تبعات طرح تفکیک جنسیتی پارک‌های تهران/ترفندهای نخ‌نما
به گزارش جهان صنعت نیوز: محمد آقامیری عضو شورای شهر تهران در واکنش به این بنر گفت: «بالای ۲۰۰ پارک مختص زنان و مادران و کودکان خواهد شد» و درباره این تصمیم نیز مدعی شد که به باور او، حضور مردان در پارک‌ها «به صلاح زنان نیست.»
این عضو شورای شهر تهران همچنین مدعی شد که «دلیل اجرای چنین طرحی، تقاضای زیاد مردم شهر تهران بوده و ما فقط خواسته مردم را اجرا کردیم.» وی شواهدی مربوط به این ادعای خود یا نظرسنجی در این مورد ارائه نداد. از سوی دیگر علیرضا زاکانی، شهردار تهران نیز پیش‌تر در توئیتی از آنچه «مناسب‌سازی» ۳۵۲ پارک در تهران برای مادران، کودکان، زنان و دختران» نامیده خبر داده بود.
بر اساس آمارهای منتشرشده، طرح تفکیک جنسیتی پارک‌های تهران در ماه‌های گذشته به‌صورت جدی از سوی زاکانی که از اواسط تابستان ۱۴۰۰ سکاندار شهرداری تهران شد، پیگیری شده است، تا جایی که بنا بر اعلام شهرداری تهران، از اواخر دی پارسال و شروع این طرح تا اواخر اسفند یعنی در کمتر از دو ماه، ۲۷ پارک «مادر و کودک» در تهران «بهره‌برداری» شده است.
شهرداری تهران پیش‌تر در یک گزارش رسمی اعلام کرده بود که تا پایان سال ۱۴۰۱ ، ۳۲۵ پارک محلی دیگر به زنان اختصاص خواهد یافت و ساخت دو پارک جدید در دستور کار قرار گرفته است و بر این اساس شمار پارک‌های اختصاصی زنان در پایتخت قرار است تا پایان امسال به ۹ مورد برسد.
محمد آقامیری، عضو شورای شهر تهران، روز شنبه گذشته به عنوان «دلیل» این تصمیمات همچنین مدعی شد که جلوگیری از «دزدیده شدن کودکان» می‌تواند دلیل دیگر ممنوعیت ورود مردان به این بخش‌ها از سطح شهر باشد. در همین حال برخی رسانه‌ها، روز یکشنبه با انتشار مطالبی از این طرح دفاع کرده‌اند، از جمله خبرگزاری مهر این رویکرد شهرداری تهران را «حاکی از توجه ویژه مدیریت شهری به موضوع مقام زن و رعایت شأن زنان» عنوان کرده است.
بسیاری از منتقدان این طرح را علاوه بر جداسازی زنان و مردان در فضای عمومی شهری، موجب جدا کردن اعضای خانواده از یکدیگر، همچنین محرومیت‌های عمومی مردانه و زنانه و نیز محروم شدن شماری از شهروندان مانند مردان سالمند و بازنشسته از دسترسی به پارک‌های محلی می‌دانند. برخی منتقدان نیز این اقدام شهرداری‌ها را با اقدام مشابه طالبان در هفته‌های گذشته مقایسه کرده‌اند.
البته اولین پارک زنان در پایتخت در سال ۱۳۸۶ و در زمان مدیریت محمدباقر قالیباف که از حامیان اصلی و مبدعان این طرح بود، ایجاد شد. قالیباف نیز در مراسم افتتاح این پارک که جداسازی‌ها در آن دو سال طول کشیده بود، گفته بود: «قبول ندارم پارک‌های مجزایی با عنوان پارک مختص زنان ایجاد کنیم، اما می‌توانیم در پارک‌ها نقاطی را آماده کنیم تا زنان بهتر و راحت در این مکان‌ها ورزش کنند.»
در سال‌های گذشته شهرداری‌های شهرهای دیگر نیز با الگوبرداری از شهرداری پایتخت، طرح تفکیک جنسیتی پارک‌ها را در دستور کار قرار داده‌اند، از جمله در روزهای گذشته ویدئوهایی از دیوارکشی در یکی از پارک‌های بجنورد با انتقادهای گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی مواجه شد.
اما دیروز ناصر امانی عضو شورای شهر تهران نیز در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا قرار است برای اجرای این طرح، حصارکشی یا دیوارکشی هم صورت گیرد، اظهار کرد: «من تاکنون از این پارک‌ها بازدید نکرده‌ام ولی ظاهرا قصدشان این بوده که دید نداشته باشد. به هر حال خانم‌هایی که به این مجموعه‌ها می‌روند، می‌خواهند لباس‌های خود را در بیاورند و ورزش کنند طبیعتا باید از دید نامحرم دور باشند. یک بخشی از پارک را می‌خواهند به مادرانی اختصاص دهند که با فرزند و بدون همسرشان به پارک می‌آیند.» این در حالی است که براساس گزارش‌های میدانی و اظهارنظرهای گروهی، زنان تمایلی به جداسازی مکان‌های عمومی ندارند و حتی برخی زنان و دختران حضور مردان را در کنارشان سبب ایجاد امنیت بیشتر بیان می‌کنند.
در همین حال دکتر علیرضا شریفی یزدی، روانشناس اجتماعی درخصوص تبعات جداسازی زنان از مردان در پارک‌ها به «جهان‌صنعت» گفت: اگر بحث زنانه- مردانه کردن پارک‌ها را جداسازی نگذاریم و به آن لقب انتخاب برخی زنان را دهیم، در حدی قابل قبول است. البته نه اینکه ۲۰۰ پارک را به زنان اختصاص دهند، بلکه بخشی از پارک را به آن دسته از زنانی که به این قضیه تمایل دارند، اختصاص دهند. اما نکته مهم در این قضیه این است که دقیقا کجا چنین موضوعی نظرسنجی شده است. کدام افراد در این نظرسنجی شرکت کرده‌اند که آقایان می‌گویند اکثریت مردم شهر خواهان تفکیک جنسیتی در پارک‌ها هستند. بنابراین هر طرحی که مستقیما با تفریح و زندگی مردم سروکار دارد باید انعکاس‌دهنده نظر مردم باشد نه عده‌ای خاص.
وی افزود: اگر شهرداری تهران به صورت عمومی نظرسنجی درخصوص تفکیک جنسیتی پارک‌ها انجام داده و اکثریت جامعه نیز با آن موافق بوده که این همه نظر مخالف در فضای مجازی چیست؟! به نظرم نظرسنجی انجام نشده و این امر تحمیل نظرات گروهی از افراد خاصی با انگیزه‌ها و دلایل متفاوت است.
این روانشناس اجتماعی در مورد تبعات روانی این طرح بر جامعه بیان کرد: نگاه جنسیتی به زنان در جامعه پیامدهای منفی در پی دارد، زیرا قبل از اینکه زنان را انسان بدانیم، آنها را با جنسیتشان قضاوت می‌کنیم. بنابراین براساس مطالعات چنین طرح‌هایی محکوم به شکست است، چراکه این طرح‌ها کاملا غیرکارشناسانه است، زیرا اجرای طرح‌های جداسازی خانواده‌ها از لحاظ روانی زن‌ها و شوهر‌ها را نیز از هم جدا می‌کند. از طرفی فضای تفریحات خانوادگی نیز منحل می‌شود.
او با اشاره به اینکه مسوولان با بیان چنین طرح‌هایی حواس‌ها را پرت می‌کنند، عنوان کرد: مسوولان نباید رفتارهایی انجام دهند که مردم دغدغه آنها را با طالبان شباهت‌سازی کنند. این روزها با رسانه‌ای شدن چنین طرح‌های دغدغه مسوولان برای مردم جالب شده است. در حال حاضر مهم‌ترین موضوع روز کشور مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم است، اینکه برخی از مسوولان مسائل اصلی کشور را رها کرده‌اند و چنین دغدغه‌های عجیبی دارند برای همگان سوال‌بر‌انگیز است. به نظرم مسوولان به صورت عمدی چنین طرح‌های پیش پا افتاده را بیان می‌کنند تا اتفاق‌های همانند فلفل‌پاشی بر صورت زنان به فراموشی سپرده شود، چراکه با بیان این طرح‌ها چندین هفته رسانه‌ها و مردم درگیر می‌شوند و همگی از مشکل اصلی زنان جامعه منحرف می‌شوند.
شریفی‌یزدی افزود: شهرداری تهران مسائل مهم‌تری برای پیگیری دارد و تمرکز آن در چنین طرحی نیز جالب است. شهرداری تهران در حال حاضر باید مشکل آلودگی هوا، حمل‌و‌نقل عمومی، مشکل ترافیک، خدمات شهرداری در حوزه جمع‌آوری زباله، مسائل حاشیه‌نشین‌ها، ساماندهی به وضعیت دستفروشان و هزاران معضل شهری دیگر که باید در اولویت شهرداری تهران باشد اما نیست را حل کند.
این جامعه‌شناس در آخر بیان کرد: در هر صورت به عقیده من چنین طرح‌هایی محکوم به شکست است و بیان آن از سوی مسوولان نیز انحراف افکار عمومی از مسائل اصلی به دلیل ناتوانی مدیران شهری برای رسیدگی به وظایف اصلی آنها است. از طرفی جامعه ایران به مرحله‌ای رسیده که با این طرح‌های نه‌چندان پخته به عقب برنمی‌گردد، زیرا مسوولان نمی‌توانند مانع رشد اجتماع شوند. به نظرم این طرح‌ها، طرح‌های دوره قاجاریه است. چنین طرح‌هایی فاصله بین جامعه و مسوولان شهری از جمله اعضای شورای شهر تهران و شهرداری تهران را افزایش می‌دهد. شهرداری تهران باید اولویت‌هایش را بشناسد و در راستای آنها قدم بردارد، زیرا طالبان نیز در بلند‌مدت با شکست مواجه می‌شود، مسوولان نباید رفتارهای آنها را الگوبرداری کنند.
اگر نگاه تفکیک جنسیتی ندارید، پارک جدید بسازید!
این در حالی است که مجید فراهانی عضو سابق شورای شهر تهران با موافقت از این طرح به تعداد انبوه آنها انتقاد کرد و به «جهان‌صنعت» گفت: این روزها در سراسر شهر تهران حدود ۲۲۰۰ پارک وجود دارد که این آمار قبل از شورای پنجم حدود ۱۸۰۰ بوده است. با توجه به اینکه این پارک‌ها در زیبا‌سازی شهر و تفریحات خانوادگی شهروندان نقش مهمی دارند، بنابراین در شورای پنجم اولویت بر توسعه فضای سبز در مناطق کمتر برخوردار و کمربندی شهر بود. از طرفی تعدادی از آنها تحت عنوان پارک زنان احداث شد و برخی نیز در دست احداث بود. طرح اصلی پارک زنان بر این شرط بود که در هر مرحله ۳۷۴گانه حداقل یک پارک زنان احداث شود، نه اینکه پارک‌های قدیمی محل‌ها به زنان اختصاص پیدا کنند.
وی افزود: اختصاص پارک‌های قدیمی محله به زنان اعتراض عمومی را در پی خواهد داشت، زیرا وقتی ساکنین محله‌ای مدام از پارک استفاده کنند نوعی حقوق مکتسبه‌ای برای آنها ایجاد می‌شود. بازنشستگان زیادی اوقات فراغت خود را در پارک‌ها می‌گذرانند. به همین دلیل اینکه پارک‌های موجود را حصارکشی کنند، ورود مردها به آن ممنوع شود، طبیعتا یک نوع نارضایتی جدی برای ساکنین محله ایجاد می‌کند.
فراهانی اظهار کرد: در هر صورت اصل توسعه فضای سبز برای زنان قابل دفاع است اما اینکه پارک‌های موجود محله را زنانه- مردانه کنند، قابل پذیرش نیست. اگر واقعا آقایان نگاه تفکیک جنسیتی ندارند، به جای اینکه پارک‌های موجود را جداسازی کنند، اقدام به تاسیس پارک‌های جدید برای زنان کنند، چراکه در حال حاضر در کنار پارک‌های عمومی، پارک‌های مختص به زنان نیز در سراسر تهران موجود است. اعتراضی نیز به آنها وارد نشده است.
اخبار برگزیدهلینک کوتاه :