تجارت نابرابر ایران و افغانستان

به گزارش جهان صنعت نیوز: بر اساس آنچه سخنگوی گمرک ایران اعلام کرده است، در سال گذشته چهار میلیون و ۱۸۷ هزار تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۸۳۹ میلیون دلار به کشور افغانستان صادر شد که نسبت به میزان صادرات در سال ۹۹ از لحاظ وزنی با کاهش ۴۰ درصدی و از لحاظ ارزش با حدود ۲۰ درصد کاهش مواجه بودیم.

اما با توجه به اینکه ایران در دوران پیش از طالبان حدود ۴۰ درصد از بازار افغانستان را در اختیار داشت، آنچه در حال حاضر اهمیت دارد این است که از این پس حجم مبادلات تجاری دو کشور به چه رقمی خواهد رسید و آیا در سال جاری نیز روند تجارت میان دو کشور نسبت به سال گذشته کاهشی خواهد بود یا خیر. در این خصوص حسین سلیمی رییس اتاق بازرگانی ایران و افغانستان با اشاره به اینکه پس از تسلط طالبان حدود سه ماه عملا ارتباط تجاری این کشور قطع شد که این امر بر میزان مناسبات تجاری این کشور اثرگذار بود گفت: پس از استقرار طالبان و باز شدن گمرکات دوغارون، هرات و میلک ارتباط تجاری برقرار شد، اما به حجمی که باید می‌رسید هنوز نرسیده است.

به گفته سلیمی، ‌در حال حاضر طالبان به دلیل مشکلات مالی که دارد، مبادلات تجاری این کشور هنوز به دوران قبل نرسیده است.
رییس اتاق بازرگانی ایران و افغانستان در خصوص اینکه برای سال جاری چه رقمی را برای حجم مبادلات دو کشور پیش‌بینی می‌کنید نیز عنوان کرد: برای سال جاری با توجه به اینکه طالبان با مشکلات بسیاری روبه‌رو است، پیش‌بینی می‌کنیم که رقم صادرات به این کشور به یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار برسد. متاسفانه آمارگیری از طرف کشور افغانستان مشکل‌ساز است، اما حدودی می‌توان گفت رقمی که برای سال جاری پیش‌بینی می‌شود صادرات به حدود یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار برسد.

افزایش ۲۰۰ درصدی واردات

در این باره همچنین روح‌الله لطیفی سخنگوی گمرک درباره میزان مراودات تجاری ایران و افغانستان در سال گذشته اظهار کرد: در سال گذشته چهار میلیون و ۱۸۷ هزار تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۸۳۹ میلیون دلار به کشور افغانستان صادر شد که نسبت به میزان صادرات در سال ۹۹ از لحاظ وزنی با کاهش ۴۰ درصدی و از لحاظ ارزش با حدود ۲۰ درصد کاهش مواجه بودیم.
وی با اشاره به میزان واردات از کشور افغانستان در سال ۱۴۰۰ گفت: باید به این موضوع توجه داشته باشیم که ورود هر گونه کالای مشابه تولید داخل از هر کشوری ممنوع است و عمده کالاهای قابل صادرات افغانستان هم از کالاهایی هستند که مشابه آن در کشورمان موجود است و تولید می‌شود اما با این وجود واردات از کشور افغانستان در سال گذشته حدود ۱۷ هزار تن به ارزش حدود ۵/۱۹ میلیون دلار بوده است.
سخنگوی گمرک ایران ادامه داد:‌ این میزان واردات از افغانستان در حالی است که در سال ۹۹، شش هزار و ۸۱۸ تن به ارزش چهار میلیون و ۱۷۳هزار دلار بوده‌ است. بنابراین میزان واردات از این کشور از لحاظ وزن حدود ۲۰۰ درصد و از لحاظ ارزش حدود ۳۶۰ درصد افزایش یافته ‌است.

دلایل کاهش میزان صادرات

لطیفی درباره دلایل کاهش میزان صادرات به افغانستان اظهار کرد: کاهش صادرات با توجه به شرایط کشور افغانستان در سال گذشته، طبیعی است. نکته اول این است که چند ماه شاهد بحران‌های این کشور در این کشور و در نزدیکی با مرزهای آن بودیم و صاحبان کالا با این ابهامات و نگرانی نسبت به ارسال و انتقال بار خود به مقاصد مختلف در کشور افغانستان مواجه بودند.
لطیفی افزود: از سوی دیگر در کشور افغانستان تغییر در حاکمیت رخ داد که این منجر به تغییر قواعد و قوانین تجاری این کشور شد. نکته مهم دیگر این بود که بسیاری از پروژه‌ها که از محل منابع دولتی یا بین‌المللی در این کشور در حال اجرا بودند، متوقف شدند یا تغییر پیدا کردند و به همین دلیل در اجرای آن وقفه‌ای ایجاد شد یا اساسا برخی از پروژه‌ها تعطیل شدند از این رو مصرف مصالح ساختمانی و عمرانی در این کشور کاهش پیدا کرد و طبیعتا در این شرایط میزان صادرات مصالح عمرانی و ساختمانی هم افت پیدا کرد.
سخنگوی گمرک ایران گفت: همچنین عدم ثبات و ابهامات از آینده این کشور باعث کاهش ساخت و ساز در این کشور شد و برخی از فعالان هم ساخت و ساز خود را در این کشور آغاز نکردند و همین باعث شد میزان صادرات مصالح کاهش یابد.

کاهش قدرت خرید مردم افغانستان

وی با اشاره به کاهش صادرات سایر اقلام از جمله کالاهای مصرفی و مواد غذایی تاکید کرد: در این مدت منابع درآمد پایدار در کشور افغانستان دچار تغییراتی شد و به دلیل تعطیل شدن برخی از مشاغل و کاهش درآمدهای مردم، اولویت مردم برای خرید و تهیه اقلام مورد نیاز تغییر کرد و با کاهش قدرت خرید مردم، طبیعی است که صادرات این اقلام و کالاهای غیرضروری از هر کشوری از جمله ایران به افغانستان کاهش یابد.
لطیفی با بیان اینکه به طور قطع ایجاد ثبات و امنیت در افغانستان و رونق اقتصادی در این کشور به نفع کشورهای همسایه و منطقه به ویژه ایران خواهد بود، گفت: اخیرا در اجلاس همسایگان افغانستان در چین، کشورها به موضوع برقراری امنیت و رونق اقتصادی در این کشور پرداخته‌اند و اگر این موضوعات مطرح‌شده، عملیاتی شود، افغانستان به رونق اقتصادی گذشته برمی‌گردد و در این شرایط کاهش صادرات کالاهای ایرانی به این کشور جبران
خواهد شد.
سخنگوی گمرک ایران افزود: در حال حاضر در صادرات برخی از کالاها به حالت عادی و روال گذشته برگشته‌ایم. با ثبات و برقراری آرامش در کشور افغانستان با کمک مردم این کشور و همراهی و همکاری کشورهای همسایه‌، روند تجارت با افغانستان به حالت عادی برمی‌گردد.

وی با تاکید بر اینکه کاهش صادرات ایران به افغانستان به معنای حضور کشور دیگری جایگزین ایران نیست، گفت: کاهش صادرات ایران به افغانستان به معنای عدم توجه کشورمان به بازار افغانستان جدید یا اینکه کشور دیگری جایگزین کالای ایرانی در این کشور شده، نیست بلکه متاثر از کاهش توان خرید مردم این کشور و توقف پروژه‌های دولتی و خارجی است که امید داریم با ورود شرکت‌های ایرانی در پروژه‌های معدنی، زیرساخت‌ها و تولید در این کشور سرعت بگیرد و منافع دو ملت را دربر بگیرد.