اطلاعات ملی در زمره مالکیت معنوی
به گزارش جهان صنعت نیوز: نمایندگان مجلس دیروز با ۱۹۹ رای با کلیات آن موافقت کردند. هدف مجلس از طرح مدیریت یکپارچهسازی دادهها و اطلاعات ملی، ایجاد بانک اطلاعاتی جهت استفاده همه کشور از دادهها عنوان شده است تا بتوان به «حکمرانی دیجیتال» نزدیک شد. این طرح منجر به حکمرانی حاکمیت و فراقوهای بر دادهها خواهد شد و قرار است استاندارد خاصی برای جمعآوری اطلاعات تدوین شود. بررسی طرح «مدیریت یکپارچه دادهها و اطلاعات ملی» پس از حدود شش ماه سرانجام در دستور کار صحن علنی مجلس قرار گرفت. پس از صحبت موافقان و مخالفان، نماینده دولت و کمیسیون این طرح به رای گذاشته شد و از میان ۲۰۸ رای ماخوذه، ۱۹۹ نفر (۸۹ درصد) با کلیات آن موافقت کردند و به تصویب رسید. این طرح پس از تنظیم، در کمیسیون صنایع و معادن مجلس به بحث گذاشته شد و کلیات آن در فروردین ماه ۱۴۰۰ به تصویب کمیسیون رسید. هدف کلی طرح مذکور، یکپارچهسازی تمام دادهها، منسجم کردن اطلاعات و مدیریت دولت و حاکمیت بر اطلاعات دستگاههای مختلف است و از سوی دیگر استاندارد خاصی برای جمعآوری در نظر گرفته خواهد شد.
«رضا تقیپور» عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس پیش از این در دفاع از طرح گفته بود: «هم اکنون بسیاری از سامانههای دولتی به صورت جزیرهای به مردم خدمات میدهند و به هم متصل نیستند. به همین دلیل مردم مجبور هستند برای گرفتن خدمات از هر یک از آنها، چندین بار اطلاعات خود را در سامانه آنها وارد و بارگذاری کنند. اما در صورت قانونی شدن این طرح، این سامانهها با هم یکپارچه شده تا از نظر اشتراکگذاری داده برای ارائه سرویسدهی به مردم، با هم در ارتباط باشند. در این طرح هدف، تجمیع سامانهها نیست بلکه ایجاد ارتباط برای به اشتراکگذاری داده هدف مورد نظر است.» آنطور که در این طرح آمده، کمیسیون دادهها و اطلاعات ملی (دوام) ذیل شورای عالی فضای مجازی تشکیل خواهد شد و اعضای این کمیسیون از سوی شورای عالی فضای مجازی مشخص خواهد شد. اگرچه کلیات این طرح به تصویب رسیده اما نمایندگان در حال بررسی تکتک مادهها و تبصرههای این طرح هستند.
نمایندگان موافق و مخالف درباره کلیات طرح یکپارچهسازی دادهها چه گفتند؟
الهیان- نماینده موافق: ضرورت این طرح بر همگان مشخص است. باید در عصر اطلاعات و ارتباطات شرایطی داشته باشیم تا با رویکردی تخصصی و با کمک متخصصان امر، حکمرانی دیجیتال بر دادهها و اطلاعات را برای نظام محفوظ نگه داریم. حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار شغل در فضای مجازی شکل گرفته و ۹ میلیون نفر در این فضا به امرار معاش مشغول هستند، از همین رو دادههای این افراد باید محفوظ بماند و از سرمایههایشان محافظت شود. امروز ۳۰ سامانه در کشور فعال هستند که به صورت پراکنده، مدیریت اطلاعات را برعهده دارند و باید تمامی آنها یکپارچه شوند. همچنین با توجه به اشتراکات این طرح با طرح نظام تنظیم مقررات، باید کمیسیون مشترک نیز آن را بررسی و تکمیل کند.
صباغیان- نماینده مخالف: در طرح یکپارچهسازی دادهها، یکپارچهسازی مدیریت واحد دادهها و اطلاعات را به کمیسیون دوام سپردیم. اما میزان اطلاعات، سطح دسترسی، مجازات کسانی که استنکاف میکنند و… در آن تعیین نشده است. همچنین اختیارات ویژهای به کمیسیونی داده شده که اعضا و نحوه اداره آن را مجلس تعیین نمیکند و بهتر است این موضوع به مجلس سپرده شود. (در فرآیند رایگیری مواد این طرح، این پیشنهاد تصویب نشد)
دهنوی- نماینده موافق: در دنیای امروز اگر دادههای صحیحی در اختیار نداشته باشیم، هیچ کاری در کشور به درستی پیش نمیرود. در حال حاضر دستگاههای مختلف مثل ثبت اسناد، امور مالیاتی، ثبتاحوال و… دادههای مربوط به خود را جمعآوری میکنند اما جایی برای مدیریت و یکپارچهسازی این دادهها در نظر گرفته نشده است. در حال حاضر برای ارائه یارانه به دهکهای مختلف، گرفتن مالیات از خانههای خالی و… با چالش روبهرو هستیم زیرا دادهها را تجمیع و یکپارچه نکردهایم. این موضوع باعث متضرر شدن مردم شده و پیشرفت کشور را به عقب انداخته است. کلیات طرح یکپارچهسازی دادهها یکی از نقاط درخشان کارنامه مجلس خواهد بود؛ داده یک دارایی ملی است اما اکنون دستگاههایی که اطلاعات مردم را دریافت میکنند به زیرمجموعههای خود داده و از طرق مختلف به درآمدزایی از آن اقدام میکنند.
توانگر- نماینده مخالف: یکپارچهسازی دادهها و اطلاعات خواست مقام رهبری است اما این قانون اشکالات متعددی دارد. طبق دستور رهبری، سیاستگذاری درباره فضای مجازی برعهده شورای عالی فضای مجازی است و کمیسیونها و کارگروههای خوبی در این شورا شکل گرفته که کار کارشناسی میکنند؛ اما در طرح فعلی، کمیسیونی دیده میشود که تخصصی نیست. همچنین در طرح مذکور، جرمانگاری وسیع و مبهمی دیده شده و در اختیار یک کمیسیون قرار داده که با قانون اساسی مغایرت دارد. همچنین دو وزارتخانه موظف شدند تا شناسه یکتای ملی را تا یکسال پس از تصویب این قانون، صادر کنند اما معلوم نیست این شناسه چیست!
نماینده دولت در مجلس: حکمرانی داده و اطلاعات چهار رکن اصلی دارد که نیاز به قانونگذاری دارد. در حال حاضر دستگاههای مختلف در ارائه و اشتراکگذاری اطلاعات استنکاف کرده اما کمیسیون دوام نیز ضمانت اجرایی کامل در این زمینه را ندارد. از همین رو با تصویب کلیات، دولت جهت اصلاحات لازم برای این طرح همکاری خواهد کرد. امیدواریم با اشتراکگذاری دادهها، دولت دیجیتال و سرویسهای هوشمند بیشتری را برای مردم فراهم کنیم.
نماینده کمیسیون صنایع و معادن: مشکلاتی که اکثر قوانین وضع شده در مجلس دارند این است که حکمرانی ما با چشمهای بسته انجام میشود و چالش اصلی نبود اطلاعات است. با این قانون، بخش خصوصی نیز میتواند در صورت نیاز، جهت دریافت داده درخواست دهد و طرح به آنها نیز کمک خواهد کرد. در حال حاضر بخش زیادی از اطلاعات در اختیار دولت است، بخشی نیز در اختیار قوه قضاییه و سایر دستگاهها است اما با طرح یکپارچهسازی دادهها، حرکتی فراقوهای انجام شده و همه بخشها با هم همکاری خواهند کرد.
پردازش دادهها باید با آگاهی کاربر انجام شود
در همین راستا غلامحسین اسلامیفرد مدیرمسوول پیشین روزنامه ایران در گفتوگو با «جهانصنعت» گفت: این طرح در شهریور ماه سال گذشته در صحن علنی مجلس اعلام وصول شد. با توجه به اطلاعاتی که مجلس از این طرح اعلام کرده است، حفاظت از اطلاعات و دادههای کاربران فضای مجازی هدف اصلی این طرح است. واقعیت این است که پردازش دادههای اشخاص گسترده است که جداسازی، طبقهبندی، اشتراکگذاری و انتشار این اطلاعات را شامل میشود. همچنین بخش بسیاری از مشترکین و کاربران با فضای مجازی آشنا هستند، که آن هم به دلیل وجود بیماری کرونا بود که استفاده از فضای مجازی بیشتر شد. عملا این طرح باید حقوق اشخاص و تمام افرادی که در این حوزه فعال هستند و از این راه کسب درآمد میکنند را حفاظت کند. وی در ادامه گفت: همچنین پردازش دادهها باید به شکلی باشد که با اطلاع و آگاهی شخص انجام شود. اگر این طرح با چنین رویکردی رو به جلو حرکت کند و خروجی این طرح به گونهای باشد که از اطلاعات و دادههای کاربران حفاظت کند، میتوانیم به این طرح خوشبین باشیم.
اسلامیفرد در ادامه افزود: همچنین اگر چنین طرحهایی در اختیار صاحب نظران و کارشناسان متخصص در این حوزه بررسی شود و از نظرات آنها استفاده شود اقدام مناسبی است. ولی اگر از هدف اصلی خود که حفاظت از دادههاست دور شود، ایرادات بسیاری را به دنبال خود میآورد. عملا باید این مسیر به گونهای حرکت کند که کاربران احساس نکنند که دادههای شخصی خود مخدوش شده است و بدون آگاهی و اطلاع آنها دادههایشان پردازش میشود.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهخواندنیدانش و فناوریلینک کوتاه :