پاندمی یا اندمی کووید؟!
دکتر بهاران فرخنده‌مهر *
همان‌طور که روزهای قبل پروفسور آنتونی فائوچی توضیح دادند پاندمی کووید در آمریکا تمام شده است ولی در سایر کشورهای جهان با احتمال رو به کاهش هنوز تمام نشده است. ما در جایی بین دو حالت پاندمی (همه‌گیری) و اندمی (بومی) شدن هستیم.
آنچه پزشکان و سیستم بهداشتی در مورد ویروس کرونا می‌گویند، این است که زمانی ویروس کرونا اندمی می‌شود که ما با آن زندگی کنیم و به نوعی هیچ اختلالی در زندگی ما ایجاد نکند و کاملاً شبیه یک سرماخوردگی معمولی و با همان شدت و بدون عوارض خاص ایجاد شود.
پاندمی نه‌تنها باعث ایجاد محدودیت‌های شدید برای بیماران و باقی ماندن آنها در قرنطینه می‌شود، بلکه موجب بستری شدن و مرگ و میرهای بسیار زیاد می‌شود. احتمالا ما تعداد ویرانگر موارد بستری شدن و مرگ و میر را مانند دوره‌های قبل، به علت وجود واکسن و داروهای ضدویروس و ایجاد ایمنی در بدن انسان‌ها تجربه نمی‌کنیم اما هنوز به طور کامل از پاندمی خارج نشده‌ایم و به اندمی تبدیل نشده‌ایم. به گفته کارشناسان WHO ما تا چند سال آینده با افزایش امواج کرونا روبه‌رو خواهیم شد اما اینکه بتوانیم بگوییم در چه زمانی اندمی شدن ویروس صورت می‌گیرد بسیار سخت است. ممکن است در آینده با واریانت جدید از ویروس کرونا مواجه شویم که بسیار کشنده باشد و بتواند از ایمنی ایجادشده در بدن افراد فرار کند در آن زمان باید قطعا از صفر شروع کنیم. می‌بینیم که کروناویروس هنوز وجود دارد و می‌تواند باعث بستری شدن و مرگ و میر در انسان‌ها شود. از دلایل دیگر که دانشمندان قطعا نمی‌توانند بگویند که ویروس کرونا اندمی شده یا خیر این است که به سطح قابل قبول و مشخصی از انتقال ویروس کووید نرسیده‌اند. در مورد اندمی شدن هم باید سطح قابل قبول و مشخصی از ویروس را برای اندمی شدن بدانیم تا بفهمیم که چگونه در زمان معینی از سال با احتمال پایینی با آن روبه‌رو خواهیم شد مثلا در مورد ویروس آنفلوآنزا این عدد کاملا مشخص است و انتظار افزایش موارد را در طول سال در ماه‌های مشخص و در بخش‌های خاصی از کشور خواهیم داشت بنابراین با افزایش موارد شدید و بستری شدن و مرگ و میر مواجه نخواهیم شد. اما در مورد ویروس کرونا این عدد و برآورد هنوز معلوم نیست و مشخص نیست که آیا کووید این قابلیت اندمی شدن را دارد؟! همه ما دوست داریم برای همیشه با کوید خداحافظی کنیم و تمام شود، اما چیزی که کاملا واضح است کووید با ما خداحافظی نمی‌کند. هنوز هم باید محتاط باشیم و برای رسیدن به اندمیک شدن ویروس ایمن شویم و بهترین و موثرترین راه ایمن شدن واکسیناسیون است.
واکسن‌ها به طور یقین در کاهش پاندمی و کاهش مرگ و میر بیماران کرونایی و کرونا نقش داشته‌اند. میلیارد‌ها نفر به طور ایمن علیه کووید ۱۹ واکسینه شده‌اند و تمامی موارد تشکیل‌دهنده واکسن‌های کووید۱۹ به طور دقیق آزمایش شده‌اند و بی‌خطر هستند. واکسن‌های MRNAکووید ۱۹، خطر ابتلا به عفونت و بیماری شدید ناشی از کووید را کاهش می‌دهند. براساس گزارش منتشرشده از CDC، ۹۳ درصد از زنان بارداری که در سال ۲۰۲۱ با علائم کووید ۱۹ در بیمارستان بستری شده بودند، واکسن کرونا را دریافت نکرده بودند. پس تمام کسانی که باردار یا شیرده هستند یا قصد بارداری دارند باید واکسن بزنند تا خود و کودکانشان را در برابر کووید ایمن کنند. رییس سازمان بهداشت جهانی WHOسیاست «کووید صفر» در چین را مورد انتقاد قرار داد و اعلام کرد با توجه به رفتار ویروس، این روش ناپایدار است. دکترتدروس آدهانوم (رییس WHO) می‌گوید: از این موارد ابتلا به کووید ۱۹ در حدود ۵۰کشور، نوسانات این ویروس را برجسته‌تر می‌کند. درحال حاضر بستری شدن و مرگ‌و‌میرها به سرعت موج‌های قبلی افزایش نمی‌یابد. ساب‌واریانت BA.2 در سراسر جهان غالب است اما BA.4 و BA.5 در آفریقای جنوبی شیوع بسیار زیادی دارد. واکسینه شدن و ابتلای قبلی به کرونا و ایجاد مصونیت باعث کاهش موارد ابتلا می‌شود اما این قانون در نقاطی که هنوز پوشش واکسیناسیون کم است، مصداقی ندارد.
WHO همچنان تلاش می‌کند که تمامی کشورهای جهان به پوشش ۷۰ درصدی واکسیناسیون جمعیت خود، به ویژه افراد در معرض خطر دست یابند. برخی از کشورها تا اواسط سال ۲۰۲۲ به این حدنصاب نخواهند رسید و می‌توانیم درخطر افزایش ابتلا و مرگ‌ومیر قرار بگیریم که می‌تواند نظام سلامت را از پا در آورد و باعث عقب‌گرد سیستم سلامت در تمامی مسائل شود. پس پاندمی تمام نشده است و ما به همکاری همه کشورهای دنیا برای واکسیناسیون و دستیابی به تست‌های کرونا و درمان آن نیاز داریم.
دکتر سویاسوآمیناتان کارشناس ارشد WHO می‌گوید که تمامی واکسن‌ها موثر هستند و به ویژه کودکان بالای پنج سال و نوجوانان بهتر است واکسن دریافت کنند، تا هم شدت بیماری در آنها کاهش یابد و هم چرخش ویروس درجامعه کاهش یابد و هم کاهش ریسک خطر پس از بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها وجود داشته باشد. در کودکان ممکن است التهاب بسیار شدیدی پس از ابتلا به کووید (MIS-C) ایجاد شود که بسیار پرعارضه است. پاندمی کووید هنوز تمام نشده است، واکسیناسیون (هر سه دوز و دوز بوستر) و ماسک زدن را جدی بگیریم و ادامه دهیم.
* متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری
اخبار برگزیدهیادداشتلینک کوتاه :