قحطی در راه است

به گزارش جهان صنعت نیوز:  حمله روسیه به اوکراین باعث قطع عرضه از بنادر اوکراین شده است که زمانی مقادیر عظیمی روغن آفتابگردان و غلاتی مانند گندم از آنها صادر می‌شد. این مساله باعث کاهش عرضه جهانی این محصولات شده و بهای اقلام غذایی دیگر را به شدت افزایش داده است. به گفته سازمان ملل بهای مواد غذایی نسبت به مدت مشابه سال قبل تقریبا ۳۰ درصد افزایش داشته است. این در حالی است که اخیرا وزیر سیاست کشاورزی و مواد غذایی اوکراین هشدار داد که جامعه جهانی باید برای افزایش قیمت گندم به ۷۰۰ دلار در ازای هر تن آماده شود که نسبت به قیمت کنونی ۴۳۰ دلار، ۴۰ درصد افزایش خواهد داشت.

اکونومیست در جدیدترین شماره خود از یک فاجعه جهانی خبر داده و پیش‌بینی کرده که جنگ، این جهان شکننده را به سمت گرسنگی جمعی سوق خواهد داد و رفع این بحران را وظیفه‌ای همگانی و در طیف گسترده عنوان کرده است. در ادامه گزارش «جهان‌صنعت» از این مقاله را می‌خوانید.

ولادیمیر پوتین با حمله به اوکراین، زندگی مردم دور از میدان جنگ را نابود خواهد کرد؛ و در مقیاسی حتی ممکن است پشیمان شود. این جنگ در حال ضربه زدن به سیستم غذایی جهانی است که توسط کووید‌۱۹، تغییرات آب و هوایی و شوک انرژی ضعیف شده است. صادرات غلات و دانه‌های روغنی اوکراین عمدتا متوقف شده و روسیه در معرض تهدید است. این دو کشور با هم ۱۲ درصد کالای مبادله‌شده را تامین می‌کنند. پس از اینکه هند اعلام کرد صادرات گندم خود را به دلیل موج گرمای هشداردهنده متوقف می‌کند، قیمت گندم که از ابتدای سال ۵۳ درصد افزایش یافته بود، در ۱۶ می شش درصد افزایش یافت.

ایده پذیرفته‌شده در مورد بحران هزینه زندگی، ممکن است آغاز به درک شدت آنچه در پیش است، نداشته باشد. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، در ۱۸ می هشدار داد که ماه‌های آینده «شبح کمبود جهانی غذا» را تهدید می‌کند که می‌تواند سال‌ها ادامه یابد.  گرانی غذاهای اصلی تعداد افرادی را که توانایی تامین غذای کافی را ندارند از ۴۴۰ میلیون نفر به ۶/۱ میلیارد افزایش داده است. نزدیک به ۲۵۰ میلیون نفر در آستانه قحطی قرار دارند. اگر همان‌طور که احتمال دارد، جنگ ادامه یابد و تدارکات روسیه و اوکراین محدود شود، این احتمال وجود دارد که صدها میلیون نفر دیگر در دام فقر گرفتار شوند. در نتیجه ناآرامی‌های سیاسی گسترش می‌یابد، کودکان از رشد باز می‌مانند و مردم از گرسنگی می‌میرند.

پوتین نباید از غذا به عنوان سلاح استفاده کند. کمبودها نتیجه اجتناب‌ناپذیر جنگ نیستند. رهبران جهان باید گرسنگی را به عنوان یک مشکل جهانی ببینند که نیاز فوری به یک راه‌حل جهانی دارد.

روسیه و اوکراین ۲۸ درصد تجارت جهانی گندم‌، ۲۹ درصد جو، ۱۵ درصد ذرت و ۷۵ درصد روغن آفتابگردان را تامین می‌کنند.

روسیه و اوکراین حدود نیمی از غلات وارداتی لبنان و تونس را به خود اختصاص می‌دهند. برای لیبی و مصر این رقم دو‌سوم است. صادرات مواد غذایی اوکراین تامین‌کننده کالری ۴۰۰ میلیون نفر است. تخمین زده می‌شود که بیش از ۲۰ میلیون تن غلات که محصول سال قبل است در سیلوهایی در اوکراین انبار شده که اگر امکان خروج از این کشور را پیدا کند باعث کاهش فشار در بازارها خواهد شد. جنگ این منابع را مختل می‌کند زیرا اوکراین آب‌های خود را برای جلوگیری از حمله مین‌گذاری کرده و روسیه بندر اودسا را محاصره کرده است.  اوکراین تا پیش از جنگ با صادرات ۵/۴ میلیون تن محصولات کشاورزی در ماه از طریق بنادر خود «سبد صبحانه» جهان به حساب می‌آمد.

حتی قبل از تهاجم، برنامه جهانی غذا هشدار داده بود که ۲۰۲۲ سال وحشتناکی خواهد بود. چین، بزرگ‌ترین تولیدکننده گندم، گفته است پس از بارندگی که کاشت را در سال گذشته به تاخیر انداخت، این محصول ممکن است بدترین محصول تاریخ باشد. اکنون، علاوه بر دمای شدید در هند، دومین تولیدکننده بزرگ گندم جهان، کمبود باران باعث کاهش محصول در سایر سبدهای نان، از کمربند گندم آمریکا گرفته تا منطقه بیوس فرانسه می‌شود. شاخ آفریقا تحت‌تاثیر بدترین خشکسالی در چهار دهه اخیر قرار گرفته است. به عصر تغییرات آب و هوایی خوش آمدید.

همه این عوامل تاثیرات بدی بر فقرا خواهد داشت. خانوارها در اقتصادهای نوظهور ۲۵ درصد و در کشورهای جنوب صحرای آفریقا تا ۴۰ درصد از بودجه خود را صرف غذا می‌کنند. در مصر نان ۳۰ درصد کل کالری را تامین می‌کند. در بسیاری از کشورهای واردکننده، دولت‌ها قادر به پرداخت یارانه برای افزایش کمک به فقرا نیستند، به خصوص اگر آنها انرژی را نیز وارد کنند؛ بازاری دیگر که آشفته است.

در پی برگزاری اجلاس سازمان ملل متحد در مورد موضوع امنیت غذا در جهان، دیوید بیسلی‌ مدیر اجرایی برنامه جهانی غذای این سازمان (WFP) در یک پیام توئیتری در خصوص گسترش خطر قحطی و گرسنگی در جهان هشدار داد.  دیوید بیسلی در این پیام تاکید کرد: «بحران گرسنگی در جهان به سطح بی‌سابقه‌ای رسیده و  در عین حال، هزینه نجات جان انسان‌ها سر به فلک کشیده است.» به گفته او، هزینه برنامه جهانی غذا برای رویارویی با بحران گرسنگی طی دو سال اخیر دو برابر شده است.

بحران غذایی تهدید به بدتر شدن می‌کند. اوکراین پیش از جنگ بیشتر محصول تابستان گذشته را فرستاده بود. روسیه با وجود هزینه‌ها و خطرات اضافی برای ارسال‌کنندگان، همچنان موفق به فروش غلات خود می‌شود. با این حال، سیلوهای اوکراینی که در جنگ آسیب ندیده‌اند، مملو از ذرت و جو هستند. کشاورزان جایی برای ذخیره‌سازی محصول بعدی خود ندارند که قرار است در اواخر ژوئن برداشت شود، بنابراین ممکن است با خطر پوسیدگی مواجه شود و آنها فاقد سوخت و نیروی کار برای کاشت هستند. روسیه، به نوبه خود، ممکن است برخی از ذخایر بذر و آفت‌کش‌هایی را که معمولا از اتحادیه اروپا خریداری می‌کند، نداشته باشد.

باوجود افزایش شدید قیمت غلات، کشاورزان در سایر نقاط جهان ممکن است این کمبود را جبران نکنند. یکی از دلایل این است که قیمت‌ها در نوسان است. بدتر از آن، حاشیه سود به دلیل افزایش قیمت کود و انرژی در حال کاهش است. اینها هزینه‌های اصلی کشاورزان است و هر دو بازار به دلیل تحریم‌ها و تقلا برای گاز طبیعی مختل شده است. اگر کشاورزان کود را کاهش دهند، عملکرد جهانی در زمان نامناسب کمتر خواهد شد.

واکنش سیاستمداران نگران می‌تواند این وضعیت بد را بدتر کند. از زمان شروع جنگ، ۲۳ کشور از قزاقستان گرفته تا کویت محدودیت‌های شدیدی را بر صادرات مواد غذایی اعمال کرده‌اند که ۱۰ درصد از کالاها‌ی تجارت جهانی را پوشش می‌دهد. بیش از یک پنجم کل صادرات کودها محدود شده است. اگر تجارت متوقف شود، قحطی رخ خواهد داد.

بازی سرزنش

صحنه برای یک بازی سرزنش تنظیم شده است که در آن غرب، پوتین را به خاطر تهاجمش و روسیه تحریم‌های غرب را محکوم می‌کند. در حقیقت این اختلالات در درجه اول نتیجه تهاجم ولادیمیر پوتین است و برخی تحریم‌ها آنها را تشدید کرده است. این بحث به راحتی می‌تواند بهانه‌ای برای انفعال شود. در همین حال بسیاری از مردم گرسنه خواهند ماند و برخی خواهند مرد.

در عوض، دولت‌ها باید با هم عمل کنند و با باز نگه داشتن بازارها شروع کنند. این هفته اندونزی، منبع ۶۰ درصد روغن نخل جهان، ممنوعیت موقت صادرات را لغو کرد. اروپا باید به اوکراین کمک کند تا غلات خود را از طریق راه‌آهن و جاده به بنادر رومانی یا بالتیک ارسال کند، اگرچه حتی خوش‌بینانه‌ترین پیش‌بینی‌ها می‌گویند که فقط ۲۰ درصد از برداشت می‌تواند به این گونه باشد. کشورهای واردکننده نیز به حمایت نیاز دارند، بنابراین در نهایت با صورت‌حساب‌های هنگفت واژگون نمی‌شوند. ذخایر اضطراری غلات باید فقط به فقیرترین افراد برسد. برای دیگران، تامین مالی واردات با شرایط مطلوب، احتمالا از طریق صندوق بین‌المللی پول، به دلارهای کمک‌کنندگان اجازه می‌دهد تا فراتر بروند. کاهش بدهی همچنین ممکن است به آزاد کردن منابع حیاتی کمک کند.

امکان جایگزینی وجود دارد. حدود ۱۰ درصد از تمام غلات برای تولید سوخت زیستی استفاده می‌شود و ۱۸ درصد روغن‌های گیاهی به بیودیزل اختصاص می‌یابد. فنلاند و کرواسی قوانینی را تضعیف کرده‌اند که بر اساس آن برای سوخت محصولات زراعی باید بنزین استفاده شود. دیگران باید از آنها پیروی کنند. مقدار زیادی غلات برای تغذیه حیوانات استفاده می‌شود. بر اساس گزارش سازمان غذا و کشاورزی، غلات ۱۳ درصد از خوراک خشک گاو را تشکیل می‌دهد. در سال ۲۰۲۱، چین ۲۸ میلیون تن ذرت برای تغذیه خوک‌های خود وارد کرد که بیشتر از صادرات اوکراین در یک سال بود.

با شکستن محاصره دریای سیاه، امداد فوری حاصل خواهد شد. تقریبا ۲۵ میلیون تن ذرت و گندم، معادل مصرف سالانه همه اقتصادهای کمترتوسعه‌یافته جهان، در اوکراین به دام افتاده است. باید سه کشور را وارد این موضوع کرد: روسیه باید به کشتیرانی اوکراین اجازه دهد. اوکراین باید نزدیکی‌های اودسا را مین‌زدایی کند و ترکیه باید اسکورت‌های دریایی را از بسفر عبور دهد.

این امر آسان نخواهد بود. روسیه که در میدان جنگ دست و پنجه نرم می‌کند، در تلاش است تا اقتصاد اوکراین را نابود کند. اوکراین تمایلی به پاکسازی مین‌های خود ندارد. متقاعد کردن آنها برای تسلیم شدن وظیفه کشورهایی از جمله هند و چین خواهد بود که از جنگ خارج شده‌اند. کاروان‌ها ممکن است نیاز به اسکورت مسلح داشته باشند که توسط یک ائتلاف گسترده تایید شده است. تغذیه جهانی شکننده یک وظیفه همگانی است.

اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژه