تداوم رایزنی‌های غیرعلنی برای جایگزینی نفت روسیه/بازی ایران در وقت اضافه

به گزارش جهان صنعت نیوز: هرچند این روزها، شاهد چرخش ۱۸۰ درجه‌ای سیاستمداران نسبت به ایران گرفته‌ایم، حتی شاهد نرمش آمریکا برای پذیرش شرط‌های سخت ایران در جریان مذاکرات برجام هستیم، اما نباید بازی برخی تولیدکنندگان نفت عضو اوپک پلاس را هم نادیده گرفت. امارات متحده، عربستان و عراق هرچند در مقابل حمله روسیه به اوکراین مواضع غیرشفافی گرفته‌اند، اما شرایط پیچیده بازار نفت باعث شده تا آنها هم برای تولید نفت بیشتر ابراز تمایل کنند.

درحالی که بازار منتظر رایزنی‌های پشت پرده آمریکا برای جایگزینی نفت روسیه با ایران و ونزوئلا بود، ناگهان امارات متحده عربی در یک چرخش ۱۸۰ درجه‌ای از مواضع قبلی خود، اعلام کرد از اعضای اوپک‌پلاس خواهد خواست تولید نفت را سریع‌تر افزایش دهند.

یوسف العتیبه، سفیر امارات متحده عربی در واشنگتن اعلام کرد موافق افزایش بیشتر تولید نفت هستیم و اوپک را برای بررسی سطح تولید بالاتر تشویق می‌کنیم. معلوم نیست آیا امارات متحده عربی با سایر اعضای اوپک‌پلاس مشورت کرده است و فعلا هیچ اظهارنظری از سوی وزارت نفت عربستان سعودی وجود نداشته است.

بلومبرگ در گزارشی نوشت، آخرین باری که امارات متحده عربی خواستار تغییر در سیاست تولید اوپک پلاس شد، ژوئیه سال ۲۰۲۱ بود که این کشور خواستار اختصاص سهمیه تولید بالاتری برای خود شد. عربستان سعودی ابتدا با این پیشنهاد مخالفت کرد و اختلاف مذکور نزدیک بود این اتحاد را دچار فروپاشی کند. در نهایت مصالحه‌ای حاصل شد و امارات سقف تولید بالاتری دریافت کرد و این گروه در نتیجه، برنامه افزایش تولید ماهانه به میزان ۴۰۰ هزار بشکه در روز را تصویب کرد.

حالا چرخش مواضع امارات متحده برای افزایش تولید، سبب شده تا قیمت نفت رو به کاهش بگذارد، به طوری که در آخرین روز معاملات هفته گذشته نفت برنت در حوالی ۱۰۸ دلار در هر سنت معامله شد.

تحلیلگران می‌گویند، اگر عراق، عربستان و امارات تولید خود را افزایش دهند، شاید نیاز چندانی به نفت ایران نباشد و این موضوع می‌تواند شرایط ایران را در مذاکرات برجام تضعیف کند.از سویی فشار جمهوریخواهان به دولت جو بایدن را هم نباید نادیده گرفت. به خصوص آنکه نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد محبوبیت جو بایدن به دلیل تورم‌های اخیر در آمریکا رو به کاهش گذاشته است. در همین حال دونالد ترامپ رییس‌جمهور پیشین آمریکا از سیاست‌های بایدن در زمینه انرژی انتقاد کرده و مدعی شد دولت او قصد خرید نفت از کشورهایی از جمله ایران را دارد.

ترامپ در گفت‌وگویی با این فاکس‌نیوز درباره بحران افزایش قیمت نفت در پی حمله روسیه به اوکراین و تحریم‌های اعمال‌شده آمریکا علیه مسکو با ادعای اینکه دولت جو بایدن، رییس‌جمهور آمریکا به خاطر بحران فعلی دنبال خریداری نفت از ایران و ونزوئلا است، گفت: ما زیر پای خودمان نفت داریم،‌ نفت مایع. اما در عوض به فکر این هستیم که از ونزوئلا، ایران و بقیه نفت بخریم که واقعا آمریکا را دوست ندارند.

بایدن هم توسط دموکرات‌ها و هم توسط جمهوریخواهان به خاطر قیمت انرژی که به شدت در دولت او، ‌حتی پیش از حمله روسیه به اوکراین بالا رفته، مورد انتقاد قرار گرفته است. بسیاری از او خواسته‌اند حفاری نفت و گاز در آمریکا انجام شود تا اتکای این کشور به نفت خارجی کاهش یابد.

از سویی، گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا نشان می‌دهد ذخایر نفت آمریکا در هفته منتهی به چهارم مارس، به میزان ۹/۱ میلیون بشکه کاهش پیدا کرده و به ۶/۴۱۱ میلیون بشکه رسیده است.

آماده‌ایم

شرایط پیش روی بازار نفت با وجود پیش‌بینی موسسات معتبر مالی دنیا به دلیل بازی تولیدکنندگان نفت، غیرقابل پیش‌بینی است. با این حال تحلیلگران می‌گویند هرچقدر هم نفت عراق و عربستان به بازار بیاید، باز هم نیاز به نفت ایران محسوس است. اما سوال اینجاست که آیا ایران آماده ورود به بازار هست؟

به گفته کارشناسان صنعت نفت، در صورت لغو تحریم‌ها ۶ تا ۹ ماه زمان می‌برد تا تولید نفت ایران به لحاظ فنی به پیش از تحریم‌ها بازگردد، اما محسن خجسته‌مهر مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران از آمادگی ایران برای عرضه حداکثری نفت به بازار خبر داد‌. به گفته خجسته‌مهر بازگشت نفت ایران به بازارهای جهانی می‌تواند قیمت نفت را تا حد زیادی تثبیت کند.

پیش از تحریم‌های آمریکا تولید نفت ایران در سال ۹۷ حدود ۸/۳ میلیون بشکه در روز گزارش می‌شد. تحریم‌ها سبب شد تا تولید نفت به تدریج کاهش یابد و در مقاطعی تولید به زیر یک میلیون بشکه هم رسید. اما از زمان شروع مذاکرات احیای برجام، تولید نفت مجددا در حال افزایش است و آن‌طور که گزارش‌های غیررسمی نشان می‌دهد در حال حاضر تولید نفت ایران به بیش از ۵/۱ میلیون بشکه در روز رسیده است.

هرچند تا رسیدن به سقف پیش از تحریم‌ها فاصله زیادی وجود دارد اما مقامات وزارت نفت می‌گویند این آمادگی وجود دارد که ظرف سه ماه تولید نفت به پیش از تحریم‌ها بازگردد. با این حال کارشناسان معتقدند از آنجا که حدود ۸۰ درصد میادین نفتی ایران در نیمه دوم عمر خود قرار دارند و سالانه ۸ تا ۱۲ درصد از تولید آنها به صورت طبیعی کاسته می‌شود و از سویی روش تولید نفت در ایران تزریق گاز به چاه‌ها برای جلوگیری از شتاب افت تولید است، لذا برای آنکه تولید در چاه‌ها به حداکثر برسد، باید گاز بیشتری تزریق شود که با توجه به تعداد زیاد گازهای کم‌بازده این کار زمانبر خواهد بود. گفته می‌شود حدود ۱۰۰ هزار چاه نفت کم بازده و یا بی‌بازده در کشور وجود دارد که احیای آنها نیازمند زمان است. با این حال مدیرعامل شرکت ملی نفت گفته، در این زمینه منتظر احیای برجام نماندیم و در دوران تحریم و پساتحریم اقدامات لازم در حال انجام است.

معاون وزیر نفت تاکید کرد: از طرف پالایشگران اروپایی این اطمینان وجود دارد که ایران تامین‌کننده پایدار انرژی است و از همین رو اروپایی‌ها در تلاش‌اند تا به بازار نفت ایران بازگردند.

وی گفت: در شرکت ملی نفت ایران این آمادگی را داریم تا شرکت‌های اروپایی در کنار سایر شرکت‌ها نیاز نفت خود را از طریق ایران تامین کنند.

آمریکا واقعا به نفت ایران نیاز دارد؟

حمید حسینی رییس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی ایران می‌گوید: با توجه به‌ احتمال خروج بخشی از نفت روسیه از بازار و کمبود نفت، آمریکا به دنبال جایگزین است تا از افزایش بیشتر قیمت نفت و فرآورده‌های نفتی جلوگیری کند.

به گفته وی، در بازار نفت، اروپا چندان به روسیه وابسته نیست زیرا واردات نفت اروپا سالانه ۲/۱ میلیارد بشکه است که از این میزان ۳۰ درصد توسط روسیه تامین می‌شود.

حسینی تاکید کرد: روسیه در مجموع روزانه حدود ۳/۴ میلیون بشکه نفت صادر می‌کند که سهم اروپا از آن یک میلیون بشکه است.وی با اشاره به اینکه با تحریم نفت روسیه، در بازارهای جهانی جابه‌جایی رخ می‌دهد، گفت: بخشی از بازار نفت روسیه در آمریکا و اروپا حذف می‌شود و در مقابل صادرات نفت روسیه به چین و جنوب شرق آسیا افزایش خواهد داشت.این کارشناس بازار نفت با تاکید بر اینکه اروپا حاضر نشده نفت روسیه را تحریم کند، افزود: این نگرانی وجود دارد که جریان گاز روسیه به اروپا متوقف شود و این در شرایطی است که اروپا جایگزینی برای تامین گاز ندارد.

وی نفت ایران و ونزوئلا را بهترین گزینه‌ها برای تامین بخشی از نیاز بازار نفت دانست و افزود: بر اساس همین نیاز است که آمریکا در مذاکرات با ونزوئلا و همچنین جریان احیای برجام انعطاف نشان می‌دهد.رییس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی تاکید کرد: مساله روسیه نباید باعث شود در روند احیای برجام اتفاقی بیفتد و دلیلی وجود ندارد که ایران منافع ملی خود را به منافع سایر کشورها گره بزند.

وی در مورد رایزنی آمریکا با امارات و عربستان برای افزایش تولید نفت گفت: این دو کشور نیز از احیای برجام ناراحت هستند بااین‌حال نمی‌توانند در این مسیر سنگ‌اندازی کنند.

وی ادامه داد: با احیای برجام نیز قیمت نفت تا حد زیادی اصلاح خواهد شد زیرا نفت ایران می‌تواند در کوتاه‌مدت بخش زیادی از نیاز اروپا را پاسخ دهد.