متاورس چیست؟

به گزارش جهان صنعت نیوز:  دنیای متاورس به عنوان یک محیط دیجیتال عمل می‌کند، اما جنبه‌های واقعی خاصی هم دارد: هویت‌های فردی، توکن‌های دیجیتال، رمزارزها و مهم‌تر از همه حضور فزاینده و رو به رشد محصولات.متاورس آنقدر در همه‌جا نفوذ کرده و اهمیت خود را نشان داده است که هر شبکه و رسانه‌ای حداقل یک بار در مورد این موضوع صحبت کرده است.خیلی از کانال‌ها و رسانه‌ها بخش جداگانه‌ای را به این موضوع پرداخته‌اند و افراد مهم و اینفلوئنسرها به متاورس و چگونگی ساز‌و‌کار آن می‌پردازند.

متاورس به تنهایی یک فناوری نیست

مصطفی مرشدی مشاور و منتور کسب‌و‌کارهای دیجیتال در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» گفت: متاورس به تنهایی یک فناوری نیست. متاورس پدیده‌ای است که از همگرایی ۸ تا ۱۰ تکنولوژی دیگر اتفاق افتاده است. یکی از دلایلی که این پدیده فراگیر شده و سرمایه‌گذاری‌های زیادی روی آن صورت گرفته، همگرایی تکنولوژی‌هایی است که در طول ۳۰ سال گذشته رشد و توسعه پیدا کرده است. وی ادامه داد: همچنین تکنولوژی‌هایی هم که در متاورس به کار گرفته شده، هیچ‌یک تکنولوژی جدیدی نیست. این همگرایی می‌تواند سطح کیفیتی فضای اینترنت و کسب‌وکارها را بالا ببرد. به همین دلیل متاورس حائزاهمیت است. متاورس به تنهایی مربوط به بلاکچین نیست. بلاکچین یکی از تکنولوژی‌هایی است که به متاورس کمک کرده تا فراگیر شود. او افزود: از طرفی بسیاری از افراد بر عینک‌های واقعیت افزوده اسم متاورس گذاشته‌اند که باز آن هم همانند بلاکچین، تکنولوژی‌ای است که به متاورس کمک می‌کند تا رشد و توسعه پیدا کند.

مرشدی در ادامه افزود: امروزه تعریفی که از متاورس وجود دارد همانند تعریفی است که سال ۱۹۸۲ از اینترنت وجود داشت. در آن زمان تعریف اینترنت همانقدر مبهم بود که امروز تعریف متاورس مبهم است. یکی از تعاریفی که از متاورس شده این است که متاورس، اینترنت سه‌بعدی است. اینکه بتوانیم در حال حاضر به شکل سه‌بعدی وارد فضای مجازی شویم زمانبر است و از لحاظ تکنولوژی این قابلیت در دنیا وجود ندارد. او ادامه داد: همچنین یکی دیگر از تعاریفی که از متاورس شده و به فراگیری آن کمک کرده است، بحث تکنولوژی بلاکچین است. بلاکچین کمک می‌کند تا اقتصاد فضای مجازی سه‌بعدی شکل بگیرد. به عبارت دیگر ما با بلاکچین می‌توانیم از دارایی خود حفاظت و مراقبت کنیم. همچنین در دنیای متاورس پدیده‌ای به نام (وب۳) شکل می‌گیرد. ما در وب‌های قبلی (وب۲) مالکیت هیچ‌یک از محتوا و دارایی‌های خود را نداشتیم. مثلا پیج اینستاگرام متعلق به افرادی که پیج را ساخته‌اند، نیست، بلکه متعلق به شرکت فیس‌بوک است و هر زمانی که فیس‌بوک بخواهد می‌تواند پیج هر شخصی را مسدود کند. در وب ۳ با تکنولوژی بلاکچین و ‌NFTها این وعده محقق می‌شود که هر شخص مالک محتوا و دارایی‌های خود است. مصطفی مرشدی در ادامه خاطرنشان کرد: چند عامل باعث شده تا متاورس بر سر زبان‌ها بیفتد. یکی از این عوامل بحث بلاکچین و استقبال مردم از رمزارزهاست. مورد دیگر فراگیر شدن بیماری کروناست. کرونا باعث شد تا ارتباطات ما به سمت فضای مجازی رود و این کمبود در دنیا حس شد که این نوع ارتباطات مجازی پاسخگوی نیازهای ما نیست. ما نیاز داریم تا یک ارتباط مجازی موثرتر و باکیفیت بالاتری داشته باشیم.

متاورس یک destructive است

وی در ادامه گفت: نکته مهمی که وجود دارد این است که ما یک عصر قبل از متاورس و بعد از متاورس را نخواهیم داشت. این انتقال تکنولوژی به شکل آرام صورت می‌گیرد. متاورس یک destructive است. destructive به این معنا است که یک کسب‌و‌کاری می‌آید و کسب‌و‌کار قبلی خود را از بین می‌برد. نمونه آن هم می‌توان به اسنپ اشاره کرد که به نحوی آژانس‌های محلی را به تعطیلی کشاند. اتفاقی که در متاورس می‌افتد این است که شبکه‌های اجتماعی که ما از آن استفاده می‌کنیم را از بین می‌برد و مدل‌های جدیدتری را به ما نشان می‌دهد. بسیاری از شرکت‌ها همانند فیس‌بوک این تکنولوژی را می‌پذیرند و نام خود را به متا تغییر می‌دهند. مرشدی افزود: ما دو نوع متاورس داریم. متاورس باز و متاورس بسته. متاورس فیس‌بوک به اصطلاح یک متاورس بسته است. یعنی همه اطلاعات و حرکات آن تحت کنترل شرکت فیس‌بوک است. ما در ایران نباید سراغ متاورس بسته برویم. در آینده متاورس‌هایی ایجاد می‌شود که هنوز معروف نشده‌اند و در حال توسعه هستند که به آنها متاورس باز (سازمان‌های غیرمتمرکز خودمختار) می‌گویند. یعنی افرادی که از آن بلاکچین و یا هر تکنولوژی دیگری که استفاده می‌کنند حق رای دارند. به نوعی حاکمیت توزیع شده و غیرمتمرکز است و به شکل گروهی تصمیم می‌گیرند که چه محتوایی در متاورس ممنوع شود و یا چه محتوایی در متاورس به فعالیت خود ادامه دهد. وی در پایان گفت: در نهایت میزان استقبال مردم از یک متاورس تصمیم‌گیر و تعیین‌کننده است. مثلا فیس‌بوک به عنوان یکی از شبکه‌های اجتماعی که در حال فعالیت است کاربران بیشتری نسبت به باقی شبکه‌های اجتماعی دارد. دلیل این محبوبیت هم استقبال مردم از این شبکه اجتماعی است.

متاورس موضوع جدیدی در جهان نیست

همچنین امین سمیع‌زاده دکترای مدیریت کسب‌و‌کار در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» گفت: متاورس موضوع جدیدی در جهان نیست. یعنی پدیده‌ای نیست که بگوییم ما قبلا آن را تجربه نکرده‌ایم. عملا متاورس از زمانی که ما وارد بازی‌های کامپیوتری شده‌ایم، وجود داشته است. زمانی که ما درون بازی دارای یک شخصیت بودیم و با ظاهر و آواتاری که در اختیار داشتیم به بازی می‌پرداختیم، عملا به گونه‌ای تمرین می‌کردیم تا وارد دنیای متاورس شویم. متاورس جهانی است که متفاوت است. متاورس همراه خود یک فضای بدون محدودیتی را می‌آورد که تصور آن برای هر شخصی جذاب است. وی در ادامه گفت: ما همچنین فضاهایی که در متاورس وجود دارد را قبلا تجربه کرده‌ایم. مثلا از زمانی که کتاب‌های دیجیتال را خریداری کردیم به نحوی وارد دنیای متاورس شدیم. یعنی ما به گونه‌ای با ابزارآلاتی زندگی کردیم که دیگر وجود فیزیکی ندارند. متاورس عملا هدف مشخصی ندارد. کمپانی‌های مختلف می‌توانند متاورس‌های مخصوص به خود را داشته باشند و برای اهداف خود یک دنیای سه‌بعدی مرتبط با آن بسازند. با این حال متاورس نگرانی‌هایی را هم به همراه خود می‌آورد. در متاورس مفاهیمی چون دارایی، ثروت، اقتصاد و نظارت دستخوش تغییر می‌شود.
امین سمیع‌زاده در ادامه افزود: موضوع متاورس کمتر از شش ماه است که عنوان شده است. پیش‌بینی‌ای که از بلوغ متاورس می‌شود این است که حدود ۱۰ تا ۱۵ سال طول خواهد کشید تا همه آن را بشناسند و به آن عادت کنند و متاورس کاملا بالغ شود. وی ادامه داد: از سوی دیگر ما هر چقدر در مقابل تکنولوژی‌ها مقاومت کردیم ولی با این حال گام به گام به آن عادت کردیم. ما ۱۰ تا ۱۵ سال آینده باید ادبیات زندگی در دنیای متاورس را یاد گرفته باشیم. اینکه بخواهیم شرکت‌هایی که پا در عرصه گذاشتند را تحلیل کنیم که چقدر در این راه موفق بوده‌اند، زود است. چون متاورس هنوز به بلوغ نرسیده است.

تجربیات دنیای متاورس کمتر از یک‌سال دیگر وارد ایران خواهد شد

او افزود: در حال حاضر این فضا، فضایی است که از دست حکومت‌ها خارج شده است. معمولا زمانی که حکومت‌ها و دولت‌ها از یک تکنولوژی‌ای حمایت می‌کنند سرعت رشد آن را افزایش می‌دهند. همچنین تجربه نشان داده زمانی که دولت‌ها مقاومت کرده‌اند نتوانسته‌اند جلوی ورود تکنولوژی‌ها را بگیرند، زیرا در حال حاضر تکنولوژی‌ها مرزبندی مشخصی را نمی‌شناسند. اینکه آیا کشور ایران از تکنولوژی متاورس استفاده می‌کند یا خیر، مربوط به سیاست‌های کلان می‌شود. ولی به این معنی نیست که متاورس وارد کشور ما نخواهد شد. مثلا ما در حوزه رمزارزها قانونگذاری شفافی نداریم ولی فعالیت‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها در این بازار انجام می‌شود. او ادامه داد: به نظر من تجربیات دنیای متاورس کمتر از یک‌سال دیگر وارد ایران خواهد شد. همچنین ما هر چقدر از لحاظ حاکمیتی آگاه‌تر باشیم عملا منفعت بیشتری را نصیب خودمان کرده‌ایم. وی در پایان گفت: قطعا زمانی که متاورس برای همه در دسترس باشد، شبکه‌های اجتماعی همچون تلگرام و اینستاگرام ادامه حیات خودشان را خواهند داشت ولی با تغییر ماهیت مواجه خواهند شد. شبکه‌های اجتماعی در حال حاضر در یک فضای دوردست حضور دارند و در همان بستر اپلیکیشن خلاصه می‌شوند. ولی در آینده ما در یک دنیای متفاوت‌تری همدیگر را ملاقات خواهیم کرد.

متاورس یک سیر تحول دیجیتالی است

زهرا کوهکن کوچینگ توسعه کسب‌و‌کار به «جهان‌صنعت» گفت: متاورس اتفاقی نیست که بگوییم از مهر امسال تازه خلق شده است. متاورس یک سیر تحول دیجیتالی است. کلمه متاورس سال ۱۹۹۲ در کتاب علمی و تخیلی «تصادف در برف» بیان شده بود. مارک زاکربرگ هم مهر امسال از این کلمه استفاده کرده و آن را روی تکنولوژی‌های به هم تنیده قرار داده است. این چهار تکنولوژی پایه‌ای به هم تنیده عبارتند از: وب ۳، بلاکچین و ارزهای دیجیتال، گیمینگ و فناوری‌های ارتباطی. این تکنولوژی‌ها پایه یک مسیر تحول دیجیتالی را برای آینده جهان خلق می‌کنند و شرکت‌های تکنولوژی‌محور از این تکنولوژی استفاده می‌کنند. وی ادامه داد: این تکنولوژی بیشتر در کشورهای جهان اول در دسترس است. در کشورهای جهان سوم و چهارم این تکنولوژی سه تا چهار سال طول خواهد کشید تا مفاهیم عملیاتی آن شکل بگیرد. همچنین این تکنولوژی حدود سه تا چهار سال دیگر وارد ایران می‌شود. او افزود: هر تکنولوژی که تازه‌وارد است روی موفق بودن یا نبودن آن چالش‌هایی را به همراه دارد، زیرا به دنبال خود تهدیدها و فرصت‌هایی را می‌آورد. مثلا تعدادی از شرکت‌ها موافق این تکنولوژی هستند و تعدادی از شرکت‌ها و افراد مانند ایلان ماسک متاورس را فروش توهم تعریف می‌کنند و این تکنولوژی را در ادامه راه موفق نمی‌دانند.

متاورس جای شبکه‌های اجتماعی را می‌گیرد

زهرا کوهکن در ادامه خاطرنشان کرد: هر تکنولوژی که شکل می‌گیرد ابتدا رویا است. بعد از آن که پروسه رویاگونه خود را طی می‌کند به نوعی وارد توسعه واقعی می‌شود و به یک واقعیت دور از دسترس تبدیل می‌شود. بعد از آن هم به یک تکنولوژی گران تبدیل می‌شود که تمام افراد نمی‌توانند از آن استفاده کنند و در نهایت به یک تکنولوژی ارزان تبدیل و منسوخ می‌شود و دوباره با آمدن تکنولوژی جدید دیگری این پروسه تکرار می‌شود. اینکه این تکنولوژی فراگیر شود نیاز فراوانی به تکنولوژی پایه‌ای حکومتی و پتانسیل اقتصادی هر کشوری بستگی دارد. وی در ادامه گفت: همچنین متاورس جای شبکه‌های اجتماعی را می‌گیرد، زیرا این تکنولوژی در لایه‌های بالاتری قرار دارد. وی در پایان گفت: متاورس یک بستر دیجیتالی جهانی است که تعاملات شخصی و تجاری را با تعابیر و مفاهیم جدید شکل می‌دهد و به نوعی یک همگرایی در تکنولوژی به حساب می‌آید. نقطه عطف این تکنولوژی این به هم تنیدگی و هم‌افزایی تکنولوژی‌ها روی همدیگر است و مسیری است که تحول دیجیتال را طی می‌کند. اینکه غول‌های تکنولوژی برای حفظ جایگاه خودشان، کلمه متاورس را استفاده می‌کنند تا خودشان را پیشگام تکنولوژی قرار دهند، باعث می‌شود که این تحول شتاب بیشتری داشته باشد.