دلایل کندی افزایش تولید در صنعت برق/ریشه خاموشی‌ها
به گزارش جهان صنعت نیوز: با کمبود برق در صنعت، چرخه تولید در کشور به مساله‌ای دشوار تبدیل شده است، این در حالی است که ایران با داشتن ۳۰۰ روز آفتابی و منابع گازی فراوان پتانسیل بالایی در تولید برق را دارد، حال آنکه تراز تولید برق در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که مصرف از تولید پیشی گرفته است.
هرچند دلیل آنکه تولید برق در کشور بیشتر نشده، ناشی از کمبود سرمایه‌گذاری است اما عوامل خارجی مثل تحریم‌ها هم بر کندی روند سرمایه‌گذاری در کشور تاثیرگذار بوده است. صنعت برق کشور با توجه به ظرفیت‌ها و مزیت‌های تولید بسیار بالا، ضعف‌هایی اساسی در حوزه اقتصاد انرژی را دارد. یکی از این ضعف‌ها بی‌ثباتی از عدم اجرا یا اجرای سلیقه‌ای قوانین است.
کارشناسان می‌گویند، افزایش راندمان نیروگاه‌ها باعث کاهش مصرف گاز می‌شود. از سویی، بازنشسته کردن نیروگاه‌های با طول عمر بیش از ۴۰ سال که راندمان زیر ۱۸ درصد را دارند، می‌تواند ناترازی تولید و مصرف را کاهش دهد.
اگرچه به علاوه مشکلات ذکرشده خشکسالی، افزایش دما و بسیاری دیگر از عوامل در بحران کمبود برق دخیل هستند ولی علت اصلی را می‌توان در سیاستگذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های وزارت نیرو و نبود توازن میان عرضه و نیاز است، زیرا مشکلات ذکرشده مانند خشکسالی، پدیده تازه‌ای نیست. در کنار هم قرارگیری مجموعه مشکلات یادشده است که باعث کمبود و قطعی برق می‌شود. این کمبود و قطعی باعث خسارات زیادی به صنایعی که نیاز به برق پایدار دارند، شده و پیامد‌های اقتصادی و اجتماعی و سیاسی قابل‌توجهی را نیز در پی خواهد داشت.
راه‌حل کوتاه‌مدت وجود ندارد
پرویز غیاث‌الدین دبیر سندیکای صنعت برق ایران در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» درباره راهکارهای افزایش تولید برق می‌گوید: راه‌حل فوری برای حل این مشکل وجود ندارد و حداقل پنج سال طول می‌کشد که تولید برق در کشور افزایش یابد. ما نه خطوط انتقال داریم که بتوانیم از کشورهای همسایه برق دریافت کنیم و نه این برق در کشورهای همسایه وجود دارد. به فرض اینکه آن کشورها مازاد داشته باشد، ظرفیت شبکه ما در حال حاضر توانایی جابه‌جایی این حجم را ندارد. پس هیچ راه‌حل فوری‌ای وجود ندارد. در واقع این مشکل، در نتیجه یکسری غفلت‌هایی رخ داده که طی ۱۰ سال گذشته اتفاق افتاده است.
او با اشاره به دلیل احتمال قطعی برق واحدهای فولادی به دلیل کمبود برق در تابستان می‌گوید: البته هر خاموشی کار عاقلانه‌ای نیست. حتی در رابطه با برق خانه‌ها، باعث مختل شدن رفاه خانواده‌ها می‌شود. برق فروشگاه قطع شود، در نتیجه تعطیلی کسب‌و‌کار می‌شود. قطعی برق در کشاورزی باعث از بین رفتن زحمات چند ماهه کشاورز می‌شود.
غیاث‌الدین تاکید کرد: هر صنعتی یکسری مشتری دارد و تعهداتی دارد، اگر نتواند تعهدات خود را به موقع انجام بدهد، مشتری‌های خود را برای همیشه از دست می‌دهد.
از صادرات نمی‌شود چشم‌پوشی کرد
رضا ریاحی کارشناس برق و مدیرعامل سابق شبکه برق کشور نیز در این رابطه به «جهان‌صنعت» با اشاره به اینکه سرمایه‌گذاری در صنعت برق زمانبر است و با اقدام فوری امکان‌پذیر نیست، می‌گوید: در برنامه‌های بلند‌مدت برای تولید برق نیاز است که یک میزان ذخیره هم در نظر گرفته شود. این میزان ذخیره یا رزرو برای حالت بهره‌برداری در نظر گرفته می‌شود. وقتی بهره‌بردار شبکه را بهره‌برداری می‌کند یکسری فاکتورها یا عواملی را در اختیار دارد، تا در مواقعی که شبکه دچار ناترازی می‌شود از آن عوامل و ابزارها استفاده کند و شبکه را کنترل کند.
وی افزود: اما در این سال‌ها چون برنامه‌ریزی بلند‌مدت برای صنعت برق وجود نداشته و از سال‌های گذشته به میزان کافی سرمایه‌گذاری در صنعت برق صورت نگرفته است، در نتیجه در شرایط فعلی ابزارهای بهره‌برداری در حداکثر خود به کار گرفته شده و ناترازی افزایش یافته است.
این کارشناس برق تصریح کرد: در حال حاضر ابزار بیشتری در دسترس نیست تا در بهره‌برداری از آن استفاده شود و جبران ناترازی صورت بگیرد. در واقع می‌توان گفت در حال حاضر آن ابزارهای موجود کنترلی در سطح شبکه، به کار گرفته می‌شود تا بتوانند شبکه را با حداقل ناترازی مدیریت کنند که از حالت پایدار خارج نشود.
وی اضافه کرد: مشکل ناترازی در این سطح از ناترازی با حجم بالا، نیاز به یک برنامه‌ریزی بلند‌مدت دارد. در واقع عدم سرمایه‌گذاری‌ها در سال‌های گذشته به یک باره قابل جبران نیست. باید با سرعت سرمایه‌گذاری به خصوص در بخش تولید و شبکه صورت بگیرد تا عقب‌ماندگی در بخش سرمایه‌گذاری جبران شود و ناترازی از بین برود.
مدیرعامل سابق شبکه برق کشور در پاسخ به این سوال که آیا ضروری است که وقتی کشور در کمبود برق قرار دارد، صادرات انجام شود، گفت: موضوع مناسبات بین کشورها صرفا مساله مالی نیست. کشورهای همسایه باید با هم تعاملاتی داشته باشند. بنابراین صادرات برق صرفا جنبه اقتصادی ندارد. این تعاملات لازم است.
او با اشاره به اینکه قیمت تعرفه‌های برق در داخل کشور به طور سر جمع و متوسط پایین است و کمتر از قیمت تمام‌شده برق است، گفت: بخشی از درآمد صنعت برق از محل صادرات تامین می‌شود و این مبلغ کم هم نیست. این مبلغ هم صرف سرمایه‌گذاری در شبکه می‌شود. البته چون مقدارش کافی نیست، سرمایه‌گذاری‌ها در سال‌های گذشته به اندازه کافی انجام نشده است.
ریاحی گفت: یکی از منابع تامین مالی سرمایه‌گذاری صنعت برق همین بخش صادرات است. اگر قرار باشد صادرات هم انجام نشود، بخشی از سرمایه‌گذاری‌ها دچار مشکل خواهد شد. بنابراین با توجه به این موضوع‌ها باید به صادرات نگاه کرد. صرف اینکه با کمبود برق در داخل کشور مواجه هستیم بخواهیم از صادرات چشم‌پوشی کنیم، با طبعات منفی در ابعاد مختلف در کشور روبه‌رو خواهیم شد.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :