تهدید سرمایه‌گذاری
به گزارش جهان صنعت نیوز: گفته می‌شود این اقدام ممکن است به خروج پول از بانک‌ها به مقصدی نامعلوم و غیرقابل کنترل منجر شود؛ روندی که نتیجه آن افزایش سرعت گردش پول و ایجاد موج تورمی جدید خواهد بود و همزمان با هدف قرار دادن تمامی بازارهای سرمایه‌گذاری، نتیجه‌ای جز فرار سرمایه‌ها نخواهد داشت. در این میان این سوال مطرح می‌شود که آیا بازار سرمایه بختی برای جذب این پول‌ها خواهد داشت؟ عباسعلی حقانی‌نسب کارشناس بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» به این سوال پاسخ داده است؛ او بر این باور است که این بازار می‌تواند از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری این پول را جذب کند؛ روندی که ریسک‌های افزایش سرعت گردش پول را پوشش می‌دهد و از سوی دیگر سرمایه‌ها را به سمت تولید هدایت می‌کند. با این حال اما منتقدان این سوال را مطرح می‌کنند که چه تضمینی برای هدایت سرمایه‌ها به سمت صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا سرمایه‌گذاری مستقیم در سهام وجود دارد؟ به ویژه آنکه دولت بر اساس قوانین مالیاتی جدید، برای تراکنش‌های بانکی افراد سقف معافیت مالیاتی تعیین کرده و در صورت افزایش گردش مالی سرمایه‌گذاران بورسی، از سمت دیگری این مالیات را اخذ خواهند کرد.
در همین حال سود فروش و ابطال واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز در این بند مالیاتی گنجانده شده و مشمول تیغ مالیاتی دولت شده‌اند.پیش‌نویس لایحه جدید مالیاتی دولت در بند ۴۲، مواردی را جایگزین بند ۲ ماده ۱۴۵ کرده است که بر اساس آن، سود متعلق به حساب‌های پس‌انداز و سپرده اشخاص حقیقی نزد بانک‌ها، موسسات مالی و اعتباری و همچنین سود حاصل از فروش یا ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌ها، هر یک تا سقف دو برابر معافیت پایه موضوع جزء یک بند الف ماده ۱۲۹ همین قانون مشمول مالیات می‌شوند. بر این اساس ۱۰ درصد از سود مزبور به عنوان مالیات علی‌الحساب از حساب سرمایه‌گذاران کسر می‌شود. این پیش‌نویس نگرانی‌های زیادی را در میان اهالی اقتصاد ایجاد کرده است. برخی بر این باورند که این اقدام به خروج سرمایه از بانک‌ها و افزایش سرعت گردش پول ختم می‌شود که نتیجه‌ای جز تورم نخواهد داشت.
برخی نیز تاکید می‌کنند خروج پول از سپرده‌ها لزوما به معنای ورود آنها به سرمایه‌گذاری در بخش‌های تولیدی نیست و به دلیل قوانین سختگیرانه مالیاتی در بحبوحه تورم، اقتصاد زیرزمینی را تقویت خواهد کرد. در این میان گفته می‌شود اگر چه بازار سرمایه پتانسیل بالایی برای جذب پول‌های سرگردان دارد اما به دلیل افزایش سختگیری‌ها بر گردش مالی افراد که سرمایه‌گذاران بورسی را نیز شامل می‌شود، ممکن است سپرده‌های بزرگ حقیقی‌ها به سمت این بازار حرکت نکنند که در این صورت نتیجه یا خروج سرمایه از کشور خواهد بود یا همان نقطه اول یعنی اقتصاد زیرزمینی که از کنترل دولت نیز خارج است. در همین حال انتقاد دیگری که از سوی کارشناسان مطرح می‌شود بر این نکته تاکید دارد که عموما دولت در بخش مالیات‌ستانی، تمرکز خود را از بازار ملک و فعالیت‌های سفته‌بازانه در این بازار برداشته است. در این میان برخی تاکید می‌کنند که این تجاهل نسبت به بازار املاک به دلیل سرمایه‌گذاری کلان بانک‌ها در این بازار و منافع برخی تصمیم‌گیران رخ می‌دهد.
جبران بی‌عدالتی مالیاتی
عباسعلی حقانی‌نسب کارشناس بازار سرمایه دیدگاه متفاوتی نسبت به موضوع مالیات‌ستانی از سود سپرده‌های حقیقی‌ها دارد. او در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» عنوان می‌کند: «اگر اقتصاد تولیدمحور باشد، باید حوزه فعالیت‌های غیرمولد را کنترل کند. به این معنا که سرمایه‌گذار به جای سپرده‌گذاری در بانک به خرید اوراق و صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت روی آورد.» وی بیان می‌کند: «نکته حائز اهمیت این است که ما فکر می‌کنیم پول از سیستم بانکی خارج می‌شود؛ یعنی اگر حجم نقدینگی در سیستم بانکی در حال حاضر بیش از پنج هزار هزار میلیارد تومان است، دیدگاه این است که این نقدینگی کم می‌شود! در حالی که این طور نیست. در واقع زمانی که مردم می‌بینند سپرده بانکی مشمول مالیات است به جای آن سراغ خرید صندوق‌های با درآمد ثابت یا اوراق ثابت می‌روند؛ یعنی اوراقی که سود ثابت دارند و به تناسب با ماه سود آن افزایش پیدا می کند.» حقانی‌نسب مطرح می‌کند: «به نظر من این کار بسیار درستی است؛ اشکالی که قبلا بر این مساله وارد بود و در سال گذشته فقط سپرده اشخاص حقوقی را مشمول مالیات کردند، سبب یک بی‌عدالتی مالیاتی شد در نتیجه یکسری از افراد حقوقی پول‌های خود را به حساب حقیقی خود انتقال دادند؛ این روند عملا شراکت را تضعیف می‌کند اما با این تغییرات بی‌عدالتی مالیاتی کاهش پیدا می‌کند.» حقانی‌نسب می‌افزاید: اگر قرار است از سود سپرده‌های بانکی مالیات بگیرند، باید از تمامی سپرده‌ها چه اشخاص حقوقی و چه اشخاص حقیقی مالیات گرفته شود و نباید باعث ایجاد این بی‌عدالتی شوند.»
ورود پول به حوزه تولید از طریق اوراق
این کارشناس بازار سرمایه عنوان می‌کند: «در این روش، پول حقیقی‌ها مستقیما وارد تولید می‌شود. از طرفی شاهد این هستیم که شرکت‌های تولیدی بزرگ به انتشار اوراق تشویق می‌شوند. زمانی که شرکت‌ها اوراق منتشر می‌کنند باعث می‌شود شرکت‌ها مستقیما از مردم پول قرض کنند و اوراق منتشر کنند؛ یا اگر دولت نیاز به اوراق دارد، دولت اوراق را منتشر کند. نکته مثبت این است که در آن، عملا نقدینگی خلق نمی‌شود.» حقانی‌نسب ضمن اشاره به افزایش ۲۰ درصدی نقدینگی سالانه از طریق سود سپرده‌های بانکی تاکید می‌کند: «این در حالی است که با خرید اوراق توسط مردم و دولت یا شرکت‌ها اوراق منتشر کنند، نه تنها نقدینگی خلق نمی‌شود بلکه جذب نقدینگی اتفاق می‌افتد و مشکلی باقی نمی‌ماند.»
مقابله با خلق نقدینگی
این کارشناس بازار سرمایه می‌افزاید: «از نظر من شایعه‌هایی مثل اینکه پس از این اقدامات مردم به روش سنتی پول خود را در خانه نگهداری خواهند کرد و نظیر اینها را کسانی مطرح می‌کنند که هم در بانک یک لابی دارند و هم قصد کسب سود از شرایط تورمی حال حاضر کشور را دارند.» وی عنوان می‌کند: «یکی از علل خلق نقدینگی در کشور ما این است که همواره نرخ بهره بالایی داشته‌ایم که معنای آن همین نرخ سود سپرده بانکی است. در این میان نقدینگی خلق کرده‌ایم در حالی که رویه غلطی در نظام بانکداری اسلامی در پیش گرفته بودیم. این در حالی است که همین نظام بانکداری اسلامی به اسم بانک سرمایه‌گذاری در حال اجرا شدن در جهان است. می‌بینیم که کشورها غالبا تورم کمتر از ۱۰ درصد دارند و نرخ بهره‌های آنها پایین است. اما متاسفانه ما سال‌هاست که هم نرخ بهره بالا داریم که واقعا نزول است و هم کشور همواره گرفتار نرخ تورم بالا بوده است.» حقانی‌نسب بیان می‌کند: «ممکن است در طول یک سال اول اجرای این طرح مالیاتی به دلیل افزایش سرعت گردش پول با تورم مواجه شویم اما در نهایت، تورم ساختاری هر ساله کشور اصلاح می‌شود.»
زمینه‌سازی برای ورود سپرده‌ها به بازار سرمایه
حقانی‌نسب در ادامه درباره میزان بخت و اقبال بازار سرمایه برای جذب پول‌های خروجی از بانک‌ها، تصریح می‌کند: «متاسفانه متولیان بازار سرمایه تمهیدات درستی در این موارد نمی‌چینند. اما با توجه به این شرایط، بازار سرمایه اعم از ارکان و ناشران باید زمینه‌های جذب این نقدینگی را داشته باشند.» این کارشناس بازار سرمایه بیان می‌کند: «دغدغه سپرده‌گذار این است که ممکن است سود خود را از دست بدهد. راه‌حل آن این است که این سود را از اوراق بگیرد. یعنی در اوراق سرمایه‌گذاری و سود آن را دریافت کند. یا در قالب صندوق بادرآمد ثابت به سود دست یابد.» او عنوان می‌کند: «در تمام دنیا افراد برای کسب سود در اوراق مشارکت و قرضه سرمایه‌گذاری می‌کنند که سود خوب و ریسک کمی دارد.» وی می‌افزاید: «به نظر من این روند برای بازار سرمایه بسیار مطلوب است. همچنین زمانی مطلوب‌تر خواهد شد که تمهیدات لازم هم اندیشیده شود. یعنی تبلیغات گسترده‌ای صورت گیرد، سقف سرمایه‌گذاری مجاز صندوق‌ها افزایش یابد، اجازه دهند بخش خصوصی انواع مختلف اوراق اعم از مرابحه، استثنا و صکوک منتشر کنند و مواردی از این دست تسهیل شود تا سود ثابت ماهانه نیز به سرمایه‌گذار پرداخت شود.»
سکوت مالیاتی در بخش املاک
این کارشناس بازار سرمایه همچنین تاکید می‌کند: «مشخص نیست چرا دولت و وزارت اقتصاد روی مالیات‌ستانی از سوداگری ملک کار نمی‌کنند! هر چند این مورد در طرح مالیات بر مجموع درآمد تا حدی دیده شده است اما دولت در مورد طرح مالیات بر عایدی سرمایه در بخش ملک سکوت کرده است.» حقانی‌نسب می‌افزاید: «به نظر می‌رسد برخی تصمیم‌سازان، خود در بخش ملک سرمایه‌گذاری کرده‌اند و در صورت اخذ مالیات از بخش ملک، سرمایه‌های آنها به باد خواهد رفت! این شائبه‌ای است که برخی در انتقاد به دیدگاه دولت در بخش مالیاتی مطرح می‌کنند.» او می‌افزاید: «مجلس انقلابی با شعار مالیات بر سوداگری و مالیات بر دارایی کار خود را آغاز کرد. شعارهای آنها در همان زمان انتخابات مجلس حاکی از این دیدگاه بود. همچنین شعارهای آقای رییسی هم بحث سوداگری را مد نظر قرار داده بود اما آنچه اکنون دیده می‌شود سکوت مرگبار در این باره است.» حقانی‌نسب عنوان می‌کند: «لایحه مالیات بر عایدی سرمایه در مجلس در حال خاک خوردن است و مشخص نیست دلیل آن چه بوده است! این بحث مهمی در حوزه مالیات‌هاست.»
شناسه :
266235
لینک کوتاه :
لینک کوتاه :