قاچاق سوخت، مشکلی برای تمام فصول

به گزارش جهان صنعت نیوز:  معضل قاچاق سوخت پدیده‌ای نوپا و تازه نیست و سال‌هاست در خصوص نفت و فرآورده‌های آن وجود دارد‌. مسوولان کشور بارها راهکارهای مختلفی را برای جلوگیری از این معضل امتحان کرده‌اند اما موفق نشده‌اند. به طوری که هیچ‌گاه شاهد به صفر رسیدن قاچاق سوخت نبودیم.

معضل بیکاری و نبودن فرصت‌های شغلی پایدار در استان‌های مرزی محروم کشور موجب شده است تا افراد مرزنشین با سوخت بری امرارمعاش کنند. بیشترین سود حاصل از قاچاق سوخت را قاچاقچیان بزرگ به دست می‌آورند و افراد مرزنشین یا همان قاچاقچیان خرده‌پا‌، سود کمی به دست می‌آورند و خطرات بسیاری را هم به جان می‌خرند.

شاید یکی از راهکارهای مبارزه با قاچاق سوخت علاوه بر یکسان بودن قیمت سوخت در ایران و کشور‌های همسایه توسعه و رشد گردشگری و توریسم در مناطق مرزی کشور که باعث کاهش فقر و فشار اقتصادی افراد مرزنشین می‌شود باشد تا قاچاقچیان خرده‌پا از این کار بازداشته شوند و بالطبع باعث افزایش هزینه برای قاچاقچیان بزرگ و کاهش قاچاق به ویژه قاچاق سوخت در مناطق مرزی می‌شود.زیرا قاچاق سوخت بسیار سودآور است و بیشترین سود از آن به دست قاچاقچیان بزرگ می‌رسد. قاچاقچیان خرده‌پا نقش مهم و پرخطری را برای سوخت‌بری انجام می‌دهند. بنابراین با ایجاد فرصت‌های شغلی دائمی می‌توان نقش این افراد را بسیار کم‌رنگ کرد.

از طرف دیگر در شرایط سخت اقتصادی کشور و وضعیت نامطلوب معیشتی مردم، افزایش قیمت سوخت برای جلوگیری از قاچاق سوخت مناسب نیست. حتی در سال‌های گذشته هم با افزایش قیمت سوخت، شاهد توقف قاچاق سوخت نبودیم.

عبدالله هندیانی معاون پیشگیری ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» می‌گوید: با توجه به اختلاف نرخ سوخت در کشور ما و کشورهای همسایه، قاچاقچی‌ها به دنبال این هستند سوخت ما را که ارزان‌تر است خریداری کنند. این موضوع به خصوص در شرق کشور باعث خروج میزان قابل‌توجهی سوخت می‌شود.

وی افزود: در این راستا برای مقابله با قاچاق سوخت ابتدا باید قیمت سوخت در ایران بالاتر از کشورهای همسایه باشد تا قابلیت قاچاق نداشته باشد.

هندیانی با توجه به شرایط اقتصادی کشور و تصمیم دولت در ارتباط با عدم افزایش قیمت سوخت در کشور عنوان کرد: چون این تصمیم قرار نیست اجرایی شود، تنها یک راهکار می‌ماند و آن این است که برای ساماندهی و جلوگیری از قاچاق سوخت، طرحی به نام طرح رزاق را شروع کنیم.

وی ادامه داد: این طرح را ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با هماهنگی وزارت کشور‌، وزارت نفت و استان مربوطه اجرا کرده و به دنبال جلوگیری از خروج سوخت است. در واقع طرح رزاق کمک می‌کند تا وزارت نفت بتواند با قیمت مناسبی که در آن استان قابلیت داشته باشد و قیمت‌گذاری در هر استان، مدیریت سوخت داشته باشد.

معاون پیشگیری ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز تصریح کرد: فروش مستقیم وزارت نفت با همیاری شهرداری‌ها در آن استان‌ها انجام شود تا به نوعی از خروج سوخت ما که به صورت یارانه‌ای عرضه می‌شود، جلوگیری شود.

وی افزود: امیدواریم با مصوباتی که در ستاد تحریم وزارت نفت اتفاق افتاده و همین طور با هماهنگی که با استان شده است فرآیند جلوگیری از قاچاق سوخت که در سال گذشته هم این طرح را یک ماه به صورت آزمایشی اجرا کردیم، اتفاق بیفتد. در این رابطه سازمان‌های مربوط، آسیب‌شناسی‌های لازم را انجام داده‌اند. بنابراین امیدواریم در هفته‌های آینده برنامه‌ریزی‌ای که صورت گرفته اجرا شود تا از خروج سوخت به صورت غیرقانونی جلوگیری کنیم .

هندیانی گفت: در رابطه با افزایش صادرات هم باید گفت، شرکت نفت و شرکت‌های پایین‌دستی صادرات مربوط به خود را انجام می‌دهند و تغییر قیمت در سوخت نخواهیم داشت.

او افزود‌: باید تلاش کرد، شرکت‌هایی که در امر صادرات فرآورده‌های نفتی به صورت پتروشیمی‌ها یا هیدروکربنی‌ها کار می‌کنند را تقویت کنیم تا بتوانند در جهت خوبی صادرات خود را به سایر کشورها به صورت رسمی افزایش دهند.

به گفته وی برگزاری برنامه‌هایی مانند طرح رزاق می‌تواند باعث جلوگیری از خروج سوخت شود. ضمن اینکه هم باید در خصوص صادرات رسمی و هم در حوزه فروش سوخت به شهرهای فعالیت بیشتری داشته باشیم مرزی تا بتوانند کنترل لازم را انجام دهند.

تفاوت قیمت در مرزها

حسن مرادی کارشناس انرژی هم در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» می‌گوید: جراحی‌هایی از این دست لازم است که در اقتصاد انجام شود. تا زمانی که این جراحی‌ها انجام نشود، روال همان روال سابق است و نباید انتظار داشته باشیم قاچاق فروکش کند.

او افزود: به علت تفاوت قیمت سوخت در بیرون مرزها، ایران به یک ظرف مرتبطه تبدیل شده است. یعنی بشکه‌ای که پر از سوخت است و هر گوشه آن را که سوراخ کنند یا شلنگ بیندازند آب به سمت آن کشور جدید جاری می‌شود. بنابراین تصور کنید ایران یک کشتی پر از سوخت است و هر قسمت‌اش از هر کشور همسایه که شلنگ بندازند به آن سمت جاری می‌شود.

به گفته وی این موضوع باید یک بار برای همیشه حل شود‌؛ باید در مرزها با قیمت جدیدی بنزین را عرضه کنیم که قاچاق آن به صرفه نباشد یعنی دولت با قیمت بالا بنزین را عرضه کند و مصرف مردم را با کوپن و… جبران کند.

قدرت اجرایی محدود

عبدالرسول دشتی کارشناس انرژی هم در این رابطه به جهان‌صنعت می‌گوید: هر چقدر بنزین گران‌تر شود، قاچاق آن هم کمتر خواهد شد. در حال حاضر مجموعه پالایشی کشور حداکثر توان خود را به کار گرفته و از این بابت کمبود بنزین نداریم‌، تنها مشکل ما در خصوص بنزین، قاچاق این فرآورده است که آن هم به وزارت نفت و پالایش و پخش مربوط نیست و کار خاصی هم نمی‌تواند انجام دهد.

وی افزود: شاید بهترین راهکار، اجرای سامانه کارت هوشمند سوخت باشد که در حال حاضر در دستور کار قرار دارد. با این راهکار می‌توانیم به طور دقیق بفهمیم در هر ساعت و در لحظه کدام استان‌ها چقدر مصرف بنزین دارند. این بهترین راهکار مجموعه نفت بوده است اما در کنترل قاچاق نفت یا پالایش پخش کار خاصی نمی‌تواند انجام دهد چون در این زمینه قدرت اجرایی ندارند.

اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژه