انفعال دولت؛ پاشنه آشیل پالایشی‌ها
به گزارش جهان صنعت نیوز: موجی که در آخرین روز معاملاتی هفته، نمادهای گروه فرآورده‌های نفتی را یکپارچه سرخپوش و با افتی ملموس مواجه کرد. این در حالی است که به دلیل رشد قیمت نفت طی سه ماه اخیر، پیش‌بینی می‌شد کرک اسپرد این صنایع نیز صعودی باشد و به افزایش سود این گروه منجر شود. بر همین اساس گروه فرآورده‌های نفتی طی سه ماه گذشته به شدت مورد توجه معامله‌گران قرار گرفته و در آستانه برگزاری مجامع و دوره تقسیم سود، سهامداران زیادی را به سمت خود جلب کرده بود. «جهان‌صنعت» در گفتوگو با تحلیلگران بازار سرمایه چالش‌های این گروه در تنظیم صورت‌های مالی و تقسیم سود را در سایه بی‌توجهی دولت و وزارت نفت به روال قانونی شفاف‌سازی شرکت‌ها بررسی کرده است.
در حالی که روز سه‌شنبه هفته گذشته شاخص کل بورس توانسته بود سد مقاومتی ۶/۱ میلیون واحدی را درهم بشکند و به ارتفاعی دست یابد که بیش از ۲۰ ماه قبل در آن قرار داشت، روز چهارشنبه ورق بازار برگشت تا با انتشار شایعاتی در مورد سود صنایع پالایشی، گروه فرآورده‌های نفتی یک‌دست سرخپوش شود و شاخص کل را نیز به همراه خود پایین بکشد. بر همین اساس در پایان معاملات روز چهارشنبه بازار سهام،گروه فرآورده‌های نفتی یک افت تاریخی را تجربه کرد و سهام تمامی نمادهای این گروه فرو ریخت. طی دو روز گذشته شرکت‌های پالایشی گزارش‌های خود را روی کدال منتشر کرده‌اند؛ گزارش‌هایی که عموما شایعات را تایید می‌کند و مشخص نیست که ارقام دقیقی که در شایعات فضای مجازی اعلام می‌شد چگونه پیش از انتشار رسمی گزارش، منتشر شده است! بدین ترتیب گروه پالایشی در روز چهارشنبه با فشار فروش مواجه شد و به نظر می‌رسد تا زمان شفاف شدن گزارش‌ها و اعلام نرخ نفت خام از سوی دولت، نوسان در این گروه ادامه یابد. عدم اعلام نرخ خوراک پالایشگاه‌ها از سوی وزارت نفت و شرکت ملی پالایش و پخش چالشی است که هر ساله سهامداران گروه پالایشی بازار سرمایه با آن روبه‌رو هستند. در سال جاری به دلیل پایداری قیمت نفت در کانال ۱۰۰ دلاری برای مدت حدودا سه ماه، پیش‌بینی می‌شد که سود پالایشگاه‌ها افزایشی باشد. با این حال اما به دلیل تعلل وزارت نفت صورت‌های مالی این صنعت با ابهام روبه‌روست و نرخ‌ها و سود ذکر شده در صورت وضعیت‌ها بر اساس نرخ‌های قبلی اعلام شده است. «ناصر عاشوری دبیر کل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پالایش نفت به سنا گفته است با توجه به نزدیک شدن زمان برگزاری مجامع انتظار ما از وزارت نفت این است تا هر چه زودتر قیمت نهایی نفت خام را در راستای سهولت کار شرکت‌های پالایشی در زمینه بررسی صورت‌های مالی خود و نیز انتشار آنها در سایت کدال اعلام کنند. به گفته او شرکت‌های پالایشی هر سال با این مشکل مواجه هستند و به نظر می‌رسد که با توجه به چالش‌های ایجاد شده، هر چه زودتر قیمت نفت خام برای انتشار صورت‌های مالی شرکت‌های پالایشی اعلام شود که در این صورت می‌توان شاهد نتیجه مثبت این اقدام در انتشار صورت‌های مالی باشیم. عاشوری همچنین خبر داده است که هفته گذشته هم جلسه‌ای برای تعیین‌تکلیف این چالش برگزار شده و وعده‌هایی برای ارائه قیمت نفت خام ظرف ۴۸ ساعت آینده داده شده بود اما تاکنون این اقدام انجام نشده و باعث ایجاد مشکل برای شرکت‌های پالایشی شده است. دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پالایش نفت تاکید کرده است که اکنون در انتظار ارائه قیمت نهایی نفت خام از سوی مسوولان هستیم؛ شرکت‌های پتروشیمی و پالایشی جزو شرکت‌های سودده هستند و در واقع اعتبار کشور و نیز سازمان بورس تلقی می‌شوند. با توجه به چنین وضعیتی دولت نباید نسبت به این مساله بی‌توجه باشد و سبب آسیب به فعالیت شرکت‌های پالایشی و نیز ایجاد روند منفی در سهام این شرکت‌ها شود. اگرچه عاشوری عنوان کرده است که قیمت‌ها به زودی اعلام خواهد شد اما تا لحظه تنظیم این گزارش از اعلام نرخ‌ها خبری نبوده است. به هر روی اما اگرچه برخی تحلیلگران دورنمای این صنعت را با توجه به صورت‌های مالی منتشرشده چندان روشن و امیدبخش توصیف نمی‌کنند اما برخی دیگر بر این باورند که بر اساس قیمت‌های واقعی و نرخ‌های به روز شده، صنعت پالایشی می‌تواند سود مناسبی شناسایی کرده و سربلند از مجمع خارج شود.
گزارش‌های محافظه‌کارانه
علیرضا باغانی تحلیلگر بازار سرمایه در گفتوگو با «جهان‌صنعت» تاکید می‌کند که گزارش‌های منتشرشده از سوی پالایشی‌ها محافظه‌کارانه است. او در این باره بیان می‌کند: مشکل مزمنی که شرکت‌های پالایشی با دولت دارند مسبب این مشکلات شده است؛ بیش از یک دهه است که گزارش‌های حسابرسی نشده را که تا پایان اردیبهشت باید منتشر کنند با گزارش‌های حسابرسی‌شده که تا پایان تیرماه که فصل مجامع است باید منتشر شود تفاوت بسیاری دارد. مشکل این است که شرکت‌های پالایشی، نفت را به عنوان خوراک از دولت می‌گیرند و از مابه‌التفاوت قیمت نفت و فرآورده با سایر میعانات نفتی که به آن کرک اسپرد می‌گوییم سود کسب می‌کنند.» باغامی عنوان می‌کند: «کرک اسپرد با نفت بالای ۱۰۰ دلار، برای پالایشگاه‌های مختلف رقمی نزدیک به ۳۰ تا ۳۵ دلار توسط تحلیلگران تخمین زده شده و این عدد واقعی است. اما متاسفانه شاهد این هستیم که پالایشگاه تهران ۸ دلار در نظر گرفته است و پالایشگاه دیگری ۱۰ دلار! علت این است که دولت در همه موارد اعم از فولاد، برق، نفت، خوراک پتروشیمی‌ها و سایر موارد دخالت می‌کند. تنها صنعتی که دولت در آن دخالت مستقیم نداشت و تنها یک کارمزد از آن می‌گرفت صنعت پالایشگاهی بود که نفت را به میعانات نفتی و بنزین تبدیل می‌کنند اما در این حوزه هم این مشکل ایجاد شده است.» این تحلیلگر بازار سرمایه با تاکید بر اینکه مشکلات پیش آمده جدید نیستند تصریح می‌کند: «در نهایت پالایشگاه‌ها نمی‌توانند کرک اسپرد را با نرخ ۸ دلار یا ۱۰ دلار ببندند؛ در واقع با این نرخی که نفت بالای ۱۰۰ دلار در میانگین سه ماه اخیر طی جنگ روسیه و اوکراین تجربه کرده است، حداقل عدد ۲۵ الی ۳۰ دلار کرک اسپرد پالایشگاهی‌هاست و در غیر این صورت توجیحی برای ادامه فعالیت پالایشگاه‌ها وجود ندارد.»
تفاوت ۲۰ درصدی سود واقعی با گزارش‌ها
این تحلیلگر بازار سرمایه عنوان می‌کند: «بهتر بود سازمان بورس و اوراق بهادر از آنجا که داعیه شفافیت دارد، در قالب یک دستورالعمل به پالایشگاه‌ها برای انتشار گزارش مهلت می‌داد. به دلیل وجود رفتارهای توده‌واری در میان سهامداران، در روزهای پیش‌رو وضعیت همین پالایشگاه‌ها که از لیدرهای اصلی بازار بوده‌اند سبب می‌شود شاخص نتواند از مقاومت یک میلیون و ششصد هزار واحدی خود عبور کند.» باغانی اظهار می‌کند: «همه می‌دانیم که این گزارش‌ها واقعی نبوده و در واقع محافظه‌کارانه است. قطعا سود پالایشگاه‌ها دست کم ۱۵ تا ۲۰ درصد بالاتر از ارقامی است که اعلام شده است. در واقع همه می‌دانیم که چه اتفاقی افتاده و تنها دلیل ارائه گزارش‌ها الزام قانونی برای ارائه گزارش تا سی‌ام بوده است؛ در حالی که دولت هنوز قیمت را به آنها نداده تا بتوانند کرک اسپرد را محاسبه کنند. این الزام سبب شده است گزارش‌های خلاف واقع ارائه شود که موجب اخلال در معاملات و داد‌وستدهای غیرمنصفانه شده است.»
این تحلیلگر بازار سرمایه تصریح می‌کند:«مقصر این موضوع در واقع دو نهاد هستند. یکی دولت که هنوز تکلیف پالایشگاه‌ها را تعیین نکرده و دیگری سازمان بورس و اوراق بهادار؛ این سازمان اختیارات زیادی دارد و می‌توانست فرصت بیشتری برای ارائه گزارش‌ها به پالایشگاه‌ها بدهد. همان طور که می‌دانید اگر گزارش‌ها دیر ارائه شود حسابرس بند حسابرسی برایشان ایجاد می‌کند. سازمان می‌توانست از این بند گذشت کند و به عنوان نهاد ناظر فرصت بیشتری به آنها می‌داد اما در ازای آن درخواست اطلاعات صحیح از آنها را داشت. سازمان همچنین می‌توانست برای مدت کوتاهی نماد این شرکت‌ها را ببندد. اما متاسفانه از این ابزار استفاده نکرد و همه هم می‌دانند که این گزارش‌ها نادرست و گمراه‌کننده است و در واقع سود‌های اعلام شده در این گزارش‌ها غلط است. مگر می‌شود نفت به ۱۱۰ دلار برسد و سه ماه بالای ۱۰۰ دلار معامله شود اما کرک اسپرد پالایشگاه تهران ۸ دلار باشد؟» باغانی تاکید می‌کند: «تکلیف دولت که مشخص است و در واقع تمامی دولت‌ها در حساب و کتاب بد عمل می‌کنند؛ مخصوصا در شرایط بد اقتصادی که در آن هستیم. اما انتظار می‌رفت سازمان بورس احتیاط بیشتری کند و شرکت‌های پالایشی یک شفاف‌سازی دسته جمعی می‌دادند مبنی بر اینکه هنوز با شرکت پالایش پخش حساب و کتاب نکرده‌اند و نرخ کرک اسپرد را مشخص نکرده‌اند و بر همین اساس می‌خواستند که گزارش آنها چند هفته به تعویق افتد.» باغانی تاکید می‌کند: «در این صورت اشکالی رخ نمی‌داد؛ زمانی اشکال ایجاد می‌شود که یکسری آیین‌نامه‌ها و قانون‌هایی که زبان ندارند ایجاد شده و فقط الزام بر اجرای قانون است؛ کسانی که در روزهای آینده سهام پالایشی را می‌فروشند عده‌ای هستند که اطلاعات ندارند و بر اثر جو سهم را می‌فروشند و نمی‌دانند مشکل یک تا دو ماه دیگر حل خواهد شد.»
گزارش‌های دور از انتظار
مصطفی صفاری دیگر تحلیلگر بازار سرمایه در گفتوگو با «جهان‌صنعت» با اشاره به تاثیر مستقیم تصمیمات دولت بر پالایشی‌ها اظهار می‌کند: پالایش تنها صنعتی است که ورودی و خروجی آن در دست دولت است؛ بنابراین دولت می‌تواند تاثیر مستقیم بر زیان‌ده یا سودده بودن آنها داشته باشد. وی می‌افزاید: «این امر وابسته به چگونگی محاسبه قیمت نفت خوراک و چگونگی خرید بنزین از آنهاست.» صفاری ادامه می‌دهد: «در زمان آقای زنگنه پالایشی‌ها بسیار تحت فشار بودند و قیمت را یک دهم کرد؛ در زمان احمدی‌نژاد محاسبه به گونه‌ای بود که قیمتشان خوب شد؛ این بستگی به سیاست‌های وزارت نفت دارد و در حال حاضر هم خبرهای خوشی از پالایشی‌ها بیرون نمی‌آید.» او تاکید می‌کند: «این در حالی است که قیمت جهانی نفت به شدت بالا رفته و بر همین اساس باید سود پالایشی‌ها بالاتر باشد اما به نظر می‌رسد سود آنها برخلاف انتظارها رقم خورد.» این تحلیلگر بازار سرمایه در ادامه با اشاره به دورنمای صنعت پالایشی بیان می‌کند: «خودروها در سطح جهان در حال هیبریدی شدن هستند و این امر سبب شده قیمت بنزین کاهشی شود مگر آنکه بحران روسیه و اوکراین موجب افزایش شدید قیمت‌ها شود.» صفاری تاکید می‌کند: «قیمت نفت تاثیر مستیقم بر روی پالایشی‌های دنیا خواهد داشت. قیمت نفت سبب شد آرامکو بالاترین ارزش را در دنیا داشته باشد و حتی آمازون را هم رد کند؛ اما در ایران پالایشی‌ها وضعیت خوبی ندارد و گزارش‌های ارائه شده مبنی بر این است که وضعیت مطلوبی ندارند.»
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :