صعود آرام بورس

به گزارش جهان صنعت نیوز: با توجه به افزایش نرخ بسیاری از محصولات و کالاها در بازار داخلی پیش‌بینی می‌شود نرخ تورم برای خردادماه نیز روند افزایشی داشته باشد و با شتاب بیشتری حرکت کند. در همین حال چند روزی است نرخ دلار آزاد نیز از کانال ۳۰ هزار تومان پایین‌تر نیامده و جایگاه خود را در این سطح حفظ کرده است. از سوی دیگر گفته می‌شود اغلب شرکت‌های بازار سرمایه در حال حاضر شرایط مناسبی برای سرمایه‌گذاری دارند؛ فعالان بازار سرمایه تاکید می‌کنند به دلیل اصلاح عمیق قیمت سهام طی دو سال اخیر و گزارش‌های مناسب برخی گروه‌ها، این بازار پتانسیل آن را دارد تا مجددا شاهد سرمایه‌گذاری‌های تازه باشد. بر اساس همین تحلیل‌ها انتظار آن می‌رفت که بازار سرمایه بتواند با اتکا به اهرم تورم و ارزندگی سهم‌ها، مسیر صعودی ملایمی را طی کند. با این حال اما مسیر چند روز گذشته بازار چندان مطابق این انتظارها طی نشده و در کنار افت شاخص‌های کل و هم‌وزن، ارزش معاملات خرد نیز کاهش یافته است. این روند از دیدگاه‌های متفاوتی قابل بررسی است اما نکته حائز اهمیت در این میان، نیاز بازار سرمایه به محرکی قوی است تا بتواند مجددا پول‌های هوشمند و پرقدرت را جذب کرده و حرکت مناسبی را آغاز کند. احمد اشتیاقی کارشناس بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» سیگنال‌های رشد بورس را برشمرده و تاکید می‌کند که بازار سرمایه حرکت صعودی آهسته و پیوسته‌ای را تجربه خواهد کرد.

بازارهای جهانی طی سه ماه گذشته مسیر صعودی را پیموده‌اند؛ این مسیر به ویژه با آغاز تحریم‌ها علیه روسیه به دلیل درگیری در جنگ اوکراین بیشتر شد. با این حال اما طی هفته‌های اخیر و با بازگشت مجدد روسیه به بازارهای جهانی، شیب صعودی قیمت کالاها بعضا تعدیل شده است. اما در همین حال هنوز هم به دلیل انتشار بعضی داده‌ها از موجودی اندک انبارها از سوی کشورهای جهان و احتمال کمبود عرضه، تقاضا بالاست و بر همین اساس رشد قیمت‌ها نیز اگرچه با سرعت کمتر اما عموما ادامه داشته است. در برخی حوزه‌ها نیز به دلیل اعمال سیاست‌های اقتصادی در داخل کشورهای اثرگذار نظیر هند، چین، آمریکا، روسیه و نظایر آنها، قیمت برخی کالاها نوسانات روزانه و هفتگی را تجربه می‌کنند. در این میان اما ابهام در آینده اقتصاد جهان و دورنمای نامشخص جنگ اوکراین، نقطه مشترک تمامی بازارها بوده است. از همین رو برخی بر این باورند که بازارهای جهانی در حال حاضر دچار سردرگمی هستند. سرگیجه‌ای که به نظر می‌رسد به بازار سهام بورس کالای ایران هم سرایت کرده است؛ با این تفاوت که فعالان اقتصادی در ایران از سوی دولت نیز دچار سرگیجه مضاعفی هستند. بر همین اساس طی ماه‌های اخیر بازار سرمایه همواره با شوک‌های خبری از سوی دولت مواجه بوده و به دلیل سیاست‌های ناپایدار و خلق‌الساعه دولت آسیب فراوانی دیده است. در همین حال بازار از مسیر نوسانات نرخ ارز نیز نتوانسته است راه باثباتی را شناسایی کند و از همین رو دچار نوعی اختلال در محاسبات عملکرد شرکت‌هاست. در این میان کاهش و سپس افزایش فاصله میان نرخ ارز در سامانه نیما و بازار آزاد، محاسبات را به کلی به هم ریخته است. کارشناسان بازار سرمایه یکی از عوامل ریزش روزهای اخیر را سردرگمی بازار به دلایل گفته‌شده می‌دانند اما برخی تکنیکالیست‌ها نیز معتقدند در جا زدن شاخص در کانال ۵/۱ میلیون واحدی و آمادگی برای گذر از سد ۶/۱ میلیون واحد، زمانبر و قابل پیش‌بینی بوده است.

فرصت‌های حرکت بازار

اگرچه گفته می‌شود بازار سرمایه ایران سردرگم است اما مدتی است دلار در بازار آزاد در کانال ۳۰ هزار تومانی جا خوش کرده است. نرخ این ارز البته به طور مستقیم بر شرکت‌ها اثرگذار نیست اما می‌تواند به دلیل اثرگذاری بر نرخ نیمایی و انتظارات تورمی، بازار سرمایه را با تکانه مواجه کند. در سوی دیگر نیز نرخ تورم و افزایش قیمت‌ها قرار دارند. شاخص مهمی که همواره توانسته است بورس را به سمت بالا هدایت کند. روز گذشته همچنین گمرک ایران اعلام کرد که مدت زمان مصوبه اخذ عوارض صادراتی از شرکت‌های فلزی و معدنی پایان یافته و از آنجا که این مصوبه تمدید نشده است، قابل اجرا نخواهد بود. این اقدام می‌تواند ریسک بزرگی را از سر صادرات‌محورها بردارد. انقضای همزمان این مصوبه و افزایش نرخ دلار به عنوان دو اهرم اثرگذار بر رشد بورس ارزیابی می‌شوند. این امر در کنار گزارش‌های شرکت‌ها و ارزندگی سهام برخی گروه‌ها و تورم داخلی و جهانی می‌توانند زمینه را برای جذب پول در بازار سرمایه آماده کنند. اما آیا بازار سرمایه خواهد توانست از دریچه‌های گشوده‌شده بهره برده و حرکت خود را آغاز کند؟

سیگنال‌های رشد

احمد اشتیاقی‌، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» درباره دلیل افزایش عرضه‌ها طی روزهای اخیر عنوان می‌کند: «در حال حاضر قیمت برخی سهام برای عده‌ای از سرمایه‌گذاران سودآور بوده و اگر سهم را بفروشند اصطلاحا سیو سود کرده‌اند. در واقع بخشی از زیان ناشی از رسیدن سهم به زیر ارزش ذاتی آن، جبران شده است.» وی می‌افزاید: «برای ادامه مسیر صعودی اما باید دلایل بنیادی خوبی وجود داشته باشد. به نظر من اکنون دلایل بنیادی خوبی که بتواند بازار را به سمت روند صعودی ادامه‌دار حرکت دهد، نخست حفظ قیمت‌های جهانی در همین سطوح است که در این صورت بازار می‌تواند تا حدی نسبت به قیمت‌های جهانی امیدوار باشد؛ عامل موثر دیگر بحث گزارش‌های دوازده ماهه و ماهانه با نگاه حضور در مجامع و منتفع شدن از سود تقسیمی شرکت‌هاست که تا پایان تیرماه این شرایط ادامه خواهد داشت.» اشتیاقی عنوان می‌کند: «با نزدیک شدن به فصل مجامع این مزیت برای کسانی که می‌خواهند در مجامع حضور پیدا کنند و از سود تقسیمی منتفع باشند پررنگ‌تر خواهد شد. در نتیجه قیمت فروش سهم پس از مجمع پایین می‌آید و برای خریدار جذاب می‌شود.» اشتیاقی تاکید می‌کند: «اما نکته حائز اهمیت در میان این عوامل رشددهنده، بحث نحوه توافق برجام است. برجام می‌تواند به روند کلی بازار کمک زیادی کند. هر حالتی را که برای برجام در نظر بگیریم تاثیراتی بر بازار خواهد گذاشت. چه در حالت احیای برجام و چه عدم احیای برجام یکسری از سهام ارزنده خواهند شد.» او می‌افزاید: «هر دو حالت پتانسیل‌های متفاوتی را به بازار خواهد داد. در نتیجه در هر دو شرایط برجام می‌تواند برای رشد بازار موثر واقع شود.»

درجا زدن شاخص کل

اشتیاقی ادامه می‌دهد: «با در نظر گرفتن مجموعه عوامل مثبت و منفی موثر بر بازار می‌توان گفت که احتمالا شاخص کل در همین سطوح باقی خواهند ماند؛ نکته‌ای که مسجل است این است که بازار با اصلاح و ریزش خاصی مواجه نخواهد بود. زیرا با توجه به P/E محور ۶ که سهام دارند‌، این سطوح از قیمت‌ها ارزنده هستند. بنابراین چه در حالت احیای برجام و چه عدم احیای برجام جای ریسکی در بازار سرمایه وجود ندارد‌. من با اطمینان می‌گویم که بازار این سطوح را از دست نخواهد داد. همچنین شاخص کل می‌تواند در همین محور یک میلیون و ۵۵۰ هزار واحد ماندگار باشد.»

رشد تدریجی بازار

این کارشناس بازار سرمایه اظهار می‌کند: «با توجه به موارد مذکور روند صعودی بازار باید یک روند تدریجی و آهسته باشد‌. من فکر می‌کنم بازار با توجه به عوامل مثبت موجود‌، به طور آهسته و پیوسته روند افزایشی خواهد داشت و این سطوح از قیمت را از دست نمی‌دهد؛ ولی انتظار حرکت شارپ هم نباید داشته باشیم.» اشتیاقی می‌افزاید: «بازار سرمایه در این دو ماه ۱۵ درصد رشد داشته و این رشد خوبی است؛ ولی ادامه این روند، باتوجه به ارزیابی وضعیت متغیر‌های کلان‌، امکان‌پذیر نخواهد بود. در نتیجه نباید انتظار زیادی از بازار داشت.»

دستیابی شاخص کل به قله ۹/۱ میلیون واحدی

او بیان می‌کند: «من پیشتر هم گفته بودم که انتظار از بازار تا فصل مجامع قرار گرفتن شاخص کل روی یک میلیون و ۷۰۰ هزار واحد است و تا پایان سال هم این انتظار روی رقم یک میلیون و ۹۰۰ هزار واحد خواهد بود.» اشتیاقی عنوان می‌کند: «چه در صورت احیای برجام و چه عدم احیای آن، شاخص کل یک میلیون و ۹۰۰ هزار واحد را خواهد دید. نکته این است که با احیای برجام ما به یک میلیون و ۹۰۰ می‌رسیم و بازدهی بالاتری را در قیاس با دیگر بازارها ثبت خواهیم کرد و در واقع بازدهی آن باکیفیت‌تر از بازدهی در حالت عدم احیای برجام خواهد بود.» او می‌افزاید: «در صورت عدم احیا ممکن است بازار دلار و سکه ارزنده‌تر از سرمایه باشند.» این کارشناس بازار سرمایه تصریح می‌کند: «در مجموع باید تاکید کرد که بازار سرمایه از پول نقد ارزنده‌تر است؛ زیرا با توجه به پیش‌بینی فتح قله ۹/۱ میلیون واحدی تا پایان سال، می‌توان ۲۵درصد بازدهی برای بازار سرمایه را تخمین زد. برای ۱۰ ماه این بازدهی ۲۵ درصدی ارزنده‌تر از سپرده بانکی خواهد بود.» او تاکید می‌کند: «با این تفاسیر بازار ریسک خاصی ندارد ولی برای رشد آن هم باید عوامل بنیادی با اطلاعات بیشتری به بازار برسد.»

نحوه اثرگذاری نرخ ارز بر بازار سرمایه

اشتیاقی درباره اثرگذاری رشد قیمت دلار بر بازار سرمایه عنوان می‌کند: «در بازار سرمایه سیگنال مثبت ارزی باید از طریق افزایش دلار نیمایی دریافت شود. اکنون دلار نیمایی سیگنال منفی می‌دهد. دلار آزاد از قیمت حدودی ۲۷ هزار تومان به قیمت حدود ۳۰ هزار تومان رسیده است ولی دلار نیمایی در همان قیمت حدود ۲۵ هزار تومان مانده است. این به معنای آن است که دولت تمایلی به افزایش قیمت دلار نیمایی ندارد و این می‌تواند نقطه منفی برای بازار سرمایه باشد.» این کارشناس بازار سرمایه عنوان می‌کند: «ما انتظار داشتیم اگر دلار آزاد به ۳۰ هزار تومان رسید دلار نیمایی در حاشیه ۱۰درصدی نسبت به دلار آزاد قرار بگیرد. اگر دلار نیمایی به حدود ۲۷ هزار تومان برسد تحرک بسیار خوبی در بازار سرمایه به وجود می‌آید. چنین روندی نشان‌دهنده آن خواهد بود که دولت قصد مدیریت اقتصاد به صورت دستوری و کنترلی را نخواهد داشت. اما حبس دلار نیمایی در قیمت مشخص به معنای نوعی قیمت‌گذاری دستوری است.» وی می‌افزاید: «در این حالت بازار از روند رو به رشد نرخ ارز آزاد بهره‌ای نمی‌برد؛ به عنوان مثال اگر برجام احیا نشود و دلار آزاد روند افزایشی به خود بگیرد‌، باز هم اجازه افزایش دلار نیمایی را نمی‌دهند در نتیجه بازار منتفع نخواهد شد. این نوعی ریسک است و باید حل و فصل شود. در صورت حل این ریسک پول‌های بیشتری به بازار سرمایه تزریق می‌شود.»

اثر مثبت لغو مصوبه اخذ عوارض صادراتی

این کارشناس بازار سرمایه در خصوص پایان مهلت اجرای مصوبه اخذ عوارض صادراتی از شرکت‌های فلزی و معدنی عنوان می‌کند: «حذف عوارض مالیاتی به بازار سرمایه کمک خواهد کرد. زیرا در صورت اخذ مالیات بخشی از سود شرکت‌ها توسط دولت گرفته می‌شد اما در این صورت این مبلغ می‌تواند به سهامداران داده شود.» او می‌افزاید: «هر قانونی که بتواند سودآوری شرکت‌ها را حفظ کند یا افزایش دهد به نفع بازار سرمایه خواهد بود؛ عوارض هم به نوعی سبب کاهش سودآوری شرکت‌ها شده بود که اکنون با حذف آن ابهام و نگرانی‌ها برطرف خواهد شد و به بازار سرمایه هم کمک می‌شود.»