چگونگی اصلاح نظام یارانه‌ای در سلامت، کشاورزی و تولید
جهان صنعت نیوز| بعد از دستور مقام معظم رهبری در رابطه با اهمیت اجرای اصلاحات اقتصادی و چارچوب کلی ساختاری بودجه، سازمان برنامه و بودجه نیز طرحی را در رابطه با این موضوع تهیه و تدوین کرد که در رأس آن کاهش وابستگی مستقیم بودجه به نفت وجود دارد.
طرح اصلاح ساختار بودجه اهدافی همچون تأمین منابع مختلف برای اداره کشور و کارایی کردن دولت، حمایت از تولید و اشتغال و ایجاد ثبات در اقتصاد کلان و همچنین ارتقای عدالت و بهبود معیشتی عمومی را دنبال می‌کند.
در برنامه‌ای که برای اصلاح بودجه پیش‌بینی شده چهار بخش مهم در دستور کار قرار دارد که تقویت نهادی بودجه، هزینه‌کرد کارا، درآمدزایی پایدار و ثبات‌سازی اقتصاد کلان و توسعه پایدار آن را تشکیل می‌دهد. که در رأس برنامه‌های مربوط به کارا کردن هزینه‌های دولت اصلاح نظام یارانه‌ای قرار دارد که خود چند بخش یارانه بیمه سلامت، کشاورزی و یارانه تولید را تشکیل می‌دهد که در کنار آن اصلاح یارانه‌های نقدی نیز مورد توجه است.
برنامه پیش‌بینی شده برای اصلاح نظام یارانه‌ای بر این تاکید دارد که افزایش ضریب اصابت یارانه‌های معیشتی و تولیدی به گروه‌های هدف منجر به بهبود کارایی سیاست‌های حمایتی دولت می‌شود و به توزیع عادلانه منابع آن خواهد انجامید. همچنین می‌تواند درجهت کاهش فشار بر بودجه دولت حرکت کرده و از تبعات تورمی احتمالی جلوگیری کند. در عین حال که بهبود الگوی مصرف و تولید را نیز به همراه خواهد داشت.
برنامه‌های اصلاح برنامه تحول سلامت
در اصلاح نظام یارانه‌ای طرح تحول سلامت مورد توجه قرار دارد. در این بخش به منظور ارتقای نظام‌های انگیزشی افراد در مواجه با طرح تحول سلامت و طراحی بودجه تراز برای تأمین مالی پایدار آن، که تضمین کننده کاهش هزینه‌های اقشار مختلف و به خصوص طبقات محروم و نیز جلوگیری از استقراض مستقیم یا غیرمستقیم از بانک مرکزی بوده و اثرات تورمی داشته باشد نیاز است تا سازوکار فعلی این طرح اصلاح شود.
به اعتقاد تدوین‌کنندگان اصلاح ساختار با انجام این اصلاحات ایفای تعهدات دولت به پزشکان، شرکت‌های بیمه، بیمارستان‌ها، شرکت‌های دارویی و تجهیزات پزشکی تضمین می‌شود و فرآیندهای خدمات درمانی و بهداشتی به صورت کارآمدتری اجرا خواهد شد.
بر این اساس برنامه پیش‌بینی شده در راستای اصلاح یارانه طرح تحول سلامت در سه بخش قابل بررسی است؛ طرح تحول سلامت از منظر نحوه‌ی انتخاب مشمولین و پوشش خدمات درمانی مورد بازنگری قرار بگیرد، نحوه تأمین مالی آن اصلاح شود و همچنین سازوکار تخصیص ارز یارانه‌ای دارو و تجهیزات پزشکی مورد بازنگری قرار بگیرد.
کاهش مداخلات و منابع دولت در کشاورزی
اما در بخش دیگر یارانه کشاورزی مورد توجه است و تاکید شده که حصول اطمینان از عدم استفاده بی‌رویه مواردی نظیر کودها، سموم، افزایش بهره‌وری و کاهش رانت‌های توزیع شده در طول زنجیره تولید، جلوگیری از تخریب محیط زیست و منابع آبی و افزایش انگیزه کشاورزان برای صادرات برخی از محصولات از مزایای افزایش کارایی سیاست‌های یارانه‌ای دولت در بخش کشاورزی است.
بنابراین برای ساماندهی یارانه‌های بخش کشاورزی برنامه به این صورت تدوین شده که اولاً فشار بر بودجه دولت و کسری ناشی از آن کاهش یابد و در مرحله‌ی دوم با کاهش مداخلات دولت در قیمت نهاده‌ها و محصولات کشاورزی زمینه‌های سو مصرف و کاهش انگیزه تولید کننده رفع شود و اگر کالایی با قیمت‌های تعادلی توان رقابت با مشابه خارجی را دارند، امکان صادرات آن نیز فراهم شود.
همچنین کارایی در تولید کالا و تأمین نیازهای حداقلی برای عموم مردم در اصلاح یارانه کشاورزی مورد توجه است.
اصلاح نظام یارانه تولید
بخش دیگر یارانه‌هایی که اکنون در دستور کار برای اصلاح قرار دارد، یارانه تولید است که با هدف جلوگیری از رفتار نامناسب تولید کنندگان و هدر رفت منابع و فشار بر شبکه بانکی نیاز است تا کارایی یارانه‌های تخصیص داده شده به بخش‌های تولیدی بهبود پیدا کند و برنامه‌ای تدارک دیده شود که بتواند سه موضوع اصلی را تضمین کند.
اول این‌که یارانه به جای بخش تولید به مصرف کنندگان اعطا شود تا بر اساس نیاز واقعی خود و نیز کیفیت مطلوب تولید کنندگان در یک فضای رقابتی انتخاب کنند و به عبارتی علمی‌تر برنده را مصرف‌کننده انتخاب کند نه دولت از سوی دیگر کمترین اختلال را در انگیزه بنگاه‌ها و بانک‌ها ایجاد کرده و از ایجاد بار مالی دولت و بانک‌ها اجتناب شود.
اقتصاد کلانپیشنهاد ویژه
لینک کوتاه :