عملکرد دولت در یک نگاه
هدایت‌الله آقایی *
قبل از پرداختن به عملکرد دولت سیزدهم واقعیت شکل‌گیری این دولت را مد نظر قرار می‌دهیم. در واقع دولت سیزدهم برخاسته از اجماع مقامات اصولگرا، چه جریانات پشت پرده و چه احزاب و گروه‌هایی که رسما کار می‌کردند و یا چه کسانی که به عنوان شاخص‌های آنها در انتخابات ریاست‌جمهوری نامزد بودند و چه نمایندگان اصولگرای مجلس که بیش از ۲۲۰ نفر هم هستند همه اینها نمایانگر این است که یک اتحاد کامل و یکپارچه از اصولگرایان پشت آقای رییسی هستند که در واقع آقای رییسی به عنوان چهره شاخص اصولگراها شناخته شد. این مساله از این جهت اهمیت دارد که اصولگراها آقای رییسی را در کنار تمامی حواشی‌ای که انتخابات ریاست‌جمهوری داشت انتخاب کردند. در واقع در انتخابات ریاست‌جمهوری از چهره‌های مقابل آقای رییسی فردی وجود نداشت و آقای رییسی در واقع بدون رقیب برنده شدند به گونه‌ای که حتی نامزدهای اصلاح‌طلب از ابتدای انتخابات وجود نداشتند. تنها آقای همتی بود که او نیز به طور تقریبی با این جریان همسو بود بنابراین موضوع و ابزار اصلی که هر رییس‌جمهوری به آن نیازمند است را آقای رییسی داشتند که به دلیل همین پشتوانه امروز آقای رییسی در حال اجرای تئوری‌های اصولگرایان است حتی اکنون اصولگرایان نیز نمی‌توانند بگویند که اشتباه کردند و شناختی روی آقای رییسی نداشتند چراکه آقای رییسی فردی شناخته‌شده بودند و در دستگاه‌های مختلفی در گذشته کار می‌کردند. اکنون درباره عملکرد این دولت که چند ماه دیگر یک سال از آغاز کار آن می‌گذرد شاید گمان کنیم که قضاوت زود است ولی شاخص‌هایی را که می‌توانیم قضاوت کنیم همگی ضعیف بوده‌اند. اولین شاخصه مهم، انتصاب مدیران است که نقطه اتصال تمام جریانات داخلی اصولگرایان شده به طوری که می‌توانیم بگوییم در دستگاه اجرایی چهره شاخص و برجسته‌ای به لحاظ تجربه و داشتن تئوری نداریم. افرادی که اکنون در دستگاه اجرایی مشغول به کار هستند در گذشته حتی تجربه مدیر‌کل بودن هم ندارند. عده‌ای دیگر نیز که در دستگاه‌های اجرایی در گذشته مشغول به کار بودند عملکرد قابل دفاعی ندارند بنابراین در ارزیابی دولت سیزدهم می‌توان به همین انتصاب مدیران اشاره کرد که بسیار ضعیف عمل شده که نتیجه آن ایجاد یک بلاتکلیفی در دستگاه اجرایی است. اینکه هر لحظه امکان تغییر هر یک از این مدیران هست نشان می‌دهد که طبیعتا این مدیران نمی‌توانند عملکرد خوب و درستی داشته باشند و قادر به تصمیم‌گیری‌های کلان در حوزه کاری خود نیستند. موضوع دیگر بحث اقتصاد است که اکنون گریبان مردم را گرفته است که گفته بودند برنامه چند هزار صفحه‌ای دارند ولی عملا اقدام خاصی را در این حوزه ندیدیم حتی با وجود شعارهایی مانند اینکه کار ما ارتباطی با تحریم‌ها و مذاکرات برجام ندارد ولی اکنون شاهد این هستیم که بیشتر تصمیم‌گیری‌ها وابسته به مذاکرات برجام و رفع تحریم‌ها شده است که این نشان می‌دهد در حوزه اجرا نیز خط‌مش و ثابتی وجود نداشته است حتی در بحث سیاست خارجی نیز آن‌طور که پیش‌بینی می‌شد رییس‌جمهور تصمیم‌گیر و تصمیم‌ساز نیست. در واقع تصمیم‌گیری‌ها در دستگاه دیپلماسی ما از جریانات پشت پرده نشأت می‌گیرند.
بنابراین بهتر بود که آقای رییسی در انتخابات با قاطعیت از اقدامات در این حوزه صحبت نمی‌کرد چراکه ایشان تصمیم‌گیرنده نیستند. در این بخش به نظر می‌رسد که دولت در حاشیه قرار دارد و در حوزه‌های دیگر مانند حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی با اینکه اقدام خاصی را ندیدیم اما آقای رییسی و تیم همراه او نسبت به سایر دولت‌های اصولگرا نرم‌تر وارد عمل شدند ولی در این میان متاسفانه مجلسی وجود دارد که بی‌تجربه بوده و طرح‌هایی مانند همین طرح صیانت از فضای مجازی را مطرح می‌کند که باعث می‌شود دولت با چالش روبه‌روشود ولی در مجموع عملکرد دولت یا همان عملکرد اصولگرایان بسیار ضعیف بوده است.
با این تفاسیر از چالش‌هایی که دولت سیزدهم در آینده با آن روبه‌رو می‌شود می‌توان به چالش‌های ساختاری از جمله در سیاست خارجی و تصمیم‌گیری‌ها در این حوزه اشاره کرد چراکه نهادهای تصمیم‌گیری در کنار دولت و یا جلوتر از دولت هستند که تصمیمات را اعلام می‌کنند و دولت در واقع به عنوان مجری این بخش‌ها شناخته می‌شود. این موضوع همواره یک چالش بوده که اکنون نیز چالش بزرگی برای آقای رییسی است. از دیگر چالش‌های این دولت می‌توان به چالش در حوزه اجتماعی اشاره کرد. برخوردهای اجتماعی باید موجب افزایش محبوبیت خود در جامعه شود ولی متاسفانه برخوردهایی که امروز با جامعه می‌شود مانند همین طرح صیانت و یا طرح‌های عفاف و حجاب طرح‌هایی هستند که مردم آنها را از چشم دولت می‌بینند و دولت نمی‌تواند خود را جدا کند. این مثال یک چالش درونی است که دولت سیزدهم با آن روبه‌رو خواهد بود. یک بحث دیگر بحث مافیای اقتصادی است که با اینکه با بخشی از این مافیا در گذشته رو شده است ولی همچنان به نظر می‌رسد فعال هستند و شاید در دولت آقای رییسی با توجه به بی‌تجربگی مدیران این‌گونه فعالیت‌ها بیشتر شود.
* فعال سیاسی اصلاح‌طلب
اخبار برگزیدهیادداشت
لینک کوتاه :