دلایل گرانی دارو/میراث نحس

به گزارش جهان صنعت نیوز:  موافقان حذف ارز ترجیحی قاچاق معکوس را دلیل این امر دانسته و مخالفان افزایش قیمت ده‌ها برابری دارو را نگران‌کننده می‌دانند.اما آیا دلیل اصلی گرانی داروهای خاص پیش از حذف ارز ترجیحی قاچاق معکوس است؟! زیرا براساس گزارش‌ها در حال حاضر برخی داروهای خارجی که نیمه اول سال گذشته از فهرست ارز ترجیحی به دلیل وجود نمونه مشابه داخلی از فهرست بیمه خارج شدند، حالا با افزایش چندبرابری قیمت مواجه شده‌اند. مثالش داروی اسپری سروتاید برای بیماران تنفسی است که مصرف بالایی از سوی افراد دارد و حالا از قیمت ۶۷ هزار تومان به ۴۹۵ هزار تومان رسیده است. البته براساس شنیده‌ها از داروخانه‌ها برخی از داروهای داخلی نیز با کمبود و افزایش قیمت مواجه شده‌اند.

این در حالی است که رییس سازمان غذا و دارو سال گذشته اعلام کرده بود که اگر افزایش نرخ دارو داشته باشیم طوری خواهد بود که اصلا مرم احساس نکنند!

با این حال افزایش قیمت دارو نه‌تنها متوقف نشده است، بلکه طی روزهای آینده دیگر اقلام دارویی خارجی و داخلی نیز گران‌تر‌ می‌شود.

 زیرا بعد از حذف ارز ترجیحی از برخی داروهای خارجی در سفارش‌های شش ماه گذشته تامین دارو با ارز نیمایی صورت گرفته و این مساله می‌تواند منجر به گرانی داروهایی شود که پیش از این با ارز دولتی در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌گرفت. این در حالی است که رییس‌جمهور دیروز در خصوص حذف ارز ترجیحی گفته است: «از اوایل سال به این فکر بودیم تا این موضوع را نیز به نحوی مدیریت کنیم که شوک اقتصادی وارد نشود و ثبات بازار حاکم باشد و به نحوی باشد که کار اقتصادی دنبال شده و اصلاح اقتصادی هم انجام شود.»

ضرورت اصلاح ساختار بیمه

در همین حال حمید خیری، رییس روابط ‌عمومی و عضو هیات‌مدیره انجمن داروسازان ایران درخصوص حذف ارز ترجیحی به «جهان صنعت» گفت: واقعیت این است که ارز ۴۲۰۰ با واقعیت‌های اقتصادی ایران تطبیق ندارد و گریزی جز عبور از آن وجود ندارد. بسیاری از کارشناسان اقتصادی و همچنین تولیدکنندگان و واردکنندگان دارو معتقدند که ارز ترجیحی در اقتصاد، مانند غده‌ای است که زمینه‌ساز فساد و رانت و سایر گرفتاری‌ها می‌شود و نیاز به جراحی و حذف دارد ولی این موضوع نباید بهانه‌ای شود که هزینه داروهای درمانی بیماران افزایش پیدا کند.

وی افزود: انتظار داریم که اگر سیاست دولت بر این مدار است که  از این به بعد ارز دولتی را به تولیدکنندگان و واردکنندگان دارو اختصاص ندهد، شرایطی فراهم کند که این یارانه از طریق سازمان‌های بیمه‌گر به بیماران اختصاص پیدا کند.

خیری اظهار کرد: مسلم است که وقتی ارز ترجیحی به تولیدکننده و واردکننده دارو پرداخت نشود، قیمت دارو افزایش پیدا می‌کند و این افزایش قیمت، برای بخش عمده‌ای از خانواده‌ها قابل تحمل نخواهد بود ولی قرار بر این بود که از طریق ساختارهای بیمه، این افزایش قیمت پوشش داده شود تا پرداختی بیماران، تغییری نکند. نکته قابل ذکر این است که داروخانه‌ها به عنوان آخرین حلقه از زنجیره دارویی کشور، نقشی در قیمتگذاری داروها ندارند و دارو را به نرخ مصوب در اختیار مردم قرار می‌دهند. وی ادامه داد: بنابراین این موضوع کاملا به ساختارهای بیمه و سازمان‌های دولتی ارتباط دارد که این زیرساخت را هرچه زودتر فعال کنند. البته نکته دیگری که در این میان وجود دارد نگرانی‌ بابت افرادی است که اصلا تحت پوشش هیچ بیمه‌ای نیستند و باید برای آن‌ها تدبیر شایسته‌ای ترتیب داده شود.

خیری افزود: البته توجه کنید که حذف ارز ترجیحی، گرفتاری‌های جدیدی را برای شرکت‌های دارویی ایجاد می‌کند، از قبیل احتیاج فوری به افزایش نقدینگی که در این خصوص هم باید نظام بانکی به کمک شرکت‌های دارویی بیاید.

حذف ارز ترجیحی بر قاچاق معکوس تاثیری ندارد

دکتر مصطفی معین، رییس انجمن آسم و آلرژی ایران نیز به «جهان‌صنعت» می‌گوید: مسلما در پی حذف ارز ترجیحی قیمت داروها گران‌تر از وضع موجود می‌شود. اما اینکه چرا این طرح عجولانه صورت گرفت به نوع نگاه مسوولان نسبت به کرامت انسان‌ها بستگی دارد. اگر آنها حق و حقوق اولیه انسان‌ها را که مهمترین آن حق سلامت جامعه است در اولویت قرار می‌دادند طبیعتا حذف ارز ترجیحی از دارو باید آخرین اقدام بود، نه اینکه حذف ارز ترجیحی را از دارو شروع کنند. در نتیجه امروزه نگاه مسوولان نسبت به مردم اینگونه نیست. مسوولان در شعار حرف از حفظ کرامت انسانی ایرانی‌ها می‌زنند ولی در عمل سلامت مردم اهمیت لازم را ندارد. بنابراین به نظرم حذف ارز ترجیحی از دارو برای مردم پیامدهای بسیار منفی دارد. زیرا این روزها مردم درگیر فقر و فلاکت هستند و اگر گرانی دارو مزید بر علت شود، قاعدتا آثار ناگواری در پی خواهد داشت.

وی با اشاره به نقش بیمه‌ها در پرداخت مابه‌التفاوت قیمت داروها تاکید: متاسفانه‌ها نقش بیمه‌های همگانی در ایران شعاری است، این بیمه‌ها در عمل پوششی ندارند و به تعهدات خود نیز عمل نمی‌کنند. بنابراین نباید درمورد پرداخت مابه‌التفاوت قیمت داروها از سوی بیمه امیدی داشت. زیرا این روزها وضعیت بیمه‌ها خوب نیست. البته اگر بیمه‌ها به آنچه در قانون اساسی است تعهد پیدا می‌کردند، می‌شد امیدی داشت ولی با وضعیت موجود به نظرم زیاد به بیمه‌ها نمی‌توان تکیه کرد. دولت از یک طرف و بیمه‌ها از سوی دیگر گرانی دارو را به مردم تحمیل می‌کنند، در این بین تکلیف مردم با خداست.

این استاد دانشگاه علوم‌پزشکی تهران با تاکید بر ۶ برابری قیمت داروها بیان کرد: در حال حاضر به دلیل کمبود دارو و زمزمه‌های گرانی دارو تعدادی از بیماران به خاطر نبود امنیت خاطر داروهای مورد نیاز خود را بدون آنکه نیاز واقعی داشته باشند، تهیه و احتکار کردند. از طرفی عده‌ای که به دنبال کسب منفعت‌اند داروهای بازار را جمع‌آوری کردند تا در زمان گرانی دوباره آنها را توزیع کنند که همین امر منجر به کمبود دارو نیز شده است. وقتی در جامعه‌ای ثبات اقتصادی نباشد، هر احتمالی را می‌توان داد.

او درخصوص اینکه مسوولان سازمان غذا و دارو به بهانه قاچاق معکوس حذف ارز ترجیحی از دارو را در اولویت قرار دادند، عنوان کرد: اگر چنین روش‌هایی در قاچاق معکوس تاثیرگذار بود، قاعدتا امروزه وضعیت بهتری داشتیم. چرا که به نظرم با افزایش قیمت دارو موضوع قاچاق معکوس حل نمی‌شود بلکه مشکلی به مشکلات دیگر اضافه می‌شود. زیرا مسوولان معضلات را به صورت ریشه‌ای حل نمی‌کنند. پزشکان برای حل یک بیماری رویکرد مشخصی دارند، هر پزشکی اول باید بیماری را به درستی تشخیص دهد و بعد از آن ریشه‌یابی کند تا بتواند از گسترش بیماری در بدن بیمار پیشگیری کند. این نوع درمان‌های به اصطلاح علامتی جواب نمی‌دهد. زیرا مشکلی به مشکلات دیگر افزوده و سرگردانی مردم برای تهیه داروهای حیاتی بیشتر می‌شود.

عدم پرداخت ۲ ماهه ارز ترجیحی به داروها

دکتر محمد عبده‌زاده، رییس هیات‌‌مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران درباره گرانی‌ داروهای خارجی هم پیش از این به «جهان‌صنعت» گفت: اسفندماه سال گذشته تاکنون وزارت بهداشت و کمیسیون قیمت‌گذاری سازمان غذا و دارو قیمت دارو را تغییر ندادند. طی دو ماه اخیر محصول جدیدی از ارز خارج نشده است. در نتیجه اگر داروی خارجی گران شده باشد از سال گذشته بود و قیمت‌گذاری جدیدی صورت نگرفته است. البته از انتهای بهمن ماه سال گذشته تاکنون ارز ترجیحی به داروها پرداخت نشده است. بنابراین شاید یکی از دلایل گرانی داروی خارجی همین امر باشد.

وی افزود: در هر صورت اگر ارز ترجیحی به صورت کامل از دارو حذف شود، شاهد افزایش قیمت داروهای داخلی و خارجی خواهیم بود. منتها قیمت داروهای وارداتی بیشتر از داروهای داخلی گران می‌شود. اثر ارز ترجیحی بر داروهای داخلی کمتر است، چرا که ارز ترجیحی به ۴۰ درصد داروهای داخلی یعنی همان مواد اولیه اطلاق می‌شود. البته ما بارها درخصوص افزایش قیمت داروهای حیاتی به مسوولان هشدار دادیم اما هنوز رویکرد مناسبی برای بیماران در نظر گرفته نشده است. زیرا اگر مابه‌التفاوت قیمت داروها را بیمه‌ها پرداخت کنند، یعنی بیمه پوشش ۹۰ درصدی پیدا کنند طبیعتا فشاری بر بیماران وارد نخواهد شد. اما اگر بیمه‌ها توانایی پرداخت مابه‌التفاوت را نداشته باشند قاعدتا بیماران برای تهیه دارو با مشکلات زیادی روبه‌رو می‌شوند.

رییس هیات‌مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران با اشاره به آمادگی بیمه‌ها اظهار کرد: دولت پیش از حذف ارز ترجیحی باید طی برنامه‌ای مدون پوشش بیمه‌ها را حداکثری می‌کرد و بعد از آن قیمت داروها را افزایش می‌داد تا مردم در پرداختی دارو با مشکل مواجه نشود. در هر صورت تصمیم‌گیری برای گرانی دارویی که قرار است به‌صورت وارداتی تامین شود، چند ماه قبل از توزیع در بازار و رسیدن به‌دست مصرف‌کننده صورت می‌گیرد، چرا که چرخه تامین آنها به جز داروهای فوریتی یک پروسه شش ماهه دارد؛ چهار تا پنج ماه زمان سفارش و واردات و یک تا دو ماه همزمان برای ورود داروی خارجی به بازار مصرف.

او درباره احتمال گرانی دوباره داروهای خارجی که سال گذشته افزایش چندبرابری قیمت را تجربه کردند گفت: چنین اتفاقی رخ نمی‌دهد مگر اینکه متغیرهای مربوط به تخصیص ارز و نوع ارز تخصیصی نرخ ارز نیمایی تغییر کند. عمده داروهایی که در روزهای اخیر شاهد گرانی آنها هستیم، همان داروهایی‌اند که در تابستان و اوایل پاییز سال گذشته از فهرست ارز ترجیحی حذف شده‌اند.

اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژه