ضربه به ثبات بورس

به گزارش جهان صنعت نیوز:  بررسی‌ها نشان می‌دهد روز گذشته گروه خودرو با ۱۱۹ هزار و ۸۶۵ معامله به ارزش ۱۰ هزار و ۵۰۸ میلیارد ریال در صدر گروه‌های بورسی قرار داشته است. اما نکته قابل توجه آنکه نماد خساپا در این روز توانسته است از دیگر هم‌گروهی‌های خود پیشی گرفته و در صدر نمادهای با بیشترین ارزش معاملات خرد روز گذشته قرار بگیرد.

نمادی که معاملات آن طی سه روز معاملاتی اخیر، مورد انتقاد اهالی بازار سرمایه قرار داشته است؛ ماجرا از این قرار است که صندوق حمایت و بازنشستگی کارکنان فولاد از روز چهارشنبه هفته گذشته تا دیروز به طور منظم تعداد بالایی از سهام خود در نماد خساپا را به صورت آبشاری عرضه کرده و روز گذشته با عرضه ۱۰۰ میلیون برگه سهم، تیر آخر را شلیک کرده است. این شیوه عرضه و رنج‌کشی صندوق فولاد در نماد خساپا، روز گذشته صدای اعتراض فعالان بازار را بلند کرد تا به آنجا که واکنش مدیریت نظارت بر بورس اوراق بهادار را هم برانگیخت و سیدمهدی پارچینی اعلام کرد که در صورت اثبات رنج‌کشی صندوق فولاد، با این موضوع برخورد خواهد شد.

بهنام صمدی کارشناس بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» این رویکرد صندوق فولاد را در حالت خوشبینانه، بر اساس نابلدی مدیران آن و عدم درک شرایط بازار سرمایه ارزیابی کرده است. به نظر می‌رسد بار دیگر بازار سرمایه در معرض آسیب‌های مدیران ناکارآمد و بیگانه با فضای معاملات بازار قرار گرفته و در صورت عدم بازنگری در این سیاست‌ها، فرصت اعتمادسازی فعلی به اعتمادسوزی بدل خواهد شد.

این روزها فعالیت‌های صندوق فولاد در بازار سهام حاشیه‌ساز شده است. این صندوق که یکی از سهامداران عمده نماد خساپاست، طی روزهای گذشته بخش بزرگی از سهام خود را به صورت آبشاری عرضه کرده است. رویکرد این صندوق در بازار سهامی که برای عبور از مرزهای تاریخی خود خیز برداشته و روزنه‌های امیدی برای جذب سرمایه را پیش روی خود می‌بیند، التهابات ناگواری را پدید آورده است. این رویکرد به سرعت از سوی اهالی بازار سهام شناسایی شد و مورد انتقاد قرار گرفت.

در همین ارتباط سیدمهدی پارچینی مدیر نظارت بر بورس اوراق بهادار در این باره اعلام کرد: موضوع مربوط به «فروش نماد سایپا با رنج منفی از سوی صندوق بازنشستگان فولاد» را نه تایید و نه تکذیب می‌کنم زیرا معاملات اشخاص را نمی‌توان قبل از اثبات افشا کرد. وی با این حال با تاکید بر اینکه مسوولان امر باید متناسب با عرضه و تقاضا اقدام به فروش کنند، عنوان کرد: با هر کسی با فروش رنج منفی نماد سایپا بخواهد بازار را تحت تاثیر قرار دهد، برخورد قانونی می‌شود. پارچینی ادامه داد: در صورت اثبات موضوع فوق، سازمان بورس و اوراق بهادار با آن برخورد قانونی خواهند کرد که شیوه برخورد هم متفاوت است؛ مسدود کردن آن کد و یا تغییر شیوه فروش، از جمله برخوردهای قانونی است که در این راستا انجام می‌شود و به شدت و ضعف آن تخلف هم بستگی دارد.

رویکرد شائبه‌برانگیز صندوق فولاد

از سوی دیگر همچنین روز گذشته گفت‌وگوی مدیرعامل صندوق بازنشستگی فولاد با سنا مورد توجه و انتقاد فعالان بازار قرار گرفت. حسین عامریان فروش سهام سایپا از سوی صندوق فولاد با رنج منفی را شایعه خواند و اظهار کرد: صندوق بازنشستگی فولاد به منظور پرداخت حقوق بازنشستگان و همچنین مقدار کسری خود طی چند روز اخیر اقدام به فروش سهام تحت مدیریت خود کرده است. او افزود: با توجه به اینکه نقدشوندگی در بازار سرمایه بالا است، صندوق بازنشستگی برای پرداخت حقوق بازنشستگان باید از بازار سرمایه کمک می‌گرفت.

به همین دلیل مقدار کمی از سهام سایپا را به فروش رساند که متاسفانه به دلیل شیطنت برخی افراد، حساسیت این اقدام از سوی صندوق، بسیار شدت یافت. عامریان همچنین با اتهام‌زنی به اهالی معترض بازار سهام عنوان کرد: برخی افراد با حاشیه‌سازی، فضا را برای این اقدام نامساعد کردند در صورتی که این صندوق سهامدار این سهم است و به هیچ عنوان خواهان خراب کردن این سهم نبوده و نیستیم. او با تاکید بر اینکه خواهان به حاشیه بردن سهم سایپا نیستیم اظهار کرد: متاسفانه برخی برای منافع شخصی خود به این موضوع دامن زده و برای آن حاشیه‌سازی کرده‌اند در صورتی که مشکل خاصی نیست و تمام حواس صندوق به این سهم است. مدیرعامل صندوق بازنشستگی فولاد در پاسخ به این سوال که چرا سهام سایپا در بازار بلوک و یا اختیارمعامله به فروش نرفته است، اظهار کرد: با توجه به اینکه حجم فروش بسیار کم بود، دلیلی برای این اقدام وجود نداشت. وی افزود: این موضوع یک سفارش فروش ساده بود که متاسفانه بخش زیادی از حاشیه‌سازی‌ها شانتاژ است و بخشی هم به بی‌تدبیری در شیوه اقدام فروش ما بر می‌گردد اما اساسا نیازی به این جوسازی‌ها نبود. عامریان در پایان ابراز امیدواری کرد: با بهبود بازار، شاهد ارزندگی بیشتر سهم سایپا خواهیم بود و شرایط بهتر از حال خواهد شد.

عامریان درحالی حاشیه‌سازی‌های صندوق فولاد طی روزهای اخیر را به گردن اهالی معترض بازار انداخته است که بر اساس رویه‌های عادی بازار، این صندوق می‌توانست تعداد بالای عرضه‌های خود را در قالب بلوک به خریداران عرضه و از التهاب‌آفرینی در بازار سهام پیشگیری کند. امری که مدیرصندوق آن را رد کرده و مدعی آن شده است که تعداد عرضه‌ها کمتر از میزان بلوک بوده است! از سوی دیگر همچنین صندوق فولاد در برخی نمادهای دیگر نیز صاحب سهام است و می‌توانست در راستای تامین نقدینگی، بخشی از سهام خود در این نمادها را نیز به عرضه‌های روزهای گذشته بیفزاید و فشار را از روی نماد خساپا بردارد.

رویکردی که صندوق فولاد به آن اعتنایی نداشته است؛ بر همین اساس می‌توان گفت رفتار صندوق فولاد در بازار سهام طی روزهای گذشته شائبه رنج‌کشی را تقویت کرده است؛ به ویژه آنکه طی هفته‌های اخیر زمزمه‌های واگذاری سهام دولت در خودروسازان نیز مطرح شده و برخی عنوان می‌کنند، رویکرد صندوق فولاد در نماد خساپا می‌تواند به واگذاری‌ها و تعیین قیمت بلوک مرتبط باشد. در همین حال نکته دیگر آن است که اگر چه تامین حقوق از محل دارایی‌های صندوق امری عادی و قانونی است اما این شیوه از عرضه‌ها به بهانه تامین نقدینگی غیرحرفه‌ای و آسیب زننده بوده و یادآور خاطرات تلخ دو سال گذشته برای سهامداران است.

عرضه بلوکی؛ راهکار تامین حقوق

بهنام صمدی کارشناس بازار سرمایه درباره رویکرد غیرحرفه‌ای صندوق فولاد در مورد خساپا به «جهان‌صنعت» می‌گوید: «اینکه صندوق بخواهد برای تامین حقوق، سهام بفروشد قابل درک است. در واقع به جای اینکه از دولت کمک بگیرند، برای پرداخت حقوق کارمندان از دارایی‌های خود استفاده کنند. اما عمده اعتراض فعالان بازار به روش فروش سهام بود. در واقع طی سه روز معاملاتی گذشته از چهارشنبه تا دیروز، صندوق فولاد در حال عرضه‌های سنگین سهام خود در نماد «خساپا» بوده است.

روز گذشته هم در همان ابتدای معاملات نزدیک به ۱۰۰ میلیون سهم عرضه کردند و سهم را صف‌فروش کردند که البته صف هم جمع شد. این روش عرضه کاملا غیرحرفه‌ای است.» او می‌افزاید: «وقتی می‌خواهند ۱۰۰ میلیون سهم بفروشند می‌توانند اعلام کنند یک بلوک سهام دارند و مطمئن باشید که گروه‌های خاصی برای فروش و جابجایی بلوک وجود دارند. قطعا اگر اعلام می‌کردند که می‌خواهیم ۱۰۰ میلیون سهام سایپا را بفروشیم یک خریدار برای آن پیدا می‌شد. اما این روش که بیایند در بازار خرده عرضه کنند آسیب زننده است مگر اینکه نیت دیگری داشته باشند. زیرا برای فعالان بازار قابل قبول نیست که ناگهان حجم بالایی از سهم را عرضه کنند و به رنج منفی بکشند و تابلو را هم به هم بریزند. اگر فقط نماد سایپا بود شاید آسیب کمتری وارد می‌شد اما کل بازار را تحت تاثیر قرار داد.»

عرضه پرهزینه

این کارشناس بازار سرمایه همچنین در ادامه با اشاره به وضعیت فعلی بورس عنوان می‌کند: «صندوق فولاد در حالی این اقدام را صورت داده است که بازار در یک محدوده حساس قرار دارد و شاخص آماده می‌شود که از مرز یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد عبور کند. چرا حالا که بازار دارد برای عبور از این مرز انرژی می‌گیرد، باید این گونه سنگ‌اندازی شود؟» صمدی با تاکید بر اینکه ما هم درک می‌کنیم که دوستان می‌خواهند حقوق بدهند اظهار می‌کند: «اما روش عرضه آنها ایراد داشته و از مسیر بسیار بدی عرضه شده و به بازار آسیب زده است. چقدر سهم فروخته‌اند؟ ۱۰۰ میلیون سهم؟ و ارزش آن چقدر می‌شود؟ دو میلیارد تومان؟ به خاطر چنین مبلغی چند هزار میلیارد تومان از ارزش بازار را طی دو روز کم کرده‌اند؟ هر چهار پنج درصدی که کم می‌شود چقدر از ارزش بازار را کم می‌کند؟» او با اشاره به اظهارات مدیرعامل صندوق فولاد تصریح می‌کند: «مدیرعامل صندوق فولاد هم مصاحبه کرده و گفته است که این اقدام در راستای تامین مقدار ناچیزی از حقوق کارکنان بوده است! واقعا آورده این کار به خسارتی که به بازار می‌زنند می‌ارزید؟ به نظر می‌رسد آقای مدیرعامل به رغم اینکه مدعی بورسی بودن هستند و شرایط را درک می‌کنند، درک کافی از وضعیت بازار ندارند و بهتر است افراد حرفه‌ای‌تری را برای دست‌کم فروش سهام خود استخدام کنند!» صمدی تاکید می‌کند: «بسیار راحت بود که اعلام می‌کردند و ۱۰۰ میلیون از سهام خود را در عرضه بلوکی به فروش می‌رساندند. با توجه به وضعیت بازار قطعا این بلوک به فروش می‌رسید و نیازی نبود به این خاطر، جو بازار را ملتهب کنند.»

تنظیم قیمت واگذاری؛ از شایعه تا واقعیت

همان‌گونه که پیشتر نیز در این گزارش مطرح شد، برخی فعالان بازار شائبه‌های دیگری را درباره دلایل رویکرد صندوق فولاد مطرح کرده‌اند؛ صمدی در این باره می‌گوید: «شائبه مطرح شده البته یک احتمال است. آن طور که اعلام شده قرار است این دارایی‌ها و در واقع سهام خودرویی‌ها واگذار شوند؛ در این مسیر قیمت تابلو می‌تواند بسیار بااهمیت باشد. البته صندوق فولاد یکی از سهامداران عمده سایپاست و قاعدتا نیت فروش ندارد اما ممکن است یکی از دلایل آن هم همین فروش و واگذاری پیش‌رو باشد و به این ترتیب می‌خواهند قیمت بلوک را کنترل کنند.» این کارشناس بازار سرمایه می‌افزاید: «البته تاکید می‌کنم این فقط یک احتمال است و نباید به کسی اتهام زد که قصد خرابکاری دارند و خود من هم این را رد می‌کنم که چنین اقدامی با این قصد و به صورت تعمدی انجام شده اما بحثی است که مطرح می‌شود.» او اضافه می‌کند: «در واقع به نظر می‌رسد که بی‌تجربه عمل کرده و بازار را به هم ریخته‌اند. باید سعی می‌کردند که اگر اقدامشان در راستای تامین حقوق کارکنان هم بوده یک مقدار حرفه‌ای‌تر عمل می‌کردند.» صمدی تاکید می‌کند: «روز گذشته هم اگر حتی همان صد میلیون را به صورت خرد اما آرام‌آرام عرضه می‌کردند قطعا کل بازار آن را جذب می‌کرد و هیچ اتفاق منفی در بازار نمی‌افتاد. اما اینکه در همان ابتدای روز ناگهان ۱۰۰ میلیون سهم را عرضه کرده و تابلو را به رنج منفی بکشند، بازار هم پس می‌کشد و شرایط بازار هم ملتهب می‌شود. آن هم در شرایطی که بازار آمادگی دارد از محدوده‌ای که دو سال است در آن بازی می‌کند و بارها از آن مرز بازگشته است، عبور کند؛ یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد محدوده‌ای است که بازار چندین بار تلاش کرده از آن عبور کند اما موفق نشده است. در واقع باید حرفه‌ای‌تر عمل شود و شرایط بازار را درک کنند.»

اخبار برگزیدهاقتصاد کلانبانک و بیمهپیشنهاد ویژه