اسیدی شدن ریه زمین در اثر افزایش گازهای گلخانه‌ای
جهان صنعت نیوز – رئیس پژوهشگاه اقیانوس شناسی و علوم جوی اقیانوس‌ها را همانند جنگل‌ها، ریه زمین توصیف کرد و گفت: در چنین شرایطی با افزایش فعالیت‌های صنعتی، به دلیل افزایش گازهای گلخانه‌ای آب اقیانوس‌ها به سمت اسیدی شدن به پیش می‌روند و ادامه این روند موجب بر هم زدن اکوسیستم زمین خواهد شد.
اسیدی شدن اقیانوس‌ها به معنی بروز تغییر در مواد شیمیایی تشکیل دهنده آب‌های اقیانوس‌ها و همچنین دمای آنها به خاطر وجود دی‌اکسید کربن بیش از حد جو است. این تغییر در مواد شیمیایی، pH آب را پایین می‌آورد.
pH آب، میزان اسیدی یا باز بودن آب را نشان می‌دهد و میزان آن بین صفر تا ۱۴ است؛ هرچه pH به صفر نزدیک‌تر باشد آب اسیدی‌تر و هرچه به ۱۴ نزدیک‌تر شود، “باز”ی بودن آب را نشان می‌دهد.
در طول ۲۰ سال گذشته، pH اقیانوس‌های جهان در نتیجه انتشار دی اکسید کربن ناشی از فعالیت‌های انسانی به جو رو به کاهش است که این امر عامل بروز مشکلاتی عمده برای موجودات زنده دریایی شده است.
گاز دی‌اکسید کربن به طور طبیعی در جو وجود دا رد اما غلظت دی اکسید کربن جو از زمان انقلاب صنعتی افزایش یافته است؛ چراکه انسان‌ها در مقایسه با قبل سوخت‌های فسیلی بیشتری را می‌سوزانند. سوخت‌های فسیلی منبع اصلی دی اکسید کربن به شمار می‌رود. ا ین در حالی است که اقیانوس‌ها به طور مداوم با گازهای محیط وا کنش نشان می‌دهند ضمن آنکه تا نیمی از دی اکسید کربن جو را جذب می‌کنند. نتیجه این واکنش افزایش یون‌های هیدروژن در آب و کاهش یون‌های کربنات است. این واکنش همچنین به کاهش pH تا حدود یک دهم واحد منجر می‌شود و این عدد به معنی اسیدی‌تر شدن آب است.
ممکن است رقمی که گفته شد کوچک به نظر برسد اما موجودات زنده‌ای که به یون‌های کربنات وابسته هستند، تأثیر بسیار زیادی از این پدیده می‌گیرند. سطح pH آب در سراسر جهان ثابت نیست. بعضی از نقاط مانند شرق اقیانوس آرام pH پایین‌تری دارند در حالی که منطقه اقیانوس منجمد شمالی دارای pH بالاتری است.
ابطحی رئیس پژوهشگاه اقیانوس‌شناسی و علوم جوی در گفت‌وگو با ایسنا مطالعه در زمینه اسیدی شدن اقیانوس‌ها را یکی از برنامه‌های اصلی مرکز اقیانوس‌شناسی غرب آسیا دانست و افزود: این مرکز در پژوهشگاه اقیانوس‌شناسی مستقر است و از مراکز نوع ۲ یونسکو به شمار می‌رود.
وی موضوع اسیدی شدن اقیانوس‌ها را یکی از موضوعات مهمی دانست که در مقوله تغییر اقلیم مطرح می‌شود و ادامه داد: انسان و صنایع مقادیر زیادی گاز کربنیک CO2 را تولید می‌کند، این گازهایی که تولید و وارد چرخه زمین می‌شوند هم در جو اثرگذار است و هم اینکه در آب دریا حل می‌شوند و این امر منجر به کاهش PH آب اقیانوس‌ها می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه با کاهش PH، آب به سمت اسیدی شدن به پیش می‌رود، بیان کرد: مقدار PH ممکن است در مدت ۱۰۰ سال به یک دهم PH برسد و این مقدار کم بر تنوع زیستی و زندگی در اقیانوس‌ها به ویژه روی گیاهان و جاندارانی که در ساختار آنها کلسیم وجود دارد، تأثیرات زیادی بگذارد.
رئیس پژوهشگاه اقیانوس‌شناسی نمونه این جانداران را صدف‌ها و مرجان‌ها دانست و ادامه داد: از این رو موضوع اسیدی شدن اقیانوس‌ها از جمله موضوعات مهم برای اکوسیستم زمین است و لازم است مطالعات در خصوص آن انجام شود و اقدامات لازم برای پیشگیری و کاهش آن انجام شود.
ابطحی، با تاکید بر اینکه اقیانوس‌ها همانند جنگل‌ها ریه‌های زمین به شمار می‌روند، یادآور شد: اقیانوس‌ها نقش تنفس را در کره زمین بر عهده دارند؛ چراکه حدود یک سوم CO2 که انسان تولید می‌کند توسط انسان‌ها جذب می‌شود. این امر از یک سو میزان CO2 را کنترل می‌کند و از سوی دیگر تاثیر منفی بر روی آب دریاها و اقیانوس‌ها دارد.
وی اسیدی شدن اقیانوس‌ها را یک مساله جهانی دانست و بیان کرد: همه اقیانوس‌های جهان درگیر مساله اسیدی شدن هستند ولی مقدار آن در مناطقی که فعالیت‌های صنعتی و تولید گازهای گلخانه‌ای و تولید CO2 زیادی است، می‌تواند بیشتر باشد هر چند که این پدیده در کل اقیانوس منتشر می‌شود.
ابطحی، به وضعیت مرجان‌های خلیج فارس اشاره کرد و گفت: خلیج فارس از جمله مناطقی است که از تنوع مرجانی برخوردار است؛ چراکه مرجان‌ها در عرض‌های نزدیک به استوا بین ۲۸ درجه شمالی و جنوبی تشکیل می‌شوند از این رو خلیج فارس نیز از تنوع مرجانی برخوردار است و این مرجان‌ها در زمینه حیات خلیج فارس نقش مهمی دارند.
رئیس پژوهشگاه اقیانوس‌شناسی اضافه کرد: تغییرات اقلیمی و تاثیراتی که فعالیت انسانی بر روی خلیج فارس بر جای می‌گذارند؛ از جمله اسیدی شدن و مواد شیمیایی و برخی از فعالیت‌هایی که همراه با تخریب فیزیکی مرجان‌ها است. مانند کشتیرانی و لنگر کشتی‌ها و کشتی‌های صیادی و می‌تواند زیست مرجان‌ها را به مخاطره بیندازد.
ابطحی بیان اینکه مرگ مرجان‌ها در خلیج فارس رخ داده و گزارش‌های مربوط به آن موجود است، یادآور شد: یکی از پدیده‌های مرگ مرجان‌ها سفید شدگی آنها است. گرم شدن تدریجی آب، فعالیت صیادی و توسعه دریایی از جمله عوامل مؤثر در مرگ مرجان‌های خلیج فارس هستند.
رئیس پژوهشگاه اقیانوس‌شناسی در پایان اسیدی شدن آب خلیج فارس را یکی از موضوعات قابل پیگیری در گشت‌های تحقیقاتی دریایی این پژوهشگاه نام برد و گفت: تغییرات اکسیژن در خلیج فارس و دریای عمان، آلاینده‌ها و تنوع زیستی از جمله موضوعات مطالعاتی ما در گشت‌های تحقیقاتی است. با بررسی داده‌های به دست آمده در بازه زمانی زیاد می‌توانیم روند تغییرات در این محیط‌های دریایی را پایش کنیم.
لینک کوتاه :