اعتراضات اخیر و چالش‌های دولت/مرحله حساس و غیرقابل تحمل
به گزارش جهان صنعت نیوز: ایرنا گزارش داده که تجمع‌کنندگان با دخالت عوامل انتظامی متفرق شدند؛ دادستان عمومی و انقلاب دزفول اعلام کرد که ۱۵ نفر از کسانی که سعی داشتند تجمعات این شهر را به آشوب بکشند بازداشت شدند.
خبرگزاری دولت اضافه کرده که هم‌اکنون تجمعی در سطح کشور گزارش نشده و تجمعات محدود برخی شهرها نیز با دخالت عوامل تامین‌کننده امنیت و همکاری مردم پایان یافته است.
پایان یافتن اعتراضات اما دلیلی برای نادیده گرفتن شرایط حساس کنونی نیست. حضور آقای رییسی در میدان بهمن و سخن گفتن با مردم شاید توجه رسانه‌های دولتی را جلب کند اما برای مردم مرغ و لبنیات و روغن و… نمی‌شود. حضور رییس‌جمهوری که هیچ؛ آن یارانه‌ای که به شماری رسیده و به شماری نیز داده نشده هم دل مردم را آرام نمی‌کند. افزایش قیمت‌ها از یک سو، نگرانی از افزایش قیمت‌های آتی هم از سوی دیگر. اینها کم است، برخی مسوولان دولتی هم مدام نمک روی زخم مردم ریخته و طوری اظهارنظر می‌کنند که گویی مسوولیت‌شان عصبانی کردم مردم است.
شاید اوضاع به آن وخامتی که برخی رسانه‌های آن طرف آبی می‌گویند، نباشد اما به این امن و امانی‌ای که دولتی‌ها می‌گویند هم نیست. نمی‌توان دست روی دست گذاشت یا فکر کرد با سکوت و انکار، مسائل حل می‌شود. این وضعیت البته بیش از مردم ، دولت رییسی را به چالش خواهد کشید؛ دولتی که وعده ریشه‌کن کردن فقر می‌دهد و افزایش قیمت‌ها خط قرمزش بود، اکنون در شرایط خطیری قرار دارد.
همین است که سیاسیون حتی از جبهه اصولگرا به دولت توصیه می‌کنند متوجه وضعیت باشد و این همه صبوری و تحمل کردن‌های مردم را به معنی قابل تحمل بودن اوضاع نداند. ناصری ایمانی فعال سیاسی اصولگرا از جمله این کارشناسان است که در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» نسبت به ادامه رویه با این فرمانی که الان دولت پیش می‌رود، ابراز نگرانی می‌کند.
* بعد از افزایش قیمت‌های اخیر و بحث یارانه‌ها شاهد اعتراضاتی در برخی شهرها و رفتار هیجانی از سوی مردم بودیم که هم ویدئوهایش را در فضای مجازی دیدیم و هم خبرگزاری دولت درباره آن نوشت. نظر شما درباره اقدامات اقتصادی اخیر دولت و اعتراضات مردمی به آن چیست؟
برخی مسوولان امنیتی مربوطه که در مجلس و بیرون از آن طی چند ماه گذشته صریحا اظهارنظر کرده و گفته بودند که بعد از اجرای این طرح واکنش تندی از سوی مردم نشان داده نمی‌شود حالا باید پاسخ داده و بگویند که آیا در تحلیل‌های خود اشتباه کرده بودند یا چه؟!
البته این را هم باید بگویم که این حد از اعتراضات مردمی طبیعی است. بالاخره افزایش قیمت شدیدی در برخی اقلام سفره مردم به وجود آمده و اینکه تجمعاتی در برخی شهرها صورت بگیرد طبیعی است و نباید مورد تحلیل‌های خاصی قرار بگیرد. حتی اگر افزایش قیمت‌ها کمتر از این هم بود باید منتظر یک سری اعتراضات می‌بودیم.
برداشت من این است که دولت خیلی عجولانه این کارها را می‌کند و علت عجله دولت را نمی‌فهمم. به عنوان نمونه اگر این طرح بخواهد اجرا شود، باید بسیاری از مسائل روشن باشد مثلا اینکه به کدام دهک‌ها یارانه تعلق می‌گیرد و به کدام یک نمی‌گیرد، چقدر باید یارانه داده شود و… اما الان شاهدیم که به یک‌سری از مردم یارانه پرداخت نشده و یک سری در دهک اشتباهی قرار گرفته‌اند. حتی این مبلغ یارانه باید یک ماه قبل از اجرای طرح به حساب مردم ریخته می‌شد و… اصلا معلوم نیست که دولت چرا این اندازه با عجله عمل می‌کند.
* عاقبت این رفتار عجولانه چیست؟ همین اعتراضات مردمی که به نظر شما طبیعی است اگر پاسخ درخور و قانع‌کننده‌ای نگیرد، می‌تواند گسترده شود و به تکرار اتفاقاتی که قبلا هم تجربه شده انجامد. چطور باید این فضا را مدیریت کرد؟
مدیریت این شرایط برعهده دولت است. دولت نباید از خویشتنداری و صبر و تحمل مردم سوءاستفاده کند. مردم واقعا با فهم و شعور این شرایط را تحمل می‌کنند اما این به معنای آن نیست که این شرایط برایشان واقعا قابل تحمل است. دولت مدام درحال آزمون و خطا است. باید بگویند که چرا برای حذف یارانه از بین این همه یارانه‌هایی که در کشور پرداخت می‌شود از سفره مردم شروع کرده‌اند. الان یارانه گاز، آب و برق و… که خیلی سنگین‌تر از ارز ترجیحی است، در حال پرداخت است اما از سفره مردم شروع کردند! من گاهی اوقات احساس می‌کنم که دولت مورد کارشناسی‌های مشکوک قرار می‌گیرد. از سفره مردم شروع کرده‌اند و با این عجله و بدون بررسی‌های لازم! امشب آقای رییس‌جمهور سخنرانی می‌کند، آخر شب یارانه واریز می‌کنند و فردا طرح را اجرا می‌کنند! این همه عجله نشانه بی‌برنامه‌گی است. دولت می‌توانست با دقت بیشتر و یا به صورت پلکانی اقدام به حذف یارانه‌ها کند. همه اینها محل سوال است و با توجه به این نوع عملکرد، این مقدار از اعتراضات مردمی قابل درک است.
* در همین فضا شاهدیم که مسوولان اظهارات عجیبی دارند که مردم را بیشتر عصبانی کرده و این تصور را ایجاد می‌کند که برخی عامدانه می‌خواهند به شعور مردم توهین کنند. مثلا وزیری می‌گوید تا پایان سال فقر را کنترل می‌کنیم و سخنگویی هم می‌گوید که قدرت خرید برخی دهک‌ها افزایش پیدا کرده است! این رویه و رویکردها چه نتیجه‌ای دارد؟ اصلا اندیشیده شده یا از سر بی‌توجهی است؟
وقتی عملکرد دولت در خصوص اجرای طرح به این شکل است، آدم درباره این حرف‌ها و نظرات کارشناسی‌ای که می‌دهند هم دچار تردید می‌شود. سوال پیش می‌آید که آیا اصلا نظرات کارشناسی آنها درست است؟ مثلا من نشنیدم که یکی از مسوولان دولتی بیاید و اعلام کند که مثلا این رقم ۳۰۰ یا ۴۰۰ هزار تومانی بر چه اساسی محاسبه شده است، چرا ۲۰۰ یا ۶۰۰ هزار تومان نه؟! چطور آمار گرفته و فهمیده‌اند که میزان متوسط مصرف تخم‌مرغ و روغن و… چقدر است و این رقم کفاف خرید این میزان را می‌دهد یا نه؟ صرف نظر اینکه این افزایش قیمت‌ها حتما موجب افزایش قیمت سایر اقلام و کالاها نیز خواهد شد. همه اینها باید برای مردم توضیح داده شود اما چون توضیح داده نمی‌شود و کار کارشناسی پشت پرده‌ای وجود دارد نمی‌توان اطمینان و باور کرد که تورم ایجادشده، همان‌طور که می‌گویند تا پایان سال کنترل خواهد شد. ضمن اینکه علاوه بر کارشناسان دولت، از اقتصاددانان نیز باید پرسید که آیا این تورم مضاعف تا پایان سال قابل کنترل است یا خیر.
* فکر می‌کنید دولت رییسی با این فرمانی که پیش می‌رود، می‌تواند اعتراضات مردم و اداره کشور را آن‌طور که باید مدیریت کند یا اینکه روزهای سختی در پیش دارد؟
امیدوارم آنقدر توجه داشته باشند که بدانند محدودیت این تظاهرات‌ها به خاطر خویشتنداری مردم است نه اینکه مردم توانسته باشند از نظر مالی این شرایط را تحمل کنند. دولت اگر بخواهد به این شکل پیش برود و اقدامات بعدی را بر همین اساس انجام دهد، باید قدری احساس نگرانی کنیم.
* شما از یک رویه کارشناسی مشکوک صحبت کردید. این مشکوک بودن از نظر شما ناشی از چیست؟
اولا من بر اساس آمار و ارقامی که در اختیار دارم (آمار و ارقام مملکتی نه میدانی) در بسیاری از آمار و ارقامی که مسوولان دولتی می‌دهند تردید می‌کنم و می‌دانم که صحیح نیست. قاعدتا این آمار‌ها را کارشناسان مربوطه در دستگاه‌ها به مسوولان می‌دهند و بنابراین باید به این کارشناسی‌ها شک کرد. به نظر من آنها اگر بخواهند می‌توانند آمار درست بدهند. برداشت من این است که در بدنه دولت کارشناسانی وجود دارند که آمار و اطلاعات صحیحی به دولت نمی‌دهند و به نوعی کارشکنی می‌کنند. باید در این لایه جدا تامل کرد.
دوما آمار و اطلاعاتی به مجموعه مدیران عالی داده می‌شود اما آن مدیران عالی هم اطلاعات میدانی ضعیفی دارند و کم‌تجربه هستند. مثلا وزرای اصلی در حوزه اقتصاد از جمله وزارت صنعت، جهاد کشاورزی، وزیر اقتصاد و حتی رییس کل بانک مرکزی افراد کم‌تجربه‌ای هستند. گزارشات کارشناسی ناصحیح می‌تواند آنها را به اشتباه اندازد.
سوما اینکه نمی‌دانیم، تصمیم‌گیری‌ها در مجموعه دولت با اختلاف‌نظر در میان مدیران عالی‌رتبه و وزرا و معاونان رییس‌جمهور همراه است یا خیر. مجموعه این مسائل نگران‌کننده است و امیدواریم که آقای رییس‌جمهور توجه جدی به این مسائل داشته باشد.
* آقای رییس‌جمهور دیروز هم به میدان بهمن رفته و با مردم صحبت کرد. این قبیل رفتارها چقدر در شرایط موجود جوابگو است و می‌تواند جامعه را آرام کند یا به دولت کمک کند؟
رفتن به میدان بهمن به عنوان حرکتی برای اینکه رییس‌جمهور بخواهد حرف‌های مردم را بشنود و مردم هم احساس کنند که رییس‌جمهور کشور همراه آنها است، خوب است اما اگر آقای رییس‌جمهور تصور می‌کند که وقتی بعد از میدان بهمن، به ستاد تنظیم بازار تشریف برد، می‌تواند از اطلاعاتی که کسب کرده، استفاده کند و این اطلاعات به درد می‌خورد، اشتباه می‌کند.
* گفتید که لایه کارشناسی دستگاه‌ها در کار دولت کارشکنی می‌کنند، چرا چنین تصوری دارید؟
پاسخ به این سوال قدری سخت است. تصور می‌کنم کارشناسانی وجود دارند که در مجموع با این دولت از نظر جهت‌گیری‌های سیاسی و اجتماعی کلی همراهی ندارند، قدری هم از مدیرانی که در دستگاه مربوطه مدیر شده‌اند نارضایتی دارند و شاید آنها را ذی‌صلاح نمی‌دانند. بنابراین اطلاعاتی که می‌دهند قدری گمراه‌کننده است.
* یعنی می‌گویید که لایه کارشناسی که در دستگاه‌ها از دولت قبل باقی مانده چون از نظر سیاسی با مدیران دستگاه‌ها همسو نیست، عمدا کارشکنی می‌کند؟!
نمی‌گویم صرفا به این دلیل اما بخشی از مسائل ممکن است که دلیل سیاسی داشته باشد، بخشی هم ممکن است به این مربوط باشد که کارشناسان آنهایی که الان وزیر و مدیر شده‌اند را در این قد و قواره نمی‌بینند.
* این تحلیل شما این تصور را ایجاد می‌کند که تلاش دارید در هر شرایط دولت را تبرئه کرده و تقصیر را گردن جریان سیاسی رقیب اندازید!
من به بی‌تجربگی مدیران اشاره کردم و نام هم بردم. از این صریح‌تر بگویم؟
**مطلب دوم صفحه با کلیشه دیپلماسی **
«جهان‌صنعت» از رایزنی‌های مورا در تهران گزارش می‌دهد
بورل: مذاکرات از سر گرفته می‌شود
گروه سیاسی- انریکه مورا معاون جوزف بورل مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که از سه‌شنبه در تهران و مشغول رایزنی با مقامات کشورمان بود، دیروز ایران را ترک کرد و از قضا در فرودگاه فرانکفورت بازداشت شد!
او در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت: «توسط پلیس آلمان در فرودگاه فرانکفورت در مسیر بروکسل، که از تهران برمی‌گشتم، بدون هیچ توضیحی بازداشت شدم. یک مقام اتحادیه اروپا در یک ماموریت رسمی با گذرنامه دیپلماتیک اسپانیایی. پاسپورت و گوشی‌هایم را ضبط کردند.»
توضیح بیشتری در این باره داده نشد اما با واکنش‌هایی همراه بود. مثلا رضا نصری تحلیلگر مسائل بین‌المللی در صفحه توئیتر خود با اشاره به بازداشت موقت «انریکه مورا» هماهنگ‌کننده گفت‌وگوهای وین در بازگشت از تهران در فرودگاه فرانکفورت توسط پلیس آلمان نوشت: «با توجه به اینکه مبداء سفر انریکه مورا ایران بوده و گوشی‌های موبایل‌اش- که ممکن است حاوی اطلاعات مربوط به ملاقاتش در تهران بوده باشد- ضبط شده، جا دارد ایران از دولت آلمان نسبت به بازداشت موقت او توضیح بخواهد.»
ادامه مذاکرات
نکته مهم سفر مورا به تهران اما این قضیه نبود. او آماده بود که برای خروج مذاکرات هسته‌ای ایران از وضعیت فعلی راهکاری پیدا کند و به قول بورل آخرین گلوله برای احیای برجام استفاده کند.
وی با اشاره به سفر اخیر «انریکه مورا» معاون خود به تهران گفت: بر این باور است که این سفر موانع را در زمینه مذاکرات ایران بر سر رفع تحریم‌ها، برطرف کرده است. برای همین وقتی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیروز پیش از نشست گروه ۷ می‌گوید که «مذاکرات به تاخیر افتاده بود و حال از سرگرفته می‌شوند. چشم‌انداز برای حصول توافق نهایی وجود دارد» باید خوش‌بین شد و تصور کرد که سفر مورا به ایران که همزمان بود با آمدن امیر قطر که برخی آن را در راستای میانجیگری بین ایران و آمریکا قلمداد کردند؛ به کار آمده و مفید بوده است.
به خصوص که وزیر امور خارجه کشورمان نیز گفته «توافق خوب و قابل اتکا در دسترس است، اگر آمریکا تصمیم سیاسی خود را گرفته و به تعهداتش پایبند باشد.»
حسین امیرعبداللهیان دیروز در توئیتی با اشاره به سفر اخیر انریکه‌مورا هماهنگ‌کننده گفت‌وگوهای وین به تهران و رایزنی‌هایش با علی باقری مذاکره‌کننده ارشد ایرانی در صفحه توئیتر خود نوشت: «در توافق با آقای بورل، سفر آقای مورا به تهران و گفت‌وگوهایش با همکارم آقای باقری، فرصت مجددی بود تا بر ابتکارات برای حل موضوعات باقی‌مانده مذاکرات وین متمرکز شویم. توافق خوب و قابل اتکا در دسترس است اگر آمریکا تصمیم سیاسی خود را گرفته و به تعهداتش پایبند باشد. تماس‌ها ادامه دارد.»
درخواست مورا
اینکه مورا در تهران چه گفته و چه شنیده که حالا حرف از ادامه تماس‌ها و چشم‌انداز حصول توافق است را نمی‌دانیم. فقط اینکه معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در توئیتی خواستار توقف اعدام و آزادی یک جاسوس ایرانی- سوئدی شد.
مورا دیروز در صفحه توئیتر خود نوشت: «در این زمان که همچنان منتظر از سرگرفتن سفرم به بروکسل هستم، می‌خواهم خاطرنشان کنم در زمانی که تهران بودم بر لزوم توقف اعدام احمدرضا جلالی و آزادی وی به دلایل بشردوستانه شدم.»
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانلینک کوتاه :