دولت رییسی و تحول گرانی

گرانی و تورم جدی‌ترین مشکل مردم و دولت است و باید برای حل آن فکری کرد. در این راستا باید توجه داشت که یکی از ایراداتی که منتقدان به دولت آقای روحانی می‌گرفتند، شرایط معیشت و تورم و گره زدن مسائل اقتصادی کشور به برجام بود. از همین رو نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۴۰۰ در نطق‌ها و مناظرات روی حل مسائل اقتصادی تاکید کردند. آقای رییسی هم در این راستا وعده داد که مشکلات را حل کند.
امروز اما شدت و سرعت گرانی و افزایش تورم و قیمت‌ها به حدی رسیده که دیگر قابل انکار نیست و فرد فرد ملت فارغ از گرایش سیاسی و مذهب و… به این وضعیت معترض هستند. حتی حامیان جدی دولت و رییسی هم از جمله معترضان به این وضعیت هستند. ضمن اینکه در جریان اصلاحات نسبت به نقد این وضعیت اجماع وجود دارد.
در این شرایط نوع برخورد و مواجهه آقای رییس‌جمهور و وزرا با این شرایط مسائل قابل‌توجهی است. واکنش اولیه آنها انکار شرایط بود و می‌گفتند که چنین چیزی نیست و اگر هم جایی گرانی باشد به سرعت حل خواهد شد. تصور می‌کردند که با گفتار و دستور و بیانیه دادن می‌توان این موضوع را حل کرد اما متوجه شدند که این‌طور نیست و مردم نوع مواجهه آنها را مسخره می‌کنند لذا روش خود را تغییر دادند. الان از دو طریق برخورد می‌کنند. اول اینکه می‌گویند همه گرانی، تورم و مشکلات موجود حاصل عملکرد دولت قبل است و ما وارث خرابی‌ها و مشکلاتی هستیم که دولت قبل به بار آورده است لذا اعلام کردند که بانیان وضع موجود نباید در دولت بمانند. در واقع بهانه پیدا کردند تا تمام نیروهای فعال در دولت‌های گذشته را حذف کنند. این هم درحالی بود که شعار جدی آقای رییسی از ابتدا تاکنون فراجناحی بودن بود. نکته دوم اینکه اخیرا مدتی است از دست‌های پنهانی صحبت می‌کنند که پشت گرانی‌ها است! اینکه می‌خواهند چه کنند را نمی‌دانیم اما پیشنهاد می‌کنم اگر واقعا قادر به پیدا کردن این دست‌های پنهان نیستند لااقل از رمل و اسطرلاب استفاده کنند تا معلوم شود چه کسانی قیمت‌ها را یکباره چند برابر می‌کنند!
خطاب من اما به آقای رییس‌جمهور و وزرا است که باید به جای فرافکنی و متهم کردن دولت‌های قبل، همچنین کنار زدن خیل عظیم نیروهای باتجربه و کارآمد قدری واقع‌بینانه و منصفانه برخورد و قضاوت کنند. این منطقی نیست اینطور به صراحت بگوییم که هر کسی از قبل بوده، باید کنار برود! این رویکرد به نظر من جفاکارانه و غیرمنصفانه است.
پیشنهاد این است که اولا آقای رییس‌جمهور و همکارانشان بپذیرند که مساله تحریم در شرایط اقتصادی و زندگی مردم تا حدی موثر بوده است لذا تکلیف برجام را هر چه سریع‌تر مشخص کنند. اگر تیم مذاکره‌کننده ضعیف است که نیروهای قوی‌تر را برای مذاکره بفرستند. اگر هم واقعا به بن‌بست رسیده‌اند و راهی نیست این را رسما بگویند و مردم را معطل نکنند.
ثانیا این گرانی افسارگسیخته و تورم فزاینده بیش از آنکه معلول عملکرد دولت‌های گذشته یا تحریم باشد، از ضعف و ناتوانی این دولت نشات می‌گیرد. طبیعی است دولتی که نتواند نرخ‌ها را کنترل و معیشت مردم را تامین کند، ضعیف به حساب می‌آید، به خصوص در تیم اقتصادی. این موضوع را از همان اول که وزرا را انتخاب می‌کردند هم پیش‌بینی می‌کردیم. الان هم معتقدیم که اگر آقای رییس تغییر و تحول لازم را ایجاد نکرده و مسائل را حل نکند، در آینده نه‌چندان دور شاهد فاجعه بزرگی در کشور خواهیم بود لذا بهتر است که با گفتاردرمانی و اظهارات غیرمنصفانه با مسائل برخورد نکنند و با انتصاب مدیران و وزرا و حتی سطوح پایین تجدیدنظر کنند. همچنین لازم است که در سیاستگذاری‌ها تجدیدنظر کنند.
حرف این نیست که از اعضای دولت گذشته استفاده کنند. من که شخصا در دولت قبل هم حضور نداشتم و انتقاداتی را هم مطرح می‌کردم اما بالاخره درست نیست که افراد مجرب و کارکشته را حذف کنند. نمی‌گوییم که آنها را در دولت به کار گرفته و مثلا وزیر کنند اما حداقل می‌توانند که صاحب‌نظران را جمع کرده و از آنان نظرخواهی کنند. اینکه بگویند همه افراد قبلی نمی‌فهمیدند و خوب عمل نکردند غرور مسوولان را می‌رساند. نمی‌توان همه را حذف کرد و گفت که چهار تا نیروی صفر کیلومتر که هیچ تجربه کار و کارآمدی ندارند، همه چیز را می‌فهمند.
بر این اساس توصیه می‌کنیم که به جای جاروی نیروهای گذشته، از آنها دعوت کرده و نظرات آنان را جدا بگیرید و بررسی کنید. آنها را متهم نکنید تا آنها هم در مقابل دولت موضع بگیرند. من معتقدم که اگر دولت دست نیاز را به طرف صاحب‌نظران، نخبگان، اقتصاددانان دلسوز دراز کند قطعا به جمع‌بندی و نتیجه خوبی خواهد رسید.
نکته آخری اینکه طبق تجربه گفتاردرمانی در هرجایی هم که موثر باشد، در مسائل اقتصادی پاسخ نمی‌دهد. دستور دادن، فرمان صادر کردن و دیگران را متهم کردن صرفا فرافکنی است. بهتر است که به جای این رویه پاسخگو باشند. متاسفانه کسانی که باید پاسخگو باشند امروز خود مدعی شده و می‌پرسند که چرا اجناس گران شده‌اند! درحالی که خودشان باید بگویند که چرا گرانی درست کرده‌اند.
اصلا ضرورتی ندارد که روزی چند مرتبه سخنرانی کنند و حرف‌های غیرواقعی و نامربوط بزنند. بهتر است که کار کنند و به مشکلات جدی مردم که مشکل اشتغال و اقتصاد است بپردازند. تا این مسائل حل نشود، هیچ حرف دیگری در این مردم اثر ندارد. از قدیم گفته‌اند که شکم گرسنه خدا و پیغمبر هم نمی‌شناسد. آقای رییسی و دولت محترم او باید به جای گفتاردرمانی و متهم کردن دیگران و فرافکنی دنبال حل مسائل بروند. حل مسائل امکان‌پذیر است به شرط اینکه از آن نقطه‌ای که هستند قدری پایین آمده و کنار نخبگان قرار بگیرند و زمینی فکر کنند، حتما می‌شود که مشکلات را به خوبی حل کرد.

*دبیرکل حزب جمهوریت