چرا سرنوشت ماکرون ورای مرزهای فرانسه اهمیت دارد؟
دکتر صلاح‌الدین هرسنی *
دیروز دهم آوریل اولین دور انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه بود. دهم آوریل بدان جهت اولین دور انتخابات بوده است که طبق نظرسنجی‌ها و پیش‌بینی‌ها هیچ‌یک از نامزدها به ویژه امانوئل ماکرون رهبر حزب «جمهوری به پیش» و مارین لوپن رهبر حزب اتحاد ملی و راست‌افراطی نتوانستند در این تاریخ بیش از ۵۰ درصد کل آرا را به خود اختصاص دهند. بنابراین به جهت عدم کسب حد نصاب آرا دو نامزد دارای بیشترین آرا دو هفته بعد به مرحله دوم رای‌گیری در ۲۴ آوریل (چهارم اردیبهشت) راه خواهند یافت.
نظرسنجی‌ها و پیش‌بینی‌ها دلالت بر آن دارند که سناریوی انتخابات سال ۲۰۱۷ بار دیگر در دهم آوریل ۲۰۲۲در حال تکرار است و امانوئل ماکرون با مارین لوپن برای رسیدن و راهیابی به الیزه رقابت نزدیکی با هم دارند. همچنین این نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که اگر رویارویی نهایی سال ۲۰۱۷ میان ماکرون و لوپن تکرار شود، ۷۹ درصد از هواداران اریک زمور نماینده دیگر جبهه ملی و راست‌افراطی در انتخابات ۲۴ آوریل به لوپن رای خواهند داد. این رقم در میان هواداران ژان لوک ملانشون ۲۰ درصد است. به این ترتیب رویارویی ماکرون و لوپن با اختلاف کمتر نسبت به سال ۲۰۱۷، ۵۳ به ۴۷ درصد به نفع ماکرون خواهد بود. حال اگرچه شرایط ماکرون نسبت به انتخابات سال ۲۰۱۷ به خاطر خیز و گرایش مردم فرانسه به حزب اتحاد ملی و نماینده برجسته و مطرح آن یعنی مارین لوپن کمی افت کرده و در حالت ضعف قرار گرفته است، اما همین شرایط ضعف نگرانی‌هایی را بابت فقدان احتمالی حضور ماکرون در الیزه از سوی محافل بین‌الملل دامن زده است، به این معنی که به جهت رقابت نزدیک ماکرون و لوپن نتیجه انتخابات برخلاف نظرسنجی‌ها ورق بخورد و ماکرون نتواند به الیزه راه یابد. در این ارتباط مجله اکونومیست در سرمقاله جدید هفتگی خود اظهار کرده است که باخت احتمالی ماکرون به لوپن می‌تواند به مثابه یک داستان هشدار‌دهنده برای مرکزگرایان در همه جای جهان به ویژه برای مرکز گرایان رادیکال باشد. مرکزگرایان رادیکال ترم‌واژه جدیدی در علوم سیاسی است که اصل و اصالت آن به انگاره‌ها، اسلوب فکری و مرامنامه سیاسی جان‌اف کندی رییس‌جمهوری دهه ۶۰ ایالات متحده آمریکا تعلق دارد. این ترم‌واژه بیشتر برای توصیف آن دسته از نهادها و شخصیت‌های سیاسی و البته کلیدی جهان به کار می‌رود که قصد ایجاد اصلاحات بنیادی در نهادها را دارند. این ترم‌واژه همچنین اشاره به اعتقادی است مبنی بر اینکه راه‌حل‌های واقعی تنها مستلزم ایده‌آل‌گرایی و عواطف نبوده‌اند بلکه به واقع‌گرایی و عمل‌گرایی و مشخصا پراگماتیسم هم نیاز دارند. ضرورت انتخاب و پیروزی ماکرون در انتخابات۲۴ آوریل بدان جهت است که اگر ماکرون به عنوان تنها رهبر لیبرال جهان انتخاب نشود، جهان اسیر رهبرانی پوپولیستی خواهد شد که همه چیز را زیر لوای پوپولیست به محاق و امحا خواهند برد. این ادعا به چند جهت در حال قوت گرفتن است: اول آنکه بریتانیا در سال ۲۰۱۶ با رفراندوم برگزیت از اتحادیه اروپا خارج شد. خطر انتخاب دونالد ترامپ به عنوان یک ناسیونال‌پوپولیست در پسابایدن در راه است و خطر فزاینده پوپولیست زیر لوای ترامپیسم در نظام سیاسی ایالات متحده آمریکا منتفی نیست. اروپا در مرحله پوست‌اندازی برای پذیرش نسل جدیدی از رهبران پوپولیست آماده شده است و در سرتاسر اروپا، حتی در مکان‌های هوشیار مانند سوئد، دانمارک و آلمان پوپولیست‌ها در نظرسنجی‌ها بالا می‌روند. چپ‌های افراطی در یونان در حال قدرت‌گیری هستند. بنابراین اگر ماکرون انتخاب نشود، جهان از رهبران پوپولیست لبریز خواهد شد. از سوی دیگر اگر ماکرون در انتخابات ۲۴ آوریل به الیزه راه نیابد، هرگونه امید به تغییرات بنیادی و بازسازی جهان و نظم نئولیبرال به کمترین میزان خود کاهش خواهد یافت. ماکرون نماینده جهان نئولیبرال و مجری احیا و بازسازی و ترمیم آن است و برای اتحادیه اروپا ناجی وحدت و نظام‌سازی اتحادیه اروپا است و اگر او انتخاب نشود به معنای آن خواهد بود که اتحادیه اروپا بعد از خروج بریتانیا بخواهد یک گام دیگر به فروپاشی نزدیک شود. بنابراین انتخاب و پیروزی ماکرون می‌تواند امید‌ها را برای جهان لیبرال زنده کند. حال باید دید که آیا مردم فرانسه با نه بزرگ به لوپن اجازه خواهند داد که رویا‌های لیبرالیسم به سراب مبدل نشود. انتخابات۲۴ آوریل این روز را مشخص می‌کند.
* کارشناس مسائل بین‌الملل
اخبار برگزیدهیادداشتلینک کوتاه :