها با شتاب برداشته می‌شود و ایرانیان نفس خواهند کشید اما حالا کار به چاه افتاده است و کسی یا کشوری که گفت‌وگوها را به چاه انداخته نیز به دلیل اطلاع‌رسانی جهت‌دار معلوم نیست. در حالی که اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها درخواست روسیه را عامل تاخیر معرفی می‌کنند اما روسیه قبول ندارد و می‌گوید حق دارد خواست‌هایش را با صراحت طرح و دنبال کند و پیامدهایش را نیز می‌پذیرد. با کنار گذاردن خبرها و گزارش‌ها و نیز وضعیت آمریکا و روسیه در شرایط ۱۵ روز پس از یورش به اوکراین شواهد ظاهری نشان می‌دهند درخواست روسیه برای تاخیر در گفت‌وگوها عامل موثرتری در ایجاد وقفه در مذاکرات است. پوتین به تازگی گفته آمریکا در وضعیتی است که ایران هر چه بخواهد را می‌دهد تا نفت ایران با سرعت به بازار عرضه شود. هنوز زود است درباره این مقوله که عامل تاخیر چیست چیزی گفت اما می‌توان با قاطعیت گفت ملت خسته شده‌اند و جان در بدن ندارند و نباید با خستگی و ناآرامی ذهنی به تعطیلات سال نو بروند.