پرواز با یک بال، زمین خوردن دارد

محمد عربشاهی *

 دولت سیزدهم تصمیم‌های عجیب و جزیره‌ای می‌گیرد و هر وزیر و هر معاون رییس‌جمهور می‌خواهد گلیم خود را از سیلی که راه افتاده و اقتصاد ایران را به زیر آب فرو می‌برد بیرون بکشد. یک نهاد می‌خواهد خوداتکایی در غلات و دانه‌های روغنی را به مثابه یک رفتار انقلابی نشان دهد و برای رشد زراعت این محصولات برنامه می‌دهد و البته رییس دولت و سایر ارکان دولت آن را تصمیمی نیکو می‌دانند و از آن حمایت می‌کنند. در این حال یک وزارتخانه دیگر به این فکر است که  از منابع محدود آب برای آینده صیانت کند و کشت هر کالا داخل به هر میزان را توصیه نمی‌کند. از سوی دیگر هر روز با افتخار گزارش می‌شود از فلان کالا این میزان وارد شده و با گردن افراشته می‌گویند بازار کمبود ندارد اما بانک مرکزی در این میان مراقب ارزهای کمیاب است و قصد ندارد آن را به قیمت ارزان به فعالیتی خاص تخصیص دهد و ارزها را برای روز مبادا نگه داشته است. در چنین هنگامه‌ای است که ناگهان خبردار می‌شویم دولت و بوروکرات‌های دولتی از دو مسیر متفاوت روزنه‌های تنگ‌شده برای فعالیت بخش خصوصی را می‌بندند. این بوروکرات‌ها و دولتی که علاقه‌ای به بخش‌ خصوصی ندارد  در هنگامه اجرای طرح جابه‌جا کردن یارانه از جیب مردم به خزانه دولت انحصاری، انحصار واردات نهاده‌های دامی و نیز برخی دیگر از اقلام را به دو شرکت خصوصی داده و نیز معدن‌داران را وادار می‌کنند ماشین‌آلات مورد نیاز را از یک بنگاه تولیدکننده ماشین‌آلات راهسازی خریداری کنند. راه دیگری که برای زمینگیر کردن بخش خصوصی در پیش گرفته شده است سرکوب قیمتی و نیز محدودیت‌های صادراتی است.  اگر دولت سیزدهم بخواهد با همین دست فرمان کشتی اقتصاد را براند به زودی آن را به خشکی می‌رساند و زمینگیر می‌شود. کدام کشور پیشرفته اقتصادی را سراغ دارید که دولت وقت برای اینکه به بنگاه‌های خود سود برساند و با آگاهی از اینکه زمین زدن و چیدن بال بخش خصوصی به معنای زمین خوردن خودش است روزنه‌ها را بر بخش‌ خصوصی می‌بندد؟ ترکیه‌، کره‌‌جنوبی‌، مالزی‌، تایوان و دیگر کشورهای نوظهور صنعتی هنگامی جرات پرواز یافتند که دولت فهمید با یک بال نمی‌تواند پرواز کند و باید بال دولت را همراه داشته باشد. دولت سیزدهم باید برای پیشرفت اقتصاد کشور و افزایش رفاه شهروندان از دو بال استفاده کند و با دست‌های خود بال دیگرش را که اتفاقا تخصص و تجربه و دانایی و چابکی و تیز فهمی در سود و زیان دارد قیچی نکند.