نقشه راه سهامداری در سال ۱۴۰۱
به گزارش جهان صنعت نیوز: در این میان بازار سرمایه به عنوان متنوع‌ترین بازار سرمایه‌گذاری و تامین مالی بنگاه‌ها بیش از دیگر بازارها از افت و خیر مذاکرات ضربه دیده است. بازاری که سال جاری را هم در شرایط رکودی سنگینی سپری کرده و هر بار با گشایش روزنه‌ای هر چند کوچک، شاهد خروج پول بوده است. این روند، سرمایه‌گذاری و سهامداری در بازار سرمایه را با اختلال و بی‌اعتمادی مواجه کرده و صاحبان سرمایه را از آن فراری داده است. با این حال اما تحلیلگران بازار سرمایه بر این باورند که با توجه به افزایش قیمت‌های جهانی و اصلاح عمیق قیمت سهام، بازار سرمایه در بهترین سطح ارزندگی قرار گرفته و در صورت ورود پول، مهیای صعودی متعادل است. بر این اساس گفته می‌شود تنها ابهام موجود بر سر بازار همان مذاکرات برجام است. از آنجا که هنوز نتیجه مشخصی از مذاکرات به دست نیامده «جهان‌صنعت» در آخرین شماره سال ۱۴۰۰ دو سناریوی توافق یا عدم توافق بر سر احیای برجام را مورد توجه قرار داده و در گفت‌و‌گو با تحلیلگران، جویای نقشه راه سهامداری در سال ۱۴۰۱ بر اساس این دو سناریو شده است.
بازار خاکستری
امیرعلی امیرباقری تحلیلگر بازار سرمایه دیدگاه موفقیت و یا عدم موفقیت برجام را یک دیدگاه صفر تا صدی می‌داند و عنوان می‌کند که به نظر اکثر تحلیلگران سیاسی برجام یا عدم توافق بر سر آن، با چنین کیفیتی رخ نخواهد داد و بنابراین باید نسبت به این موضوع یک دیدگاه خاکستری داشت. او در این باره به «جهان‌صنعت» می‌گوید: «به بیان دیگر نه سطح انتظارات را باید بسیار بالا برد و نه امید‌ها را کاملا از دست رفته دانست. باید به جای نگاه مقایسه‌ای یک نگاه خاکستری به این مساله داشت.» امیرباقری عنوان می‌کند: «من تصور می‌کنم در صورت احیای توافق برجام، بازار سرمایه هم می‌تواند از این موضوع منتفع شود و هم می‌تواند مقداری از سود خود را از دست بدهد؛ انتفاع بازار از این جهت است که مقداری از هزینه‌هایی که به علت دور زدن تحریم‌ها، تامین مواد اولیه و مواردی از این قبیل، به شرکت‌ها تحمیل می‌شد، تا حدودی از سر شرکت‌ها باز می‌شود.» این تحلیلگر بازار سرمایه اظهار می‌کند: «از جهت دیگر با پایدار شدن نرخ ارز و از بین رفتن چشم‌انداز‌های تورمی، هم نرخ بازده مورد انتظار و هم ریسک بازار تا حدودی کاهش پیدا می‌کند و در کل می‌توان فرآیند این تحول را در میان‌مدت و بلندمدت به نفع بازار سرمایه دانست.»
امیرباقری بیان می‌کند: «این موضوع را می‌توان بسیار بسط داد؛ یعنی می‌توان این مساله را در کل صنایع و تک تک شرکت‌ها لحاظ کرد و طبیعتا میزان تاثیرپذیری هر یک از این صنایع از مقوله برجام به یک اندازه نیست. بر همین اساس نباید انتظار حرکت کلی در بازار سهام داشته باشیم.» او می‌افزاید: «طبیعتا در صورت توافق، راه سهام و صنایع از هم جدا خواهد شد؛ اینکه ما انتظار حرکتی مانند حرکت ابتدای سال ۹۹ در کلیت روند بازار سرمایه را داشته باشیم چندان معقول به نظر نمی‌رسد اما می‌توان با نگاه تحلیلی بخشی از بازار را برتر از بقیه بازار دانست.» این تحلیلگر بازار سرمایه تصریح می‌کند: «با جمع‌بندی سناریو‌ها و برای اینکه میزان ریسک محفوظ باشد، می‌توان اقدام به ایجاد سبدی کرد که در آن دیدگاه‌های مختلف وجود داشته باشد و بتواند در میان‌مدت عایدی معقولی نصیب سرمایه‌گذار کند.»
لیدری خودرویی‌ها در روزهای توافق
علیرضا مستقل دیگر تحلیلگر بازار سرمایه هم در این باره به «جهان‌صنعت» می‌گوید: «اگر توافق بر سر احیای برجام اتفاق بیفتد، رخداد بسیاری خوبی برای اقتصاد کشور، مردم و بازار سرمایه خواهد بود؛ در این صورت سهام بازار اعم از دلاری و غیردلاری یا اصطلاحا برجامی و غیربرجامی پتانسیل رشد دارند و به نظر من هم شاهد رشد این صنایع خواهیم بود.» او می‌افزاید: «بر این اساس تصور می‌کنم لیدر اصلی بازار، گروه خودرویی باشد؛ همچنین احتمالا طی بازه زمانی صعودی بازار که فکر می‌کنم دو تا چهار ماه باشد، لیدری همین گروه نیز بین ایران‌خودرو، سایپا و گروه بهمن طی زمان تغییر کند و در واقع ثابت نخواهند بود.» این تحلیلگر بازار سرمایه تاکید می‌کند: «به هر روی اما فکر می‌کنم در صورت توافق، کلیت بازار رشد را تجربه خواهد کرد اما همان‌طور که گفته شد، لیدر بازار، گروه خودرویی است و از این میان نیز گروه بهمن بیشتر مورد توجه است؛ زیرا در دوره قبل از بر‌هم‌خوردن برجام هم با مزدا و ایسوزو کار می‌کرد و از همین‌رو آمادگی همکاری را دارند. به همین علت اگر تحریم‌ها رفع شوند خیلی سریع باز می‌گردند و تولید مشترک خود را با گروه بهمن ادامه می‌دهند.»
رشد شاخص کل تا ارتفاع ۵/۱ میلیون واحدی
مستقل در ادامه، وضعیت بازار سرمایه در صورت عدم توافق را مد نظر قرار می‌دهد و عنوان می‌کند: «اگر برجام رخ ندهد بازار همین روال ابهام و نوسان را ادامه می‌دهد با این تفاوت که نوسانات، اکثرا رو به بالا خواهد بود.» این تحلیلگر بازار سرمایه اظهار می‌کند: «در واقع من در این صورت رشد قابل‌توجهی برای بازار نمی‌بینم اما بازار منفی هم نخواهد بود. به عبارت دیگر بازار نوسان خود را دارد اما جهت بازار مثبت و صعودی است و برآیند بازار رو به رشد برآورد می‌شود. بر این اساس شاخص کل بورس می‌تواند تا ارتفاع یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد رشد کند.»
اهمیت بازارهای جهان برای بورس ایران
این تحلیلگر بازار سرمایه تاکید می‌کند: «در کنار تمام این موارد اما ما بحث قیمت‌های جهانی را هم باید در نظر داشته باشیم، در حال حاضر قیمت‌ها مقداری بالاست و جهت نوسانی دارند. به عبارت دیگر اکنون یک‌سری امید‌ها وجود دارد که در نتیجه جنگ روسیه و اوکراین قیمت‌ها بیشتر بالا برود و از طرف دیگر هم احتمال توقف جنگ و یا کاهش تنش میان روسیه و اوکراین وجود دارد که در نتیجه آن ممکن است برخی قیمت‌های جهانی افت کنند.» او در ادامه می‌افزاید: «در همین حال بحث افزایش نرخ بهره در آمریکا هم وجود دارد که این موضوع هم مجدد به کامودیتی‌ها فشار می‌آورد. از این جهت به نظر من برای صنایع دلاری غیر از بحث برجام، بحث قیمت‌های جهانی هم مورد توجه است که همین موضوع هم ابهاماتی را به وجود آورده است.» این تحلیلگر بازار سرمایه تاکید می‌کند: «به طور کلی فکر می‌کنم بازار در هر دو حالت توافق یا عدم توافق برجام صعودی خواهد بود؛ در صورت عدم توافق روند بازار نوسانی مثبت و رو به بالا خواهد بود اما ترند صعودی خاصی نخواهیم داشت. در صورت احیای برجام هم روند صعودی خوبی در بازار رخ خواهد داد و لیدر هم خودرویی‌ها هستند.» مستقل تاکید می‌کند: «با این حال اما در دوره پسابرجام بحث نرخ بهره را هم خواهیم داشت؛ اگر برجام مورد توافق قرار گیرد سیاست‌های بانک مرکزی نیز مهم خواهند بود و فکر می‌کنم برخلاف دفعه گذشته که پس از برجام نرخ سود بانکی به شدت بالا رفت، این بار احتمال می‌رود که شاهد افت نرخ بهره باشیم که باعث تداوم صعود بازار خواهیم شد.»
بی‌نیازی اقتصاد کشور از توافق برجام
همایون دارابی دیگر تحلیلگر بازار سرمایه اما دیدگاه متفاوتی نسبت به دیگر ناظران اقتصادی درباره میزان اثرگذاری توافق برجام یا شکست مذاکرات، بر اقتصاد ایران دارد. او با بیان اینکه اقتصاد ایران در حال حاضر وابستگی چندانی به برجام ندارد، این احتمال را مطرح می‌کند که توافقی میان طرف‌ها حاصل نشود. دارابی در این باره به «جهان صنعت» می‌گوید: «مساله اصلی این است که دولت آقای رییسی به درستی مسائل اقتصادی را از روند برجام دور کرده است؛ یعنی همان طور که در رقابت‌های انتخاباتی و همچنین در زمان تشکیل کابینه وعده داده بودند که مسائل اقتصادی کشور را به برجام گره نزنند، به آن عمل کرده‌اند.» این تحلیلگر بازار سرمایه عنوان می‌کند: «برخلاف برخی از مسائلی که ما به صورت رسانه‌ای و تبلیغاتی می‌بینیم، برجام نقش خاصی در مسائل اقتصادی ندارد و اگر محقق شود فکر نمی‌کنم تاثیر عمیقی روی مسائل داشته باشد، زیرا بخش عمده‌ای از مشکلات ما وابسته به مسائل داخلی است و اگر تمرکز دولت روی حذف این موانع باشد می‌تواند تاثیر بسیار بهتر و عمیق‌تری حتی نسبت به برجام داشته باشد.» او تصریح می‌کند: «طرف مقابل هم با توجه به عهدشکنی‌ها و انتظارات عجیب و غریبی که تاکنون در مذاکره مطرح کرده، نشان داده است که برای توافق آمادگی ندارد؛ به همین خاطر فکر می‌کنم سال آینده اقتصاد کشور با انسجام بهتری نسبت به سال جاری که یک نیمه آن در اختیار دولت جدید بود مسیر را ادامه خواهد داد.»
تمرکز سرمایه‌گذاران بر کامودیتی‌محورها
این تحلیلگر بازار سرمایه در ادامه با پیش‌بینی روند بازار طی سال ۱۴۰۱، بیان می‌کند: «با توجه به قیمت‌های جهانی نفت و کامودیتی‌ها از میان گروه‌های صنعتی بازار، در سال آینده گروه‌های پتروشیمی، معدنی و فلزات اساسی که عموما تولید مواد خام را در برنامه دارند، مورد توجه خواهند بود.» دارابی عنوان می‌کند: «در همین حال چهار ماه اول سال هم فصل مجامع است و شرکت‌ها اکثرا سودهای خوبی را تقسیم خواهند کرد و فکر می‌کنم سهامداران حقیقی و حقوقی از این فرصت استفاده کنند.»
سناریوهای عدم توافق
عباسعلی حقانی‌نسب دیگر تحلیلگری است که به سوال «جهان‌صنعت» در خصوص وضعیت بازار سرمایه در سایه توافق یا عدم آن، پاسخ داده و دو سناریو را در صورت عدم امضای توافق مطرح می‌کند. او می‌گوید: «در سناریوی نخست، ممکن است عدم امضای برجام باعث تشدید تنش‌ها شود و به عبارتی ایران تصمیم بگیرد غنی‌سازی را افزایش دهد و آن را به ۹۰ درصد برساند؛ در این صورت بحث مکانیسم ماشه و رفتن به شورای امنیت مطرح می‌شود. در این صورت، شرایط برای کل اقتصاد کشور بحرانی خواهد شد و ممکن است محدودیت‌ها به سطح شرکت‌ها هم منتقل و دولت نیز به تبع آن دچار کسری بودجه بیشتری شود. این شرایط در واقع دولت را مجبور به خلق کردن نقدینگی خواهد کرد که پیامد آن نیز افزایش تورم است. بر این اساس احتمال می‌رود با توجه به اینکه بازار اصلاح خوبی داشته است، در این شرایط با مشکل مواجه شود. هر چند که افزایش نرخ ارز و محدودیت‌ها، قاعدتا شرایط بازار ما را کمی مثبت‌تر نگه می‌دارد.» این تحلیلگر بازار سرمایه اظهار می‌کند: «سناریوی دوم این است که فرآیند برجام طولانی شود و در این دوره طرف‌ها هم تنش را افزایش ندهند؛ به عبارت دیگر شرایطی باشد که تنش‌ها زیاد نشود و مذاکرات هم در حال انجام باشد اما شاهد برخی وقفه‌ها یا طولانی شدن مذاکرات باشیم.» حقانی‌نسب در توضیح سناریوی دوم بیان می‌کند: «در واقع ما در حال حاضر چراغ سبزهایی را برای صادرات داریم و شرایط به‌گونه‌ای است که می‌توانیم برخی محصولات مثل نفت را بیشتر صادر کنیم؛ در همین حال شرایط دیگری نیز وجود دارد که به نظر من سبب می‌شود بازار سرمایه شرایط بسیار مطلوبی خواهد داشت؛ از جمله این موارد مهم می‌توان به افزایش قیمت نفت، تصمیمات بودجه‌ای مانند مالیات بر خودرو، مسکن، سپرده‌های بانکی حقوقی‌ها و دارایی‌های غیرمولد، کسری بودجه کمتر دولت در سال آینده به علت افزایش قیمت حامل‌های انرژی در داخل و خارج اشاره کرد.» این تحلیلگر بازار سرمایه می‌افزاید: «باید تاکید کرد که در این صورت نگرانی بابت کاهش نرخ ارز هم وجود نخواهد داشت و بازار شرایط رونق را تجربه خواهد کرد.»
دو مسیر بازار سرمایه در پسابرجام
حقانی‌نسب در ادامه به شرایط پس از توافق اشاره و عنوان می‌کند: «در شرایطی که توافق برجام رخ دهد هم دو سناریو پیش‌رو خواهیم داشت؛ در سناریوی نخست اگر دولت، پوپولیستی عمل کند- مانند دوران آقای احمدی‌نژاد- و تصمیم به ارزپاشی داشته باشد و بنا داشته باشد که قیمت ارز را کاهش دهد، مشکلات عدیده‌ای ایجاد می‌شود.» این تحلیلگر بازار سرمایه اظهار می‌کند: «اگرچه نتایج حاصل از برجام شرایط خوبی را برای شرکت‌ها به وجود می‌آورد اما اگر دولت خواستار ارزپاشی و سرکوب نرخ ارز باشد ممکن است به صورت موقت بازار سرمایه دچار مشکل شود.» او سناریوی دوم بازار در صورت احیای برجام را این گونه توضیح می‌هد: «قیمت واقعی ارز در سطوح بالاتری برآورد می‌شود و کاهش قیمت ارز هم ممکن است سبب خروج سرمایه از کشور شود؛ در همین حال با توجه به مصوبات مجلس به نظر می‌رسد در سال آینده ارز به سمت تک‌‌نرخی شدن در همین سطوح حرکت کند و قیمت آن متناسب با تورم مدیریت شود. از سوی دیگر در صورت رفع تحریم، محدودیت‌های اقتصاد کشور و شرکت‌ها برداشته می‌شود و طرح‌های توسعه‌ای شرکت‌ها راحت‌تر راه‌اندازی می‌شوند. آنها همچنین می‌توانند محصولات خود را راحت‌تر و با هزینه کمتری به فروش برسانند. در نتیجه مبادلات افزایش پیدا می‌کند که رونق اقتصادی را در پی دارد. بر این اساس اگر برجام اجرا شود و دولت عاقلانه تصمیم بگیرد، در این صورت بازار سرمایه شرایط مطلوبی خواهد داشت.» او در ادامه تصریح می‌کند: «بر اساس آنچه گفته شد می‌توانیم چهار سناریو را در حوزه برجام مطرح کنیم که به نظر من منطقی‌ترین آنها سناریوی آخر است. این نکته حائز اهمیت است که برداشتن تحریم‌های خارجی که در نتیجه اجرای برجام رخ خواهد داد، باید با برداشتن تحریم‌های داخلی که یکی از آنها نرخ بالای بهره بانکی و احتمال ارزپاشی است، همراه شود. امیدواریم دولت در تمام این سناریو‌ها عاقلانه و به نفع مردم و اقتصاد کشور عمل کند.»
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانبانک و بیمهپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :